Komisariat Straży Celnej „Kumelsk”
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
Historia | ||
Państwo | ![]() | |
Sformowanie | 1921 | |
Rozformowanie | 1928 | |
Tradycje | ||
Kontynuacja | Komisariat SG „Kolno” | |
Organizacja | ||
Dyslokacja | Kumelsk | |
Formacja | Straż Celna | |
Podległość | Inspektorat SC „Grajewo” |

Rozmieszczenie placówek SC komisariatu "Kumelsk" w 1926 roku
Komisariat Straży Celnej „Kumelsk” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
Spis treści
1 Formowanie i zmiany organizacyjne
2 Służba graniczna
3 Kierownicy komisariatu
4 Struktura organizacyjna
5 Przypisy
6 Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. W 1921 roku w Lachowie stacjonował sztab 4 kompani 2 batalionu celnego. Kompania wystawiała między innymi placówki na terenie przyszłego komisariatu „Kumelsk”[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Komisariat Straży Celnej „Kumelsk”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Grajewo”[5].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[7].
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Kolno”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[8].
Służba graniczna |
- Sąsiednie komisariaty
komisariat Straży Celnej „Chojnowo” ⇔ komisariat Straży Celnej „Wincenta” − 1926
Kierownicy komisariatu |
- Komisarz Franciszek Nowakowski[9] (był w 1926)[10]
- komisarz Wacław Chmielewski (był w X 1927)[11]
Struktura organizacyjna |
Organizacja komisariatu w 1926 roku[5]:
- komenda – Kumelsk
- placówka Straży Celnej „Filipki Małe”
- placówka Straży Celnej „Kiełcze-Kopki”
- placówka Straży Celnej „Zalesie”
- placówka Straży Celnej „Glinki”
- placówka Straży Celnej „Milewo”
Przypisy |
↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
↑ ab Kozłowski 2012 ↓, s. 26.
↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
↑ Tchórzewski 2012 ↓, s. 74.
↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 175.
↑ Wykaz strażników ISC „Grajewo” ↓, s. 12.
Bibliografia |
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927. , 1927. Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej.
Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
- Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Wykaz imienny strażników Inspektoratu Straży Celnej „Grajewo” w latach 1927–1928 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
|