Kuwejt
| |||||
| |||||
Hymn: النشيد الوطني trb. al-Nasheed al-Watani (Hymn narodowy) | |||||
Konstytucja | Konstytucja Kuwejtu | ||||
Język urzędowy | arabski | ||||
Stolica | Kuwejt | ||||
Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna | ||||
Typ państwa | emirat | ||||
Głowa państwa | emir Sabah IV Al-Ahmad Al-Dżabr Al-Sabah | ||||
Szef rządu | premier Jaber Al-Mubarak Al-Hamad Al-Sabah | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe | 152. na świecie 17 818 km² ~0% | ||||
Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia | 146. na świecie 4 405 000[1] 247 osób/km² | ||||
PKB (2017) • całkowite • na osobę | 120 mld[1]USD 27 319[1]USD | ||||
PKB (PSN) (2017) • całkowite • na osobę | 292 mld[1]dolarów międzynar. 66 162[1]dolarów międzynar. | ||||
Jednostka monetarna | dinar kuwejcki (KWD) | ||||
Niepodległość | od Iraku 26 lutego 1991 | ||||
Religia dominująca | islam (74,1%)[2][3] | ||||
Strefa czasowa | UTC +3 | ||||
Kod ISO 3166 | KW/KWT/414 | ||||
Domena internetowa | .kw | ||||
Kod samochodowy | KWT | ||||
Kod samolotowy | 9K | ||||
Kod telefoniczny | +965 | ||||
Kuwejt, Państwo Kuwejt (Daulat al Kuwajt دولة الكويت) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej. Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.
Spis treści
1 Warunki naturalne
2 Historia
3 Geografia
4 Ludność
4.1 Religia
5 Polityka
6 Siły zbrojne
7 Gospodarka
8 Nauka
9 Geneza nazwy państwa
10 Podział administracyjny
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Bibliografia
Warunki naturalne |
- Powierzchnia nizinna, głównie (92,2%) pustynie i półpustynie. Najwyższe tereny w północno-zachodniej części kraju osiągają 306 m n.p.m. Użytki rolne stanowią 0,2% powierzchni kraju, łąki – 7,5%, a lasy – 0,1% powierzchni.
- Brak stałych rzek, okresowe – po większych opadach. Ciągły deficyt wody powoduje, że flora i fauna są bardzo ubogie, obejmują głównie typowe gatunki pustynne.
Klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy. Średnia temperatura stycznia 12 °C, lipca 35 °C. Zimy chłodne, silne północne wiatry z burzami piaskowymi. Lato suche i gorące, często temperatura przekracza +50 °C. Opady – wyłącznie deszcze w półroczu letnim, często ulewne; śr. opady roczne 100–200 mm.- Zasoby naturalne: ogromne złoża ropy naftowej.
Historia |
Tereny obecnego Kuwejtu w VII wieku znalazły się w granicach kalifatu arabsko-muzułmańskiego. Na początku XVI wieku na terenie obecnego Kuwejtu powstała portugalska faktoria handlowa. W 1710 roku uciekinierzy z terenów dzisiejszej Arabii Saudyjskiej założyli miasto Kuwejt. Od 1756 roku kraj znajdował pod władzą panującej do dziś dynastii as-Sabah a w 1899 roku stał się protektoratem brytyjskim. Gospodarkę kraju zmienił fakt odkrycia w 1938 roku złóż ropy naftowej, już w 1945 roku Kuwejt stał się światowym potentatem w wydobyciu ropy. Od początku 1961 roku zaczęło się przejmowanie władzy przez Kuwejtczyków z brytyjskich rąk i wprowadzanie przez nich prawa miejscowego. 19 czerwca 1961 roku Kuwejt uzyskał niepodległość po podpisaniu układu z Wielką Brytanią dającego Kuwejtowi gwarancje wojskowe.
W 1961 roku Kuwejt wstąpił do Ligi Państw Arabskich. W 1963 roku Irak potwierdził wcześniejsze ustalenia z lat 1913 i 1932 o granicy między państwami. W 1969 roku Kuwejt i Arabia Saudyjska podpisały układ o podziale między siebie Strefy Neutralnej nazywanej od tej pory Strefą Podzieloną.
2 sierpnia 1990 roku Irak dokonał inwazji na Kuwejt i opanował całe terytorium znacznie słabszego sąsiada w ciągu kilku dni[4]. W kraju jednocześnie miał miejsce proiracki zamach stanu, w wyniku którego powstała Republika Kuwejtu. Od początku państwo to było traktowane przez Saddama Husajna jako byt przejściowy; pod koniec sierpnia włączono je, jako 19. prowincję, w skład państwa irackiego. W lutym 1991 roku siły ONZ pod dowództwem Stanów Zjednoczonych – po trwającej około 6 tygodni wojnie odbiły Kuwejt z rąk irackich i przekazały władzę dotychczasowemu monarsze[5]. Wycofujące się z Kuwejtu wojska irackie z rozmysłem niszczyły infrastrukturę kraju, w tym szyby naftowe[6].
Geografia |
Ludność |
- Skład etniczny: Arabowie 80%, Azjaci 9%, Irańczycy 4%, pozostali 7%
- Religia państwowa: islam sunnicki
Religia |
Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[3][7]:
islam – 74,1% (2 030 000)
chrześcijaństwo – 14,3% (390 000)
katolicyzm – 8,5% (230 000)
prawosławie – 4,7% (130 000)
protestantyzm – 1,1% (30 000)
hinduizm – 8,5% (230 000)
buddyzm – 2,8% (80 000)- Pozostali – 0,4% (10 000)
Polityka |
Ustrój polityczny: monarchia konstytucyjna
Parlament: Zgromadzenie Narodowe (50-miejscowe)
Konstytucja: z 11 listopada 1962
- Święto państwowe: 25 lutego (1950 roku)
Zobacz też: stosunki polsko-kuwejckie.
Siły zbrojne |
Kuwejt dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: wojskami lądowymi, marynarką wojenną oraz siłami powietrznymi[8]. Uzbrojenie sił lądowych Kuwejtu składało się w 2014 roku z: 368 czołgów, 932 opancerzonych pojazdów bojowych, 98 dział samobieżnych oraz 27 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych[8]. Marynarka wojenna Kuwejtu dysponowała w 2014 roku 26 okrętami obrony przybrzeża[8]. Kuwejckie siły powietrzne z kolei posiadały w 2014 roku uzbrojenie w postaci m.in. 27 myśliwców, 29 samolotów transportowych, 29 samolotów szkolno-bojowych, 42 śmigłowców oraz 16 śmigłowców szturmowych[8].
Wojska kuwejckie w 2014 roku liczyły 15,5 tys. żołnierzy zawodowych oraz 31 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) kuwejckie siły zbrojne stanowią 74. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 5,2 mld dolarów (USD)[8].
Gospodarka |
PKB na osobę wynosi 31 051 USD.- Struktura PKB: rolnictwo 0,4% przemysł 48,3% usługi 51,3%
- Główne towary eksportowane: ropa naftowa i jej produkty, nawozy sztuczne, gaz ziemny, przetwory rybne.
- Główne towary importowane: maszyny, urządzenia, sprzęt transp., żywność
Nauka |
- Badania naukowe w Kuwejcie prowadzą: Kuwejcki Instytut Badań Naukowych, założony w 1967 r. oraz Kuwejcka Narodowa Rada Kultury, Sztuki i Literatury, założona w 1973 r.
- w Kuwejcie działają: Uniwersytet Kuwejcki, założony w 1962 r., wyższa szkoła inżynierska oraz wyższa szkoła telekomunikacji i nawigacji
Geneza nazwy państwa |
- Nazwa Kuwejt jest zdrobnieniem od arabskiego słowa kut (ﻛﻮت), oznaczającego "forteca"[potrzebny przypis]. "Kut" oznacza też "przybrzeżną osadę"[9], wówczas "Kuwait" oznacza bądź zdrobnienie ("mała osada nadmorska"), bądź – rzadziej – zgrubienie tego słowa.
Podział administracyjny |
Kuwejt podzielony jest na 6 gubernatorstw (muhafaza, l.mn. muhafazat):
No. | Muhafaza | Stolica | Powierzchnia km² | Populacja (cenzus 2005) | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Al-Dżahra | Al-Dżahra | 12 130 | 272 373 | |
2 | Al-Asima | Kuwejt | 200 | 261 013 | |
3 | Al-Farwanijja | Al-Farwanijja | 190 | 622 123 | |
4 | Hawalli | Hawalli | 84 | 487 514 | |
5 | Mubarak al-Kabir | Mubarak al-Kabir | 94 | 176 519 | |
6 | Al-Ahmadi | Al-Ahmadi | 5 120 | 393 861 | |
RAZEM | 17 818 | 2 213 403 |
Zobacz też |
- Kuwejckie Siły Powietrzne
Przypisy |
↑ abcde Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2017: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2018 (ang.). [dostęp 2018-05-06].
↑ Stan na 2010 rok na podstawie danych Pew Research Center. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
↑ ab Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
↑ Dawisha A.: Iraq. A Political History. Princeton: Princeton University Press, 2013, s. 225. ISBN 978-0-691-15793-1.
↑ Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003, s. 281-283. ISBN 1-86064-622-0.
↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 296-297. ISBN 978-83-05-13567-2.
↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
↑ abcde Kuwait (ang.). Global Firepower. [dostęp 2014-08-31].
↑ C.K. Baranow: Arabsko-russkij slovar. Moskwa: 1984, s. 703.
Bibliografia |
- Arabowie. Słownik Encyklopedyczny. Red. M. Dziekan. Warszawa 2001
- G. Kończyk, J. Zdanowski, Zarys historii i przemian społeczno-ekonomicznych Kuwejtu, Wrocław 1989
- J. Zdanowski, Kuwejt – raj utracony, Warszawa 1991
- J. Zdanowski, Początki państwowości Kuwejtu 1896-1904, Warszawa 1991
|
|
|
|
|
Kontrola autorytatywna (kraj):
ISNI: 0000 0004 0402 3410
VIAF: 146527866
LCCN: n80053139
GND: 4073919-3
NDL: 00566942
SELIBR: 151596
NKC: ge129719
- WorldCat