Ameryka Północna







Ten artykuł dotyczy kontynentu. Zobacz też: Mgławica Ameryka Północna.



































Ameryka Północna


Ilustracja
Mozaika zdjęć satelitarnych Ameryki Północnej (z wyciętym oceanem); Interaktywna mapa

Państwo

Państwa Ameryki Północnej

Powierzchnia
24,24×106 km²
Miejscowości

największe aglomeracje[1]:
Nowy Jork, Meksyk, Los Angeles, Chicago, Toronto, Dallas-Fort Worth
Wysokość

max: 6194 m n.p.m., Denali (McKinley);
min: 86 m p.p.m., Dolina Śmierci
Wydarzenia historyczne

Odkrycia i badania Ameryki Północnej
Rodzaj obiektu

kontynent


Położenie na mapie świata


Mapa lokalizacyjna świata

Ameryka Północna

Ameryka Północna





Ziemia48°N 100°W/48,000000 -100,000000

Cieniowana mapa Ameryki PółnocnejCieniowana mapa Ameryki Północnej




Nowy Jork jest drugim najbardziej zaludnionym miastem w Ameryce Północnej





Toronto jest najbardziej zaludnionym miastem w Kanadzie i szóstym najbardziej w Ameryce Północnej


Ameryka Północna – kontynent o powierzchni 24 242 000 km² (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy Ameryka Środkowa.




Spis treści






  • 1 Dane geograficzne


  • 2 Ludność


  • 3 Podział polityczny Ameryki Północnej


    • 3.1 Państwa Ameryki Północnej oraz ich stolice


    • 3.2 Terytoria zależne




  • 4 Regiony fizycznogeograficzne


  • 5 Przypisy


  • 6 Linki zewnętrzne





Dane geograficzne |



 Osobny artykuł: Geografia Ameryki Północnej.

Od zachodu Amerykę Północną otacza Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. Południowa część nazywana jest Ameryką Łacińską.


Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:



  • na północy – Wyspa Kaffeklubben (83°40′N),

  • na południu – Wyspa Kokosowa (5°32′S),

  • na zachodzie – Przylądek Wrangell (172°25′E), na wyspie Attu w łańcuchu Aleutów,

  • na wschodzie – Przylądek Północno-Wschodni (11°00′W), na Grenlandii.


Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:



  • na północy – Półwysep Murchisona (71°58′N),

  • na południu – Punta Mariato (7°12′N),

  • na zachodzie – Przylądek Księcia Walii (168°05′W),

  • na wschodzie – Cape St. Charles (55°40′W).


Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600 km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.


Największymi półwyspami są:




  • Labrador – 1430 tys. km²,


  • Jukatan – 180 tys. km²,


  • Kalifornijski – 144 tys. km²,


  • Floryda – 110 tys. km²,


  • Melville’a – 63 tys. km²,


  • Seward – 50 tys. km²,


  • Nowa Szkocja – 45 tys. km²,


  • Alaska – 45 tys. km².


Do największych wysp należą:




  • Grenlandia – 2175,6 tys. km² (największa wyspa na świecie)


  • Ziemia Baffina – 507 tys. km²,


  • Wyspy Królowej Elżbiety – 419 tys. km²,


  • Wyspa Wiktorii – 217 tys. km²,


  • Wyspa Ellesmere’a – 196 tys. km²,


  • Nowa Fundlandia – 112 tys. km²,


  • Kuba – 105 tys. km²,


W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga gór i wyżyn nad nizinami – średnia wysokość 781 m. Najwyższym punktem jest Denali (znany też jako McKinley – 6194 m) na Alasce, natomiast najniższy znajduje się w Dolinie Śmierci (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m. Wzdłuż zachodnich brzegów Kordyliery (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami (Kolorado, Meksykańska), wewnątrz Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne, na wschodzie Appalachy. Wybrzeża wschodnie nizinne. Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany, podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce Środkowej. W Kordylierach klimaty górskie. Głównymi rzekami są: Missisipi z Missouri, Mackenzie, Jukon, a jeziorami: Górne, Huron, Michigan, Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Erie. Na północy pustynie arktyczne, tundra, lasy iglaste, ku południu przechodzą w lasy mieszane i liściaste, w części środkowej prerie, na pd.-zach. półpustynie i pustynie. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: wół piżmowy, renifer karibu, jeleń wirginijski, niedźwiedzie (baribal, grizzly), bizon amerykański (w rezerwatach).



Ludność |


Amerykę Północną zamieszkuje 524 mln ludzi (dane z 2007 roku), co stanowi około 8% ludności świata, głównie biali, czarni i Indianie. Gęstość zaludnienia jest niewielka w porównaniu do średniej gęstości zaludnienia świata i wynosi 21,5 osoby/km². Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne i jest następstwem silnego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego. Najbardziej zaludnione tereny to: Bermudy – 1189 osób/km² (1994) i Barbados 607 osób/km² (1994), a najmniej zaludnione tereny to obszar Grenlandii (0,2 osób/km² – 1992) i Kanada – 3 osoby/km² (1994). Szczególnie ważnym czynnikiem wpływającym na rozmieszczenie ludności jest fakt, że ogromna powierzchnia kontynentu znajduje się pod wpływem klimatów: polarnego, subpolarnego i umiarkowanie chłodnego, co znacząco ogranicza możliwość trwałego egzystowania człowieka na północy. Kolejnym obszarem o niewielkiej koncentracji ludności są Kordyliery wraz z kotlinami śródgórskimi, a także obszary pustynne i półpustynne. W Ameryce Północnej można również wskazać obszary o wysokiej koncentracji ludności, np. pogranicze kanadyjsko-amerykańskie, północny wschód Stanów Zjednoczonych, niektóre odcinki wybrzeża Oceanu Spokojnego, a także tereny ciągnące się od Meksyku po Gwatemalę. Państwami o największej gęstości zaludnienia w Ameryce Północnej są kraje wyspiarskiej części Ameryki Środkowej.



Podział polityczny Ameryki Północnej |




Ameryka Północna – mapa polityczna



Państwa Ameryki Północnej oraz ich stolice |




































































































































































Lp. Państwo Stolica Powierzchnia
(w km²)
Ludność
(1 lutego 2010)
1
 Antigua i Barbuda
Saint John’s 442 68 722
2
 Bahamy
Nassau 13 940 301 790
3
 Barbados
Bridgetown 431 281 968
4
 Belize
Belmopan 22 966 279 457
5
 Dominika
Roseau 754 69 029
6
 Dominikana
Santo Domingo 48 730 9 234 039
7
 Grenada
Saint George’s 344 90 006
8
 Gwatemala
Gwatemala 108 890 15 655 188
9
 Haiti
Port-au-Prince 27 750 8 108 626
10
 Honduras
Tegucigalpa 112 090 9 001 204
11
 Jamajka
Kingston 10 991 2 790 832
12
 Kanada
Ottawa 9 976 140 33 989 040
13
 Kostaryka
San José 51 100 4 678 179
14
 Kuba
Hawana 100 860 13 346 676
15
 Meksyk
Meksyk 1 972 550 107 563 903
16
 Nikaragua
Managua 129 494 5 469 109
17
 Panama
Panama 78 200 4 000 124
18
 Saint Kitts i Nevis
Basseterre 261 39 952
19
 Saint Lucia
Castries 616 163 312
20
 Saint Vincent i Grenadyny
Kingstown 389 117 534
21
 Salwador
San Salvador 21 040 6 704 932
22
 Stany Zjednoczone
Waszyngton 9 631 418 308 878 120


Terytoria zależne |



  • Anguilla

  • Bermudy

  • Brytyjskie Wyspy Dziewicze

  • Grenlandia

  • Gwadelupa

  • Kajmany

  • Martynika

  • Montserrat

  • Navassa

  • Portoryko

  • Saba

  • Saint-Barthélemy

  • Saint-Martin

  • Saint-Pierre i Miquelon

  • Sint Eustatius

  • Sint Maarten

  • Turks i Caicos

  • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych



Regiony fizycznogeograficzne |



  • Tarcza Kanadyjska

    • Karaiby (Indie Zachodnie)



Przypisy |




  1. Demographia World Urban Areas (May 2014) Demographia (ang.) [dostęp 2014-11-02]



Linki zewnętrzne |










  • Ameryka Północna na przestrzeni wieków










Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre