Jednostka astronomiczna
Jednostka astronomiczna, oznaczenie au (dawniej również AU od ang. Astronomical Unit, w języku polskim czasem stosowany jest skrót j.a.) – pozaukładowa jednostka odległości używana w astronomii równa dokładnie 149 597 870 700 m[1][2]. Dystans ten odpowiada w przybliżeniu średniej odległości Ziemi od Słońca. Definicja i oznaczenie zostały przyjęte podczas posiedzenia Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pekinie w 2012 roku[3]. W obliczeniach szacunkowych przyjmowana jest zazwyczaj wartość przybliżona, ok. 150 mln km.
Wcześniej obowiązująca definicja brzmiała:
- Jednostka astronomiczna jest długością promienia niezaburzonej orbity kołowej ciała o masie znikomo małej, które krąży dookoła Słońca z okresem 365,2568983 dnia (365 d 6 h 9 min 56 s, tzw. rok gaussowski). Inaczej – ma ono prędkość kątową 0,17202098950 radiana na dobę mającą 86400 sekund efemerydalnych.
- Jednostka astronomiczna była równa długości półosi wielkiej orbity Ziemi, czyli 149 597 887 km.
Jednostka astronomiczna jest wygodna do określania odległości między obiektami w Układzie Słonecznym. Stosuje się ją również w opisie innych układów planetarnych i wszędzie tam, gdzie występują odległości porównywalnego rzędu, np. w układach podwójnych gwiazd.
Przykładowe odległości wyrażone w jednostkach astronomicznych |
- średnia odległość Księżyca od Ziemi – 0,0026 au
- średnia odległość Ziemi od Słońca – 1 au
- średnica Betelgezy – ok. 10 au
- średnia odległość Jowisza od Słońca – 5,203 au
- średnia odległość Plutona od Słońca – 39,5 au
- odległość sondy Voyager 1 (najdalej od Ziemi przebywająca sonda kosmiczna wysłana przez człowieka; stan na maj 2018 roku) – ok. 142 au[4]
rok świetlny – 63 241 au
parsek – 206 265 au
Zobacz też |
- układ SI
Przypisy |
↑ International Astronomical Union: RESOLUTION B2 on the re-definition of the astronomical unit of length (ang.). 2012–08–31. [dostęp 2017–11–04].
↑ International Astronomical Union: Recommendations concerning Units (ang.). [dostęp 2017–11–04].
↑ Geoff Brumfiel. The astronomical unit gets fixed. „Nature News”, September 2012. [dostęp 2012-09-17].
↑ Pojazdy kosmiczne opuszczające Układ Słoneczny, heavens-above.com [dostęp: 2018-05-29]