François Rabelais
François Rabelais (ur. ok. 1494 w La Devinière koło Chinon, zm. 9 kwietnia 1553 w Paryżu) – francuski pisarz satyryczny, duchowny i lekarz. Wszechstronnie wykształcony, przyjaciel wielu ówczesnych humanistów europejskich, przeszedł do historii jako autor jednej książki, zarazem popularnej i budzącej kontrowersje: Gargantui i Pantagruela.
Nie znamy wielu faktów z życia wielkiego francuskiego pisarza. Urodził się w La Devinière koło Chinon w Turenii, jako rok urodzenia wymienia się 1483, 1490 i 1495. Według jednych jego ojciec był aptekarzem, według innych urzędnikiem lub oberżystą. Nauki rozpoczął u benedyktynów a kontynuował u franciszkanów w okolicach Angers. Wstąpił do konwentu franciszkańskiego w Fontenay-le-Comte, gdzie pozostawał przez piętnaście lat i przyjął święcenia kapłańskie. Ale duch jego zakonu nie sprzyjał wtedy studiom cenionym przez Renesans i ku którym on sam się skłaniał – opuścił więc konwent. Dzięki pośrednictwu biskupa Geoffroya d'Estissac otrzymał zgodę papieża Klemensa VII na zmianę: dołączył do benedyktyńskiego opactwa Maillezais. W 1530 był studentem medycyny w Montpellier, w następnych latach profesorem anatomii w Lyonie i głównym lekarzem szpitala Pont-du-Rhône. W Lyonie przebywał w towarzystwie Doleta i Marota, został też ojcem dziecka, które jednak wcześnie umarło. W 1534 kardynał Jean du Bellay sprowadził go do Rzymu jako lekarza, a w 1536 Rabelais otrzymał od papieża Pawła III indult zwalniający go z obowiązków zakonnych i zezwalający uprawiać zawód medyka. W następnym roku Rabelais otrzymał tytuł doktora medycyny w Montpellier. Prowadził odtąd życie wędrowne. W 1541 był lekarzem Guilliaume'a du Bellay. Prawdopodobnie z obawy, że jego dzieła mogą ściągnąć na niego przykre konsekwencje, w 1546 przeniósł się do Metzu, gdzie jego usługi lekarskie opłacało miasto. Tam roztoczył nad nim opiekę kardynał Jean du Bellay. Rabelais cieszył się wówczas poparciem nie tylko z jego strony, ale także jego brata Guilliaume'a, rodzin Chatillon, Montmorency, Gwizjuszów oraz Diany de Poitiers[1].
Autor dzieła już niezmiernie za jego życia popularnego, a zarazem potępionego przez środowisko paryskiej Sorbony – powieści Gargantua i Pantagruel (wydanej w pięciu księgach, drukowanych od 1532 roku; ostatnia z ksiąg wydana pośmiertnie w roku 1564).
Jego ostatnie słowa miały brzmieć Spuśćcie kurtynę, farsa skończona lub Udaję się na poszukiwanie wielkiego Być Może. Nie ma jednak pewności, czy którakolwiek z tych wersji jest autentyczna[2].
Przypisy |
↑ F. Rabelais, Gargantua i Pantagruel, Kraków 2010, s. 657.
↑ H. Markiewicz, A. Romanowski, Skrzydlate słowa: wielki słownik cytatów polskich i obcych, Kraków 2005, s. 343.
Linki zewnętrzne |
Projekt Gutenberg e-Book Gargantua i Pantagruel
Utwory François Rabelais'go w serwisie Wolne Lektury
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 1804 574X, 0000 0001 2277 5067
VIAF: 172635016, 101621548
ULAN: 500060429
LCCN: n79088892
GND: 118597450
NDL: 00453539
SELIBR: 206715
BnF: 11920939s
SUDOC: 02708695X
SBN: ITICCUCFIV00608
NLA: 35438532
NKC: jn19990006776
DBNL: rabe004
RSL: 000080377
BNE: XX912122
NTA: 068489404, 07180689X
BIBSYS: 90067726
Open Library: OL4280600A
NLP: A11839855
- WorldCat