Cfrtjryk

Janusz Morgenstern
Data i miejsce urodzenia	16 listopada 1922 Mikulińce
Data i miejsce śmierci	6 września 2011 Warszawa
Zawód	reżyser producent filmowy
Lata aktywności	1960–2011
Nagrody Orzeł 2006: Komornik Nagroda na FPFF w Gdyni 2005: Komornik
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Gwiazda Janusza Morgensterna w łódzkiej Alei Gwiazd

Janusz „Kuba” Morgenstern (ur. 16 listopada 1922 w Mikulińcach, zm. 6 września 2011 w Warszawie^[1]) – polski reżyser i producent filmowy.

Życiorys |

Urodził się w rodzinie żydowskiej, jako syn Dawida Morgensterna i Estery z domu Druks. Młodość spędził na Podolu, tam zdał maturę. Przed wojną uczęszczał do Miejskiego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Króla Władysława Jagiełły w Przeworsku, gdzie zamieszkiwał brat jego matki^[2]. W trakcie okupacji niemieckiej ukrywał się, m.in. w domu ukraińskiego dyrektora szkoły w Mikulińcach^[2][3]. Jego rodzice i najbliższa rodzina padli ofiarą Holocaustu.

Po wojnie podjął studia na Wydziale Reżyserii PWSFTviT w Łodzi, które ukończył w 1954. Na początku kariery był asystentem reżysera w filmach Wandy Jakubowskiej i Andrzeja Wajdy (Kanał). Był II reżyserem w filmach Lotna, Pokolenie oraz Popiół i diament. Jako reżyser zadebiutował filmem Do widzenia, do jutra.

Największy rozgłos przyniosły mu oryginalne współczesne dramaty, poruszające problemy młodych ludzi: Do widzenia, do jutra, Jowita, Trzeba zabić tę miłość.

Wielką popularnością cieszyły się również zrealizowane przez niego pod koniec lat 60. seriale telewizyjne Stawka większa niż życie i Kolumbowie oraz późniejsze Polskie drogi.

Reżyserował też szereg spektakli Teatru Telewizji (m.in. Arszenik i stare koronki na podstawie sztuki Josepha Kesselringa). Od 1990 pracował jako producent filmów. W 2004 Antoni Krauze stworzył filmowy portret Morgensterna zatytułowany Ćwiczenia z niepamięci.

W 2008 Morgenstern otrzymał Orła w kategorii osiągnięcia życia (przyznawane za całokształt).

W 2010 został uhonorowany nagrodą honorową na Nowojorskim Festiwalu Filmów Polskich^[4]. Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010^[5].

7 kwietnia 2011 odsłonił swoją gwiazdę w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi^[6].

Janusz Morgenstern zmarł 6 września 2011 w Warszawie. Jego pogrzeb odbył się 12 września na stołecznym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Reżyser spoczął w Alei Zasłużonych. W uroczystościach uczestniczyli m.in. prezydent Bronisław Komorowski, minister kultury Bogdan Zdrojewski, Roman Polański oraz wielu ludzi filmu i przyjaciół artysty^[7]. W ostatniej drodze towarzyszyła mu muzyka Krzysztofa Komedy z filmu Do widzenia, do jutra i Andrzeja Kurylewicza z serialu Polskie drogi^[8].

Odznaczenia |

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski – 1997^[9]
  


• 
  Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2005^[10]
  

Filmografia |

Jako reżyser |

• 
  1954: Rzodkiewki (etiuda szkolna)


• 
  1960: Przygoda w terenie (krótkometrażowy)


• 1960: Do widzenia, do jutra
  


• 
  1961: Ambulans (krótkometrażowy)


• 
  1962: Jutro premiera (także scenariusz)


• 
  1963: Dwa żebra Adama
  


• 
  1964: Życie raz jeszcze
  


• 
  1965: Potem nastąpi cisza (także scenariusz)


• 
  1967–1968: Stawka większa niż życie (serial telewizyjny)


• 1967: Jowita
  


• 
  1970: Kolumbowie (serial telewizyjny)


• 
  1972: Dama pikowa (w ramach cyklu telewizyjnego Klasyka światowa; także scenariusz)


• 1972: Trzeba zabić tę miłość
  


• 
  1974: S.O.S. (serial telewizyjny)


• 
  1976: Polskie drogi (serial telewizyjny)


• 
  1979: Godzina „W”
  


• 
  1980: Mniejsze niebo
  


• 
  1986: Legend of the White Horse (tytuł polski Biały smok, współreżyserowany z Jerzym Domaradzkim)


• 
  2000: Żółty szalik (w ramach cyklu telewizyjnego Święta polskie)


• 
  2009: Mniejsze zło (także scenariusz i produkcja; premiera 23 października^[11])

Jako producent |

• 
  1990: Europa, Europa (producent wykonawczy)


• 1990: Femina
  


• 1990: Korczak
  


• 
  1993: Koloss
  


• 1993: Do widzenia wczoraj. Dwie krótkie komedie o zmianie systemu
  


• 
  1995: Zołotoje dno (film polsko-rosyjski, tytuł polski: Złote dno)


• 
  1996: Panna Nikt
  


• 
  1997: Ciemna strona Wenus
  


• 
  1998: Złoto dezerterów
  


• 
  1999: Palce lizać (serial telewizyjny; producent wykonawczy)


• 
  2000: Chłopaki nie płaczą
  


• 2000: Żółty szalik (w ramach cyklu telewizyjnego Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2000: Noc świętego Mikołaja (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 
  2001: Poranek kojota
  


• 2001: Requiem (współproducentem był Jerzy Buchwald)


• 
  2002: Wszyscy święci (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2002: Zemsta
  


• 
  2003: Biała sukienka (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2003: Królowa chmur (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 
  2004: Długi weekend (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2004: Piekło niebo (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 
  2005: Barbórka (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2005: Przybyli ułani (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 2005: Komornik
  


• 
  2006: Czeka na nas świat (współproducentem był Juliusz Machulski)


• 2006: Miłość w przejściu podziemnym (w ramach cyklu Święta polskie; producent wykonawczy)


• 
  2009: Mniejsze zło
  

Jako aktor |

• 
  2011: Uwikłanie (profesor Andrzej Zieleniecki, ojciec Szackiej)

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• 
  Janusz Morgenstern w bazie IMDb (ang.)
  


• 
  Janusz Morgenstern w bazie Filmweb
  


• 
  Janusz Morgenstern w bazie filmpolski.pl
  


• 
  Janusz Morgenstern w wirtualnym albumie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”


• 
  Plakaty do filmów Janusza Morgensterna w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”

Bibliografia |

• Marek Hendrykowski, Morgenstern, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.


• Marek Hendrykowski, Do widzenia, do jutra, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.


• Janusz Morgenstern, Jan Laskowski, Do widzenia, do jutra. Scenopis filmu , Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013.


• Publikacja zbiorowa. Musi zostać rysa. Przewodnik po twórczości Janusza Morgensterna, Muzeum Kinematografii w Łodzi, 2012.


• Ewa Winnicka, Ja się nie spieszę, Polityka 2008, nr 24(2658), s.70–72.


• 
  Janusz Morgenstern w bazie filmpolski.pl
  

p • d • e Filmy w reżyserii Janusza Morgensterna 1960-69 Do widzenia, do jutra (1960) Przygoda w terenie (1960) Ambulans (1961) Jutro premiera (1962) Dwa żebra Adama (1963) Życie raz jeszcze (1964) Potem nastąpi cisza (1965) Jowita (1967) 1970-79 Dama pikowa (1972) Trzeba zabić tę miłość (1972) Godzina „W” (1979) 1980-89 Mniejsze niebo (1980) Legenda o białym smoku (1986) 2000-09 Żółty szalik (2000) Mniejsze zło (2008) seriale TV Stawka większa niż życie (1967-68) Kolumbowie (1970) S.O.S. (1974) Polskie drogi (1976)