Cfrtjryk

Granducato di Toscana Wielkie Księstwo Toskanii
1569 – 1801 1815 – 1859
Flaga Wielkiego Księstwa Toskanii
Państwo	monarchia
Język urzędowy	włoski
Stolica	Florencja
Ustrój polityczny	monarchia
Typ państwa	wielkie księstwo
Ostatnia głowa państwa	książę Leopold II
Powierzchnia  • całkowita	21 050 km²
Liczba ludności (1859)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	2 000 000 95 osób/km²
Jednostka monetarna	Lir toskańska (do 1826) Floren toskański (1826-1859)
Data powstania	1569
Data likwidacji	22 marca 1860

Wielkie Księstwo Toskanii – historyczne państwo na terenie Toskanii, powstałe w XVI wieku.

XVI-XVII wiek |

Państwo powstało w 1531, kiedy ród Medyceuszy objął pełnię władzy w Republice Florencji i ogłosił powstanie Księstwa Florencji. Po zajęciu Republiki Sieny w 1557, nazwę państwa w 1569 zmieniono oficjalnie na Wielkie Księstwo Toskanii.

XVIII wiek |

Po wygaśnięciu rodu Medyceuszy w 1737 władza przeszła w ręce dynastii habsbursko-lotaryńskiej, co związało kraj z Austrią.

W latach 1737-1765 Wielkim Księciem był Franciszek I Lotaryński (od 1745 roku cesarz Franciszek I). Pod nieobecność cesarza ministrowie usprawniali biurokrację. Reformy te przyniosły pozytywne efekty za panowania następcy Franciszka, Piotra Leopolda (pan. 1765-1792), od roku 1790 cesarza Leopolda II.

Lata panowania Piotra Leopolda znaczyły ulepszenie i usprawnienie ekonomii i handlu. W dziele tym wyróżnili się tacy ministrowie jak: Pompeo Neri i Francesco Gianti. Port w Livorno został wówczas ogłoszony wolnym portem, handlującym zgodnie z zasadami liberalizmu ekonomicznego i leseferyzmu. Szybko zagroził on dotychczasowej dominującej pozycji Genui i Republiki Genui.

W 1782 roku władca stworzył projekt liberalnej konstytucji, którą chciał nadać swemu państwu, jednak nigdy nie została ona ogłoszona^[1]. W roku 1786 wprowadzono kodeks kryminalny, zgodny z duchem filozofii prawnej Mediolańczyka Cesare Beccaria. Kodeks znosił tortury w śledztwie.

XIX wiek |

Po podbiciu kraju przez Napoleona Bonaparte w 1801 na terenie Toskanii utworzono Królestwo Etrurii. W latach 1807-1809 Toskania była częścią Francji. W 1809 Wielkie Księstwo Toskanii wydzielono Elizie Bonaparte, zaś w 1814 na tron powróciła dynastia habsbursko-lotaryńskia. W 1860 kraj został przyłączony do Włoch.

Wielcy książęta Toskanii |

 Osobny artykuł: Władcy Toskanii.

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Emanuel Rostworowski, Historia powszechna – wiek XVIII, Warszawa 1984 PWN.


• 
  Geoffrey Symcox, Victor Amadeus II., Absolutism in the Savoyard State 1675-1730, London: Thames & Hudson 1983.


• Józef AndrzejJ.A. Gierowski Józef AndrzejJ.A., Historia Włoch, Wrocław: Ossolineum, 2003, ISBN 83-04-04674-1, OCLC 749360064 .