Wieś
Wieś (łac. pagus, rus) – jednostka osadnicza o zwartej, skupionej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych, nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta (art. 2 ustawy z 29 sierpnia 2003 o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).
Zgodnie ze schematem aplikacyjnym załączonym do rozporządzenia z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, jest zaliczana do rodzaju miejscowości[1].
Spis treści
1 Definicje wsi
2 Gospodarstwa domowe
3 Rodzaje układów przestrzennych
4 Typy wsi
5 Wsie w Polsce
6 Zobacz też
7 Przypisy
Definicje wsi |
Definicja Marii Kiełczewskiej-Zaleskiej – wieś to osada, w której ludność zajmuje się uprawą roślin i chowem zwierząt[2].
Definicja Józefa Szymańskiego – zbiorowisko ludzi albo osiedla z należącymi doń gruntami[3].
Definicja Jana Turowskiego – wieś to społeczność lokalna, której funkcję produkcyjną uzupełnia funkcja rodziny i czyni to w sposób jednolity z zachowaniem kontroli społecznej[4].
Definicja Jana Tkocza – wieś to twór terytorialny mający granicę, rozłóg ziemi, siedlisko (zagrodę) stanowiące całość przestrzenną o określonych więzach społecznych oraz uprawnieniach prawnych[5].
Gospodarstwa domowe |
Gospodarstwa domowe na wsi są zdecydowanie liczebniejsze niż w miastach. W 2008 r. w miastach zaledwie 6% stanowiły gospodarstwa o liczbie osób 5 lub więcej, tymczasem na wsiach było to około 19,6%. Na skutek zmian demograficznych również ta struktura ulegnie zmianom i tak w 2035 roku wielkości te będą wynosić odpowiednio: 5,6% oraz 14,0%[6].
Rodzaje układów przestrzennych |
łańcuchówka (wieś leśno-łanowa)
okolnica (wieś placowa)- rzędówka
- szeregówka
- ulicówka
- wielodrożnica
- widlica
Typy wsi |
- wieś letniskowa
- wieś samotnicza
- wieś służebna
- wieś czynszowa
- wieś folwarczna
- wieś ziemiańska
- wieś szlachecka
- wieś rozproszona
wieś fryderycjańska, wieś józefińska
- wieś pruska
wola, wólka
- wieś przygraniczna
- wieś sołecka
Wsie w Polsce |
Liczba miejscowości wiejskich w Polsce (stan 01-01-2015 r.)
- podstawowych ogółem 52529, w tym wsi 43068, inny rodz. 9461
- części integralnych ogółem 42933, w tym części wsi, kolonii, osady 36473, przysiółków 4716, o innym rodzaju 1744.
Liczba miejscowości wiejskich w Polsce (stan 06-03-2013 r.)[7] a w nim[8]
- podstawowych ogółem 52543, w tym wsi 43058, inny rodz. 9485
- części integralnych ogółem 43015, w tym części wsi, kolonii, osady 36530, przysiółków 4731, o innym rodzaju 1754.
Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w Polsce było 40540 sołectw[9].
Zobacz też |
geografia osadnictwa, osadnictwo wiejskie, ruralizm
gmina, sołectwo, sołtys
rolnictwo, chłopi, zagroda, zasadźca
Państwowe Gospodarstwo Rolne, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna
- wioska olimpijska
- Wioska tematyczna
Przypisy |
↑ Rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów (Dz.U. z 2012 r. poz. 125)
↑ Maria Kiełczewska Zaleska, Geografia osadnictwa, Warszawa 1972
↑ J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2004
↑ Jan Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993
↑ Jan Tkocz, Organizacja przestrzenna wsi w Polsce, Katowice 1998
↑ Damian Walczak, Pozafilarowe formy oszczędzania na emeryturę na przykładzie rodzinnych gospodarstw rolnych,Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia 2012, nr 45, s. 41.
↑ TERYT, www.stat.gov.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-16] .
↑ http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_liczba_miejscowosci_wiejskich_06032012.pdf dostęp dnia 2013.10.25
↑ 2. Organizacja państwa. W: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2012. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-07-23, s. 82. ISSN 1640-3630.