Dramat
Inscenizacja Dziadów
Dramat (z gr. δρᾶμα drâma, czyli „działanie, akcja”)[1][2] – jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i epiki). Jest to właściwie rodzaj sztuki na granicy teatru i literatury.
Dzieło dramatyczne zaliczane jest do literatury jedynie w warstwie słownej, natomiast w swojej realizacji widowiskowej należy do wielotworzywowej sztuki teatru. W dziele dramatycznym nie występuje podmiot literacki lub jego rola jest ograniczona do minimum, świat przedstawiony jest opisywany poprzez działania i wypowiedzi w pełni usamodzielnionych postaci. Akcja w klasycznych formach dramatu jest wyraźnie zarysowana i ma ustalony tok przebiegu (od przedstawienia, poprzez rozwinięcie, perypetię, punkt kulminacyjny, a skończywszy na rozwiązaniu).
Postacie występujące w dramacie są charakteryzowane poprzez czyny i słowa, które wypowiadają (charakterystyka pośrednia), a ich wzajemne relacje ustalane są poprzez ich udział w akcji. Obok tekstu głównego (dialogi i monologi dominujące w dramacie) mogą występować didaskalia (tekst poboczny), które wprowadzają różnego rodzaju uwagi odautorskie, dotyczące głównie sposobu inscenizacji dzieła.
Jako utwór literacki dramat charakteryzuje się przede wszystkim tym, że jest tworzony w celu realizacji scenicznej, jednak występują też dramaty niesceniczne, których autorzy skupili się bardziej na rozbudowie samego tekstu. Ale i te granice są płynne: na początku uważano dramaty romantyczne za niesceniczne, podczas gdy dziś Dziady Adama Mickiewicza to jeden z najczęściej wystawianych dramatów.
Współczesny dramat zbudowany jest z aktów, które dzielą się na sceny i odsłony.
Spis treści
1 Gatunki dramatu
2 Dramaturdzy
3 Zobacz też
4 Przypisy
5 Bibliografia
Gatunki dramatu |
- dramat satyrowy
- dramat liturgiczny
- dramat właściwy
- dramat jezuicki
- dramat mieszczański
- dramat romantyczny
- dramat muzyczny
- dramat niesceniczny
- dramat obyczajowo-psychologiczny
- dramat ekspresjonistyczny
- dramat epicki
- dramat poetycki
- dramat symboliczny
- dramat groteskowy
- dramat szekspirowski
- dramat antyczny
- dramat naturalistyczny
Dramaturdzy |
Zobacz też |
- Dramat współczesny
Przypisy |
↑ Władysław Kopaliński: dramat; dramatyzować; dramaturgia; dramaturg; dramatyzacja. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
↑ Henry George Liddell, Robert Scott: δρᾶμα (ang.). W: A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-15].
Bibliografia |
- Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Podręczny słownik terminów literackich, Warszawa, 1996, s. 47.
