Cfrtjryk

	; Florencja; Firenze;
	; ;
; ;	; ;
; Herb;	; Flaga;
; Państwo;	; Włochy;
; Region;	; Toskania;
; Prowincja;	; Florencja;
Kod ISTAT;	048017;
Powierzchnia;	102 km²;
Populacja (2009); • liczba ludności;	; ; 368 362;
• gęstość;	3596,9 os./km²;
; Nr kierunkowy;	055;
; Kod pocztowy;	50100;
	; ; Położenie na mapie Włoch; ; ; ; Florencja; ; ; ;
	; 43°47′N 11°15′E/43,783333 11,250000;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;

Ten artykuł dotyczy miasta we Włoszech. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Florencja (wł. Firenze, MAF: [fiˈrɛnʦe]) – miasto w środkowych Włoszech, nad Arno, u stóp Apeninów^[1], stolica Toskanii i prowincji Florencja, stolica Włoch w latach 1865–1871. W 2006 roku liczyła 366 tys. mieszkańców.

Spis treści

1 Historia
- 1.1 Republika Florencka
- 1.2 Wielkie Księstwo Toskanii
- 1.3 Zjednoczone Włochy

2 Zabytki i atrakcje turystyczne

3 Polonica we Florencji

4 Sport

5 Komunikacja
- 5.1 Dworce kolejowe

6 Miasta partnerskie

7 Przypisy

8 Bibliografia

9 Linki zewnętrzne

Historia |

Założone przez Etrusków jako Faesulae^[2], zburzone przez Sullę w 82 p.n.e. Następnie odbudowane przez Juliusza Cezara w 59 p.n.e. jako kolonia dla byłych żołnierzy i nazwane Florentia. Zabudowa tego okresu została założona na planie obozu wojskowego. Z tego okresu pochodzi zachowany szachownicowy układ ulic. Początkowo, w czasach Cesarstwa rzymskiego, Florencja była ośrodkiem handlu i rzemiosła. W 405 obroniła się przed najazdem Ostrogotów, w 539 uzależniona od Bizancjum, a od 541 od Gotów. W 570 została podbita przez Longobardów, którzy z kolei utracili miasto na rzecz Franków.

W XI wieku odzyskała znaczenie jako ośrodek handlu, przede wszystkim z uwagi na swoje położenie – na drodze z Francji do Rzymu. W 1078 rozpoczęto budowę nowych fortyfikacji.

Republika Florencka |

Florencja w XIV w.

Od 1115 miasto uzyskało status niezależnego miasta, od 1167^[2] weszło w skład Ligi Lombardzkiej, a w 1183 Florencja ogłosiła się komuną miejską. Mimo trwających w tym okresie zatargów pomiędzy stronnictwami gwelfów i gibelinów, licznych sporów i wojen, był to trwający wiele stuleci czas rozkwitu i rozwoju miasta. Oprócz handlu w XII wieku rozwinęło się sukiennictwo a później także jedwabnictwo. W XIII wieku powstały pierwsze domy bankowe. W 1252 rozpoczęto bicie złotych monet – florenów, które szybko stały się główną monetą Europy. W mieście działali Brunetto Latini, Dante Alighieri, Giotto di Bondone i Arnolfo di Cambio. Jednocześnie narastał konflikt pomiędzy bogatymi kupcami i rzemieślnikami, reprezentowanymi przez cechy, a pozbawioną praw ubogą ludnością.

Florencja w XV w.

Zaraza z 1348^[2], która spowodowała dalsze zubożenie społeczeństwa doprowadziła do wybuchu powstania w 1378, które zmieniło formę sprawowania władzy. Od 1434 miastem począł rządzić ród Medyceuszów, który doprowadził miasto do okresu największej potęgi gospodarczej i kulturalnej (2 poł. XV w.). Pod rządami Wawrzyńca Wspaniałego (Il Magnifico) miasto wzbogaciło się o znaczną liczbę wielkich dzieł sztuki oraz liczne budowle. Po obaleniu Savonaroli w 1498 faktyczną władzę w Republice Florenckiej jako dożywotni gonfalonier przejął Piera Soderini, a jego bliskim współpracownikiem był Niccolò Machiavelli. W 1512, po obaleniu republiki, do władzy powrócili Medyceusze - od 1569 roku jako Wielcy książęta Toskanii. Ich rządy trwały do 1737 roku.

Wielkie Księstwo Toskanii |

Florencja w poł. XIX w.

Był to okres największego rozkwitu miasta zarówno pod względem gospodarczym, jak i kulturalnym. W tym czasie w mieście tworzyli Leonardo da Vinci i Michał Anioł (Michelangelo). Pod koniec XVI wieku utworzyła się tu także grupa kompozytorów, poetów i teoretyków muzyki, zwana Cameratą florencką. Z jej działalnością jest też związane powstanie pierwszej w historii światowej muzyki opery – Dafne Jacopa Periego, wystawionej w mieście w pałacu Jacopa Corsiego w karnawale 1598.

Widok z Dzwonnicy Giotta w stronę dworca kolejowego i SITY

Po wygaśnięciu dynastii Medyceuszy w 1737 roku Toskania wraz z Florencją została podporządkowana bocznej linii austriackich Habsburgów, a stery władzy przejęła rodzina Lorena^[3] (wł. Asburgo-Lorena). W latach 1801–1808 Florencja była stolicą Królestwa Etrurii, następnie ponownie pod panowaniem Domu Habsbursko-Lotaryńskiego.

Zjednoczone Włochy |

Od 1860 włączona do Królestwa Sardynii, stolica Zjednoczonych Włoch w latach 1865–1870.

4 listopada 1966 roku Florencję nawiedziła wielka powódź, wylanie rzeki Arno. Powódź zalała i zniszczyła wiele cennych zabytków. W trakcie powodzi zalany został most Ponte Vecchio. Część biżuterii ze sklepów znajdujących się na moście, znalazła się wówczas w rzece Arno. Mieszkańcy Florencji próbowali odnaleźć zaginioną biżuterię w wodzie^[4].

Zabytki i atrakcje turystyczne |

Mosty Florencji

Dzwonnica Giotta

Mury miejskie wokół Florencji

Katedra Matki Boskiej Kwietnej

Baptysterium Jana Chrzciciela (Battistero di San Giovanni Battista)
- Drzwi Raju (Porta del Paradiso)

Biblioteka Laurenziana (Biblioteca Medicea Laurenziana)

Boboli

Galeria Akademii (Galleria dell’Accademia)

Galeria Uffizi (Galleria degli Uffizi)

Katedra Matki Boskiej Kwietnej (Cattedrale di Santa Maria del Fiore)
- Dzwonnica Giotta (Campanile di Giotto)

Katedra Santa Reparata (Chiesa di Santa Reparata)

Muzeum dell'Opera del Duomo

Kościół Santa Maria del Carmine (Basilica di Santa Maria del Carmine)
- Kaplica Brancaccich (Cappella Brancacci)

Kościół Santa Maria Novella (Basilica di Santa Maria Novella)

Kościół Świętego Krzyża (Basilica di Santa Croce)

Kościół Świętego Wawrzyńca (Basilica di San Lorenzo)
- Kaplica Medyceuszów

Kościół Santo Spirito (Basilica di Santo Spirito)

Kościół San Michele in Orto (Orsanmichele)

Kościół Trójcy Świętej (Basilica di Santa Trinita)

Kościół San Miniato al Monte

Kościół Zwiastowania NMP (Santissima Annunziata)

Muzeum San Marco (Museo di San Marco)

Loggia dei Lanzi (Loggia dei Lanzi, Loggia della Signoria)

Loggia del Mercato Nuovo (Mercato del Porcellino)

Loggia del Bigallo

Ogród botaniczny (Giardino dei Semplici)

Pałac Bargello (Palazzo del Bargello)

Pałac Davanzati (Palazzo Davanzati)

Pałac Vecchio (Palazzo Vecchio)

Pałac Medyceuszy (Palazzo Medici Riccardi)

Pałac Strozzi (Palazzo Strozzi)

Pałac Pitti (Palazzo Pitti)

Pałac Rucellai (Palazzo Rucellai)

Plac della Signoria (Piazza della Signoria)

Plac Republiki (Piazza della Repubblica)

Most alla Carraia (Ponte alla Carraia)

Most Trójcy Świętej (Ponte Santa Trinita)

Most Złotników (Ponte Vecchio)

Narodowe Muzeum Archeologiczne (Museo archeologico nazionale)

Polonica we Florencji |

Tablica upamiętniająca dawne miejsce zamieszkania Juliusza Słowackiego

Tablica upamiętniająca Teofila Lenartowicza

Grób Michała Kleofasa Ogińskiego w kościele Santa Croce

w kościele Santa Croce
- w kaplicy Salvatich znajduje się nagrobek córki Izabeli Czartoryskiej – Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej, zmarłej w 1837 roku. Pomnik wykonał Lorenzo Bartolini. Obok znajduje się nagrobek Zofii z Kickich Cieszkowskiej w formie brązowych „drzwi śmierci”, wykonany w latach 1870–1872 przez mieszkającego we Florencji poetę i rzeźbiarza Teofila Lenartowicza. Jego dziełem jest również znajdująca się w tym kościele płaskorzeźba – epitafium Włocha Stanislao Becchiego, powstańca styczniowego, przedstawiająca moment jego egzekucji przez Rosjan (1882).
- w kaplicy Castellanich znajduje się grobowiec polskiego malarza Michała Bogoria-Skotnickiego (1775-1808), wykonany przez Stefano Ricci, oraz również arystokraty, polityka (posła na Sejm Czteroletni) i kompozytora Michała Kleofasa Ogińskiego (1765-1833).
- w drugim krużganku znajduje się tablica nagrobna Aleksandry Moszczeńskiej, zmarłej w wieku 22 lat w 1838 roku, która była ukochaną Juliusza Słowackiego.

w kościele San Marco przy Piazza San Marco pochowany jest Stanisław Poniatowski (1755-1833), książę, bratanek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nagrobek, wykonany w 1857 roku przez I. Villa posiada herb i płaskorzeźbę, przedstawiającą uwolnienie od pańszczyzny i symbol Polski. W posadzce kaplicy jest płyta nagrobna córki księcia, Konstancji, zamężnej za Danielem Zappi, zmarłej w 1851 roku. W klasztorze cystersów koło Florencji znajduje się tablica ku czci księcia Stanisława Poniatowskiego.

w kościele San Spirito są groby księcia Ferdynanda Walker Radziwiłła, zmarłego w 1824 roku i Teresy z Piotrowskich Zawadzkiej, zmarłej w 1834 roku.

w kościele Santa Trinita, są dwa polskie groby: Teresy Barbary Krasickiej, wdowy po Józefie Rzeczyckim, zmarłej w 1804 roku, oraz Seweryna Grodzickiego, zmarłego w 1853 roku.

w kościele San Lorenzo znajdują się relikwie św. Kazimierza (zm. 1484), królewicza polskiego (syn króla Kazimierza Jagiellończyka),

„Willa Favard” od 1829 roku własność księcia Stanisława Poniatowskiego, który nabył tę willę przy południowej rogatce Florencji Rovezzano.

kamienica przy via Pistoiese, na której przetrwał herb rodowy Poniatowskich – Ciołek.

dom przy Via Camerata 37, w której mieszkał Teofil Lenartowicz

dom przy via Montebello 59 z tablicą ku czci Lenartowicza.

dom przy Via della Scala 65 (dawniej 4307) i Via dei Banchi 7 gdzie mieszkał Juliusz Słowacki.

budynki przy via Ponte alle Mosse, należących kiedyś do Poniatowskich z ich herbem na fasadzie.

Sport |

We Florencji działa klub piłkarski ACF Fiorentina, który gra w rozgrywkach Serie A.

Gospodarz finału Ligi Światowej siatkarzy w 2014 roku.

Komunikacja |

Dworzec kolejowy Firenze Santa Maria Novella

Dworce kolejowe |

Firenze Belfiore

Firenze Campo Marte

Firenze Cascine

Firenze Castello

Firenze Pratignone

Firenze Rifredi

Firenze Rovezzano

Firenze San Marco Vecchio

Firenze Santa Maria Novella – główny dworzec

Firenze Statuto

Firenze Le Cure

Firenze Le Piaggie

Firenze Salviati

Firenze Zambra

Miasta partnerskie |

Drezno, Niemcy

Isfahan, Iran

Kassel, Niemcy

Kioto, Japonia

Filadelfia, Stany Zjednoczone

Reims, Francja

Kraków, Polska

Ateny, Grecja

Edynburg, Szkocja

Grenada, Hiszpania

Turku, Finlandia

Al-Ujun, Maroko

Asmara, Erytrea

Fez, Maroko

Kijów, Ukraina

Kuwejt, Kuwejt

Nankin, Chińska Republika Ludowa

Nazaret, Izrael

Salvador, Brazylia

Sydney, Australia

Tirana, Albania

Valladolid, Hiszpania

Erywań, Armenia

Gaziantep, Turcja

Przypisy |

↑ Maciej Malinowski: Bieszczad albo Bieszczadów. obcyjezykpolski.strefa.pl. [dostęp 2013-12-31].

↑ ^a^b^c Praca zbiorowa: Encyklopedia PWN – historia świata. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 772. ISBN 978-83-01-15086-0.

↑ Famiglia Dei Lorena Firenze, www.firenze-online.com [dostęp: 17.12.2016]

↑ Ł.Ł. Ropczyński Ł.Ł., Florencja, Kierunek Włochy, 23 lutego 2018 .

Bibliografia |

Jan Władysław Woś, “Florenza bella tutto il vulgo canta”. Testimonianze di viaggiatori polacchi, Trento, Editrice Università degli Studi di Trento, 2006.

Linki zewnętrzne |

Florencja przed 1900 – historyczny plan miasta ze zbiorów Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej

Florence Travel Guide (ang. • niem. • fr. • wł. • hiszp.)

Florence Photos (ang.)

Oficjalna strona internetowa prowincji (wł.)

Wirtualna podróż po zabytkach Florencji (ang. • wł.)

Photo Gallery of Florence

Zdjęcia z Florencji na obiezyswiat.org

[1] Maciej Malinowski: Bieszczad albo Bieszczadów. obcyjezykpolski.strefa.pl. [dostęp 2013-12-31].

[hs-2] Praca zbiorowa: Encyklopedia PWN – historia świata. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 772. ISBN 978-83-01-15086-0.

[3] Famiglia Dei Lorena Firenze, www.firenze-online.com [dostęp: 17.12.2016]

[4] Ł.Ł. Ropczyński Ł.Ł., Florencja, Kierunek Włochy, 23 lutego 2018 .

搜尋此網誌