Cfrtjryk

	Archidiecezja przemyska;
	; ; Archikatedra przemyska;
; Państwo;	; Polska;
; Siedziba;	; Przemyśl;
	;
; Wyznanie;	; katolickie;
; Kościół;	; rzymskokatolicki;
; Metropolia;	; przemyska;
Katedra diecezjalna;	; Archikatedra w Przemyślu;
	;
; Biskup diecezjalny;	; Adam Szal; (metropolita przemyski);
; Biskup pomocniczy;	; Stanisław Jamrozek;
; Biskup senior;	; Józef Michalik;
	Dane statystyczne (2017);
Liczba wiernych;	747 150;
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych;	1154; 984; 170;
Liczba osób zakonnych;	1057;
Liczba dekanatów;	41;
Liczba parafii;	398;
Powierzchnia;	9750 km²;
	; Położenie na mapie ; ;
	; 49°46′52,2480″N 22°46′04,6200″E/49,781180 22,767950;
	; Strona internetowa;

Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu

Bazylika Mniejsza Ducha Świętego i Kaplica Grobu Bożego w Przeworsku przy dawnym klasztorze bożogrobców

Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Pacławskiej

Archidiecezja przemyska obrządku łacińskiego (łac. Archidioecesis Premisliensis Latinorum) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim.

Spis treści

1 Historia

2 Instytucje

3 Biskupi

4 Główna świątynia

5 Kapituły

6 Bazyliki

7 Patroni

8 Kult świętych, błogosławionych i sług Bożych
- 8.1 Groby
- 8.2 Miejsca urodzenia

9 Archiprezbiteraty

10 Zobacz też

11 Przypisy

12 Linki zewnętrzne

Historia |

Początki chrześcijaństwa sięgają X wieku; po utworzeniu ok. 973 roku diecezji praskiej, Przemyśl znalazł się na jej wschodnim terenie. Rozpoczęła się akcja misyjna wśród miejscowej ludności; ale w 981 roku książę Rusi Kijowskiej Włodzimierz Wielki przyłączył Grody Czerwieńskie (Lachów i Lędzian); rozpoczęła się kolonizacja ludności ruskiej prawosławnej. Dowodem istnienia chrześcijaństwa zachodniego w X wieku są odkryte w Przemyślu rotundy z absydą zbudowane według tradycji karolińskiej i ottońskiej. W XII i XIII wieku w wyniku osadnictwa wzrosła liczba katolików na tych ziemiach. W 1232 roku Gerard został konsekrowany na biskupa misyjnego Rusi, mający uposażenie w Opatowie. Po 1235 roku zostały założone pierwsze klasztory franciszkanów i dominikanów. W 1232 roku klucz opatowski, który był uposażeniem biskupa Gerarda; książę Henryk Brodaty nadał biskupowi Wawrzyńcowi z diecezji lubuskiej. W 1257 roku papież Aleksander IV zagwarantował prawo biskupom Lubuskim do tych ziem; przed rokiem 1320 i w 1323/1325 bp Stefan II przebywał tu osobiście i ustanowił biskupstwo w Kijowie, biskupem Kijowa został niemiecki dominikanin Henryk. Ostatni książę Rusi Halicko-Włodzimierskiej Bolesław Jerzy II z rodu Piastów mazowieckich wspierał rozwój katolicyzmu. Biskupstwo przemyskie obrządku łacińskiego powstało ok. 1340 roku, a pierwszym biskupem został bp Iwan (zmarł ok. 1351 roku). Po śmierci księcia Bolesława Jerzego II w 1340 roku tereny te król Kazimierz Wielki przyłączył do Polski. Następnie powstały nowe biskupstwa: Lwów (1350), Włodzimierz (1358), Chełm (1359), arcybiskupstwo Halicz (1367). Papież Grzegorz XI bullą Debitum pastoralis offici z dnia 13 lutego 1375 roku utworzył metropolię w Haliczu z podległymi jej biskupstwami sufragalnymi: Przemyśl, Włodzimierz i Chełm^[3].

Po okresie reformacji i soborze trydenckim odnowiono podział diecezji na dekanaty. W 1594 odtworzono lub utworzono dekanaty: Przemyśl, Jarosław, Sanok, Sambor, Rzeszów, Dynów i Krosno^[4]. W 1772 roku 181 parafii skupionych było w 12 dekanatach i 3 archidiakonatach^[5]. Duże zmiany nastąpiły po rozbiorach Polski.

Papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus z 25 marca 1992 ustanowił ją metropolią dla archidiecezji przemyskiej, diecezji rzeszowskiej oraz zamojsko-lubaczowskiej^[6].

Instytucje |

Archidiecezjalna Hurtownia Katolicka „Fara”,

Archidiecezjalny Instytut Muzyki Sakralnej w Przemyślu,

Archiwum Archidecezjalne w Przemyślu,

Caritas Archidiecezji Przemyskiej,

Dom Księży Emerytów Emaus w Korczynie,

Katolicka Księgarnia Roma w Przemyślu,

Katolickie Centrum Wspierania Rodziny i Pieczy Zastępczej w Krośnie,

Muzeum Archidiecezjalne im. św. Józefa Sebastiana Pelczara,

Redakcja przemyskiej „Niedzieli”,

Rozgłośnia Archidiecezji Przemyskiej – Radio Fara,

Sąd Metropolitalny I i II Instancji w Przemyślu,

Studium Życia Rodzinnego Archidiecezji Przemyskiej,

Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej,

Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu.

Biskupi |

Biskup diecezjalny: ks. abp Adam Szal (metropolita od 2016)

Biskup pomocniczy/ wikariusz generalny: ks. bp Stanisław Jamrozek (od 2013)

Biskup senior : ks. abp Józef Michalik (od 2016)

Główna świątynia |

Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu

Kapituły |

Przemyska Kapituła Metropolitalna

Brzozowska Kapituła Kolegiacka

Jarosławska Kapituła Kolegiacka

Krośnieńska Kapituła Kolegiacka

Przeworska Kapituła Kolegiacka

Bazyliki |

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starej Wsi, 1927 (Protobazylika Archidiecezji Przemyskiej)

Bazylika Zwiastowania NMP w Leżajsku, 1928

Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, 1960

Bazylika Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu

Bazylika kolegiacka Ducha Świętego w Przeworsku, 1982

Bazylika kolegiacka Świętej Trójcy w Krośnie, 1998

Patroni |

Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski

św. Jan z Dukli

św. Józef Pelczar

bł. Jan Balicki

św. Dyzma (Dobry Łotr)

Kult świętych, błogosławionych i sług Bożych |

Groby |

św. Jan z Dukli ⇒ Dukla (kościół oo. Bernardynów)

św. Józef Sebastian Pelczar ⇒ Przemyśl (bazylika Archikatedralna)

bł. August Czartoryski ⇒ Przemyśl (kościół Salezjanów)

bł. Bronisław Markiewicz ⇒ Miejsce Piastowe (kościół Michalitów)

bł. Jan Balicki ⇒ Przemyśl (bazylika Archikatedralna)

Miejsca urodzenia |

św. Andrzej Bobola ⇒ Strachocina

św. Jan z Dukli ⇒ Dukla

św. Józef Sebastian Pelczar ⇒ Korczyna

św. Zygmunt Gorazdowski ⇒ Sanok

bł. Achilles Puchała ⇒ Kosina

bł. Anastazy Pankiewicz ⇒ Nagórzany

bł. Bronisław Markiewicz ⇒ Pruchnik

bł. Michał Czartoryski ⇒ Pełkinie

bł. Stanisław Kostka Starowieyski ⇒ Ustrobna koło Krosna

bł. Władysław Findysz ⇒ Krościenko Niżne

Archiprezbiteraty |

Archiprezbiterat bieszczadzki

Archiprezbiterat jarosławski

Archiprezbiterat krośnieński

Archiprezbiterat łańcucki

Archiprezbiterat przemyski

Archiprezbiterat sanocki

Zobacz też |

Metropolia przemyska

Biskupi przemyscy

Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce

Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce

Schematyzm Łaciński Diecezji Przemyskiej

Kronika Diecezji Przemyskiej

Przypisy |

↑ Parafie. przemyska.pl. [dostęp 2015-12-14].

↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4

↑ Początki Biskupstwa Przemyskiego

↑ Monografie Bieszczadzkie t. 15. Organizacja Kościoła rzymskokatolickiego na pograniczu polsko-słowacko-ukraińskim (pol.). [dostęp 2016-07-17].

↑ Akta parafii wyznania rzymskokatolickiego z diecezji przemyskiej z lat: 1825-1943 (pol.). [dostęp 2016-07-17].

↑ Informacje ogólna (pol.). [dostęp 2015-04-19].

Linki zewnętrzne |

Archidiecezja przemyska

[1] Parafie. przemyska.pl. [dostęp 2015-12-14].

[2] Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4

[3] Początki Biskupstwa Przemyskiego

[4] Monografie Bieszczadzkie t. 15. Organizacja Kościoła rzymskokatolickiego na pograniczu polsko-słowacko-ukraińskim (pol.). [dostęp 2016-07-17].

[5] Akta parafii wyznania rzymskokatolickiego z diecezji przemyskiej z lat: 1825-1943 (pol.). [dostęp 2016-07-17].

[6] Informacje ogólna (pol.). [dostęp 2015-04-19].

搜尋此網誌