Roman Wilhelmi




























Roman Wilhelmi


Ilustracja
Płaskorzeźba na ścianie Kina Praha w Warszawie
Data i miejsce urodzenia
6 czerwca 1936
Poznań Polska
Data i miejsce śmierci
3 listopada 1991
Warszawa Polska
Zawód

aktor teatralny i filmowy
Lata aktywności
1958-1991










Grób Romana Wilhelmiego na Cmentarzu w Wilanowie


Roman Zdzisław Wilhelmi (ur. 6 czerwca 1936 w Poznaniu, zm. 3 listopada 1991 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy.




Spis treści






  • 1 Życiorys


    • 1.1 Nagrody


    • 1.2 Role filmowe i teatralne


    • 1.3 Polski dubbing




  • 2 Upamiętnienie


  • 3 Przypisy


  • 4 Bibliografia


  • 5 Linki zewnętrzne





Życiorys |


Urodził się 6 czerwca 1936 roku jako najstarszy syn Zdzisława i Stefanii Wilhelmich. Miał dwóch młodszych braci - Eugeniusza i Adama. Absolwent PWST w Warszawie (1958). Aktor teatrów warszawskich (m.in. w latach 1958-1982 Teatru Ateneum), występował w licznych pierwszoplanowych rolach filmowych (Czterej pancerni i pies, Zaklęte rewiry, Kariera Nikodema Dyzmy), często charyzmatycznych. Grane przez niego postacie były charakterystyczne, co w dużej mierze należy przypisywać jego osobowości. Prezentował aktorstwo w różnych gatunkach filmowych od debiutanckiego kina historycznego, poprzez dramat (Bez znieczulenia, 1979), akcję (Prywatne śledztwo), po komedię (Kariera Nikodema Dyzmy, Alternatywy 4). Zmarł na raka wątroby[1]. Został pochowany na cmentarzu wilanowskim w Warszawie.


Pierwszy związek małżeński zawarł w 1958 roku z Danutą, późniejszą dziennikarką. Drugie małżeństwo zawarł z Mariką Kollar - węgierską tłumaczką, z tego związku pochodzi syn Rafał (ur. 1970). Po rozwodzie w 1976 roku[2] trudna sytuacja Mariki zmusiła ją do emigracji z synem do Austrii[3].



Nagrody |



  • 1967
    • nagroda zespołowa dla realizatorów i wykonawców serialu Czterej pancerni i pies


  • 1975
    • nagroda aktorska za rolę w filmie Zaklęte rewiry (2. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku)


  • 1979

    • nagroda za rolę w spektaklu Teatru TV Czarownice z Salem (II Festiwal Teatrów Telewizyjnych Olsztyn)

    • nagroda za rolę McMurphy’ego w Lot nad kukułczym gniazdem (XIX Kaliskie Spotkanie Teatralne Kalisz)



  • 1980

    • główna nagroda zespołowa w przeglądzie sztuk telewizyjnych za rolę w spektaklu Czarownice z Salem (XX Kaliskie Spotkanie Teatralne Kalisz)

    • nagroda komitetu ds. RTV I stopnia za rolę w serialu Kariera Nikodema Dyzmy

    • nagroda aktorska za rolę w filmie Ćma (7. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku)



  • 1981

    • Złoty Ekran za osiągnięcie artystyczne w dziedzinie aktorstwa telewizyjnego ze szczególnym uwzględnieniem ról w serialu Kariera Nikodema Dyzmy i w spektaklu Proces

    • medal za najlepszą rolę męską oraz nagroda dziennikarzy radzieckich z APN „Nowosti” za rolę w filmie Ćma (XII Międzynarodowy Festiwal Filmowy Moskwa)



  • 1982

    • nagroda za najlepszą rolę męską w filmie Wojna światów – następne stulecie (Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Imafic '81” Madryt)

    • nagroda za najlepszą rolę męską w filmie Wojna światów – następne stulecie (Festiwal Filmów Fantastycznych Triest)



  • 1983
    • nagroda zespołowa Wydziału Kultury UW oraz Puchar Stoczni Szczecińskiej za rolę w spektaklu Dwoje na huśtawce (Szczeciński Tydzień Teatralny)




Role filmowe i teatralne |































































































































































































































tytuł
reżyser
rola
1. Eroica, 1957

Andrzej Munk

Powstaniec
2. Krzyżacy, 1960

Aleksander Ford

Kniaź Jamont
3. Dziś w nocy umrze miasto, 1961

Jan Rybkowski

Francuz Pierre
4. Wielka, większa i największa, 1962
Anna Sokołowska

mieszkaniec planety układu Vega
5. Wiano, 1963

Jan Łomnicki

Staszek Stosina
6. Czterej pancerni i pies, serial TV 1966

Konrad Nałęcki


Olgierd Jarosz
7. Mąż pod łóżkiem, cykl: Komedie pod łóżkiem, 1967

Stanisław Różewicz

młodzieniec spod łóżka
8. Westerplatte, 1967

Stanisław Różewicz

mat Franciszek Bartoszak
9. Do przerwy 0:1, 1969

Stanisław Jędryka

Romek Wawrzusiak
10. Paragon gola, 1969

Stanisław Jędryka

Romek Wawrzusiak
11. Wakacje z duchami, 1969

Stanisław Jędryka

Grzegorz Otowicz, naukowiec
12. Nagrody i odznaczenia, 1973

Jan Łomnicki

Kapitan Szpak
13. Stawiam na Tolka Banana, 1973

Stanisław Jędryka

Wacek
14. S.O.S. (serial telewizyjny) (1974)

Janusz Morgenstern

Andrzej Schmidt
15. Dzieje grzechu, 1975

Walerian Borowczyk

Antoni Pochroń
16. Zaklęte rewiry, 1975

Janusz Majewski

Robert Fornalski
17. Mistrz zawsze traci cykl: Parada oszustów, 1976

Grzegorz Lasota

Brassieur, mieszkaniec Labriet
18. Zaklęty dwór, serial TV, 1976
Antoni Krauze

Starościc Mikołaj Żwirski
19. Lalka, serial TV, 1977

Ryszard Ber

Kazio Starski
20. Sam na sam, 1977
Andrzej Kostenko

Bogdan – ginekolog
21. Sprawa Gorgonowej, 1977

Janusz Majewski

inżynier Zaremba
22. Tajny detektyw, film TV, cykl: Parada oszustów, 1977

Grzegorz Lasota

Władysław Trzpil, złodziej
23. Jaguar 1936, film TV, cykl: Parada oszustów, 1977

Grzegorz Lasota

Recepcjonista
24. Bez znieczulenia, 1978

Andrzej Wajda

Broński
25. Zielona miłość, serial TV, 1978

Stanisław Jędryka

Błażej Morawiecki sekret. Partii
26. Aria dla atlety, 1979

Filip Bajon

Bolcio Rogalski
27. Kariera Nikodema Dyzmy, 1979

Jan Rybkowski


Nikodem Dyzma
28. Ćma, 1980

Tomasz Zygadło

dziennikarz Jan
29. Mniejsze niebo, 1980

Janusz Morgenstern

Artur Gunter
30. Okolice spokojnego morza, 1981

Zbigniew Kuźmiński

Kpt Roman Markowski
31. Wojna światów – następne stulecie, 1981

Piotr Szulkin

Iron Idem
32. Odwet, 1982

Tomasz Zygadło

inżynier Świdrycki
33. Zapach psiej sierści, 1982

Jan Batory

Paweł
34. Alternatywy 4, serial TV, 1983

Stanisław Bareja


Stanisław Anioł
35. Widziadło, 1983
Marek Nowicki

Piotr Strumiński
36. Jesienią o szczęściu, film TV, 1985

Stanisław Jędryka

Jan Grabowski reżyser filmowy
37. Pan W., film TV, 1985
Krzysztof Gruber

Szef
38. Prywatne śledztwo, 1986
Wojciech Wójcik

Rafał Skonecki
38. Rykowisko, 1986
Grzegorz Skurski

Wiktor Szałaj
39. Klątwa Doliny Węży, 1987

Marek Piestrak

Traven
40. Zad wielkiego wieloryba, 1987

Mariusz Treliński

Fryzjer
41. La note bleue (Błękitna nuta), 1987

Andrzej Żuławski

Adalbert Grzymała
42. Kolacja na cztery ręce, Teatr TV, 1990

Kazimierz Kutz

Jerzy Fryderyk Händel












































































































































































































































































































































autor, teatr, data premiery
reżyser
rola
1. Jean Anouilh Skowronek, Sala Kongresowa PKiN, Warszawa 24.09.1956
Czesław Szpakowicz
Brat
2. Molier Lekarz mimo woli, Teatr Ateneum, Warszawa 01.10.1958
Jerzy Rakowiecki
Leader
3. Franz Kafka Proces, Teatr Ateneum, Warszawa 06.12.1958
Jan Kulczyński
Willem: Głos w głębi mieszkania
4. Tennessee Williams Tramwaj zwany pożądaniem, Teatr Ateneum, Warszawa 12.01.1959

Aleksander Bardini
Stanley
5. William Szekspir Sen nocy letniej, Teatr Ateneum, Warszawa 28.04.1959
Aleksander Bardini
Demetriusz
6. Juliusz Słowacki Lilla Weneda, Teatr Ateneum, Warszawa 16.07.1959
Jan Kulczyński
Lech
7. Tymoteusz Karpowicz Studnia, Teatr Ateneum, Warszawa 30.01.1960
Jan Kulczyński
I Milicjant
8. William Szekspir Król Henryk IV, Teatr Ateneum, Warszawa 04.03.1960
Aleksander Bardini
Gadschill
9. W. Siemion, E. Brzozowska Ballady i fraszki, Teatr Ateneum, Warszawa 07.05.1960

Wojciech Siemion
Rycerz
10. William Saroyan Zabawa jak nigdy, Teatr Ateneum, Warszawa 15.06.1960
Aleksander Bardini
Pijak
11. Ariano Suassuna Testament psa, Teatr Ateneum, Warszawa 14.09.1960

Konrad Swinarski
Severino
12. William Szekspir Ryszard III, Teatr Ateneum, Warszawa 17.10.1960

Jacek Woszczerowicz
Ksiądz;Morderca Walter Herbert
13. Leon Schiller Kram z piosenkami, Teatr Ateneum, Warszawa 25.02.1961

Barbara Fijewska
Pasterz; zakonnik; Dworzanin
14. Jean-Paul Sartre Więźniowie z Altony, Teatr Ateneum, Warszawa 07.10.1961

Janusz Warmiński
Feldfebel Heinrich
15. Jean Genet Murzyni, Teatr Ateneum, Warszawa 02.12.1961

Zygmunt Hübner
Wioska
16. Krzysztof Choiński Krucjata, Teatr Ateneum, Warszawa 24.03.1962
Jan Bratkowski
Achilles
17. Stanisław Grochowiak Partita na instrument drewniany, Teatr Ateneum, Warszawa 01.05.1962

Zdzisław Tobiasz
Żołnierz
18. Janusz Krasiński Kwatery, Teatr Ateneum, Warszawa 01.05.1962
Zdzisław Tobiasz
Igła
19. Max Frisch Andorra, Teatr Ateneum, Warszawa 02.05.1962

Janusz Warmiński
Żołnierz andorrański
20. William Faulkner Requiem dla zakonnicy, Teatr Ateneum, Warszawa 23.06.1962

Jerzy Markuszewski
Peter
21. John Whiting Demony, Teatr Ateneum, Warszawa 02.03.1963

Andrzej Wajda
De Conde
22. Ryszard Smożewski Pięć pytań i nic więcej, Teatr Ateneum, Warszawa 01.05.1963
Jan Biczycki
Aktor B; Gaduła i in.
23. Krzysztof Choiński Nocna opowieść, Teatr Ateneum, Warszawa 07.03.1964
Janusz Warmiński
Zezowaty
24. Agnieszka Osiecka Niech no tylko zakwitną jabłonie, Teatr Ateneum, Warszawa 16.06.1964
Jan Biczycki
inżynier Metropolitaine
25. Maciej Zenon Bordowicz Idący o poranku, Teatr Ateneum, Warszawa 16.01.1965

Kazimierz Dejmek
Cudny
26. Witold Wandurski Śmierć na gruszy, Teatr Ateneum, Warszawa 04.06.1966

Józef Szajna
Pan w żakiecie
27. Arthur Miller Incydent w Vichy, Teatr Ateneum, Warszawa 12.10.1966
Janusz Warmiński
Major
28. Isaak Babel Zmierzch, Teatr Ateneum, Warszawa 12.10.1966
Bohdan Korzeniewski
Lowka Krzyk
29. Peter Weiss Męczeństwo i śmierć Jeana Paula Marata, przedstawione przez zespół aktorski

przytułku w Charenton pod kierunkiem pana De Sade, Teatr Ateneum, Warszawa 10.06.1967



Konrad Swinarski
Duperret
30. Leon Kruczkowski Niemcy, Teatr Ateneum, Warszawa 20.10.1967
Janusz Warmiński
Willi
31. Harold Pinter Dozorca, Teatr Ateneum, Warszawa 13.05.1968

Jacek Woszczerowicz
Nick
32. Aleksander Fredro Dyliżans, Teatr Ateneum, Warszawa 18.05.1968
Jerzy Goliński
Pułkownik Ludmir
33. Stanisław Ignacy Witkiewicz Sonata Belzebuba, Teatr Ateneum, Warszawa 14.06.1969
Wanda Laskowska
Hieronim Sakalyi
34. Andrzej Trzebiński Aby podnieść różę, Teatr Ateneum, Warszawa 17.02.1970
Janusz Warmiński
Deromur Ilfare
35. Ernest Bryll Kurdesz, Teatr Ateneum, Warszawa 11.06.1970
Janusz Warmiński
Duraś
36. Henryk Ibsen Peer Gynt, Teatr Ateneum, Warszawa 28.08.1970

Maciej Prus
Peer Gynt
37. Fiodor Dostojewski Biesy, Teatr Ateneum, Warszawa 13.03.1971
Janusz Warmiński
Fideka
38. Samuel Beckett Czekając na Godota, Teatr Ateneum, Warszawa 27.04.1971
Maciej Prus
Pozzo
39. Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy, Teatr Ateneum, Warszawa 12.08.1971
Maciej Prus
Prokurator Scurvy
40. Fryderyk Schiller Don Carlos, Teatr Ateneum, Warszawa 15.01.1972
Maciej Prus
Markiz Posa
41. Arnold Wesker Kuchnia, Teatr Ateneum, Warszawa 15.04.1972
Janusz Warmiński
Peter
42. Maksym Gorki Na dnie, Teatr Ateneum, Warszawa 11.10.1972

Jan Świderski
Waśka Piepieł
43. Stanisław Ignacy Witkiewicz Gyubal Wahazar, Teatr Ateneum, Warszawa 06.01.1973
Maciej Prus
Józef Rypmann
44. Tadeusz Peiper Skoro go nie ma, Teatr Ateneum, Warszawa 06.01.1973
Janusz Warmiński
Przyw
45. Andrzej Kondratiuk Kogel-mogel, Zielona Góra 1974

Andrzej Kondratiuk
Mąż
46. Christopher Marlowe Tragiczne dzieje Doktora Fausta, Teatr Ateneum, Warszawa 26.04.1975
Maciej Prus
Mefistofeles
47. Ödön von Horváth A miłość nigdy się nie kończy, Teatr Ateneum, Warszawa 01.08.1976
Janusz Warmiński
Karol
48. August Strindberg Panna Julia, Teatr Stara Prochownia, Warszawa 1977

Bohdan Korzeniewski
Jean
49. Wasilij Szukszyn Ludzie energiczni, Teatr Ateneum, Warszawa 05.02.1977
Zdzisław Tobiasz
Aristarch Pietrowicz Kuzkin
50. Michał Markowski Prywatne życie Piotrusia Pana, Teatr Ateneum, Warszawa 13.02.1977

Joanna Sienkiewicz
Piotruś Pan
51. Dale Wasserman Lot nad kukułczym gniazdem, Teatr Powszechny, Warszawa 30.06.1977
Zbigniew Hübner

Randle Patrick McMurphy
52. Stanisław Ignacy Witkiewicz Oni, Teatr Ateneum, Warszawa 20.05.1978
Piotr Paradowski
Pan Kalikst Bałandaszek
53. Stanisław Wyspiański Tryptyk listopadowy, Teatr Ateneum, Warszawa 23.12.1978
Janusz Warmiński
Wielki Książę Konstanty
54. Athol Fugard Wyspa, Teatr Ateneum, Warszawa 07.05.1979
Maciej Domański
Winston
55. Bertolt Brecht Opera za trzy grosze, Teatr Ateneum, Warszawa 23.02.1980

Ryszard Peryt
Mackie Majcher
56. Georg Büchner Śmierć Dantona, Teatr Ateneum, Warszawa 27.11.1982

Kazimierz Kutz
Danton
57. William Gibson Dwoje na huśtawce, Scena na piętrze, Poznań 19.02.1983
Kazimierz Kutz
Jerry
58. Edward Albee Kto się boi Wirginii Woolf, Teatr Scena Prezentacje, Warszawa 08.02.1986
Romuald Szejd
George
59. Christopher Marlowe Edward II, Teatr Nowy, Warszawa 06.09.1986
Maciej Prus
Edward II
60. Fiodor Dostojewski Diabeł, Teatr Nowy, Warszawa 09.10.1987
Wojciech Szulczyński
Paweł Smierdiakow
61. Sławomir Mrożek Emigranci, Scena na piętrze, Poznań 1987

Krzysztof Zaleski
xx
62. Anton Czechow Niedźwiedź, Teatr Scena Prezentacje, Warszawa 21.03.1988
Romuald Szejd
Smirnow
63. Johann Wolfgang Goethe Faust, Teatr Nowy, Warszawa 19.04.1989

Bohdan Cybulski
Goethe; Faust
64. Witold Gombrowicz Ślub, Teatr Rozmaitości, Warszawa 16.02.1991
Wojciech Szulczyński
Ojciec
65. Ken Hughes Mały światek Sammy Lee, Scena na Piętrze, Poznań 1991

Zdzisław Wardejn
Sammy


Polski dubbing |



  • 1989: Dwunastu gniewnych ludzi jako Ławnik 1

  • 1985: Królowie przeklęci jako Robert d’Artois

  • 1983: Straszydła jako Belzebud

  • 1976: Pogoda dla bogaczy jako Falconetti

  • 1976: Ja, Klaudiusz jako Tyberiusz

  • 1965: Wątła nić jako Alan Newell

  • 1951: Alicja w Krainie Czarów jako pan Gąsienica



Upamiętnienie |





Pomnik Romana Wilhelmiego w Poznaniu



  • cykliczne Dni Romana Wilhelmiego w Poznaniu

  • tablica pamiątkowa poświęcona Romanowi Wilhelmiemu na frontonie Sceny na Piętrze w Poznaniu (odsłonięta 3 listopada 2008)[4],


  • Skwer Romana Wilhelmiego w Poznaniu, w obrębie Starego Miasta (uroczystość nadania imienia miała miejsce 6 czerwca 2011)[5],


  • Pomnik Romana Wilhelmiego w Poznaniu (odsłonięty 3 listopada 2012)

  • tablica pamiątkowa poświęcona Romanowi Wilhelmiemu na budynku przy ul. Sikorskiego 1[6] (miejsce jego urodzenia) w Poznaniu (odsłonięta 1 grudnia 2012)[7]



Przypisy |




  1. Nieznane zdjęcia Romana Wilhelmiego. se.pl, 03-11-2010.


  2. Tygodnik Życie na gorąco nr 42, 16 października 2014, s. 35


  3. Nie mam żalu do ojca – wyznaje Rafał Wilhelmi. plejada.pl, 13 grudnia 2012.


  4. Odsłonięcie tablicy R. Wilhelmiego (pol.). scenanapietrze.pl, 2008-11-03. [dostęp 2012-11-03].


  5. Skwer ma już imię (pol.). scenanapietrze.pl, 2011-06-13. [dostęp 2012-11-03].


  6. w 1936 ulica nazywała się Strumykowa nr 11


  7. Wilda pamięta o Wilhelmim w: epoznan.pl z 2 grudnia 2012



Bibliografia |


  • Marcin Rychcik, I tak będę wielki, Agencja RYTM 2004 ​ISBN 83-7399-039-9


Linki zewnętrzne |




  • Roman Wilhelmi w bazie IMDb (ang.)


  • Roman Wilhelmi w bazie filmpolski.pl


  • Roman Wilhelmi w bazie e-teatr.pl

  • Roman Wilhelmi o swoich rolach, wirtualny album

  • Roman Wilhelmi: nigdy nie byłem łatwym aktorem. Dwójka - Program 2 Polskiego Radia, 2016-06-06. [dostęp 2016-10-31].









Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre