Cfrtjryk

Wota dziękczynne

Wota woskowe, Słowacja, XIX wiek. Kolekcja Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Dar wotywny, wota dziękczynne – dar składany w podzięce, m.in. za wysłuchanie modlitwy, zazwyczaj w sanktuariach (kościołach) lub miejscach pielgrzymek.

Wota to przedmioty wiążące się z określoną intencją modlitwy lub jej wysłuchaniem. Są to np. kule inwalidzkie, różańce, modele statków, odlewy części ciała itp.

Wotum w sensie szerszym oznacza wszelki ślubowany dar – symboliczne wyobrażenie lub inny przedmiot (np. naszyjnik, srebrne bądź złote serce) ofiarowany w określonej intencji albo darowany jako dowód wdzięczności w miejscu (na ogół świątynia, lecz także np. przydrożny krzyż lub kapliczka), gdzie zwrócono się w potrzebie. Pojawia się w końcu XVI i początkach XVII wieku jako przejaw ludowej pobożności. Jest zjawiskiem typowym dla Kościoła katolickiego.

W okazalszej postaci może mieć postać obrazu (malowidła). "Najstarsze z tych obrazów dzielą się na dwie strefy: z lewej strony klęczący donator, z prawej niebiańska scena przedstawiająca ukazanie się wśród obłoków świętego orędownika. Później dodano trzecią strefę: scenę cudu, opis niebezpieczeństwa, którego uniknął donator. W wieku XVIII ta ostatnia strefa będzie zajmowała coraz więcej miejsca, a wreszcie, z początkiem XIX w., uczyni z donatorów i świętych już tylko figurantów"^[1]. Charakter wotum może mieć również budowla służąca celom religijnym: świątynia, klasztor, szpital, ufundowana jako świadectwo wdzięczności lub ekspiacji (np. kościoły fundowane przez władców). Należy do nich m.in. klasztor Matki Boskiej Zwycięskiej w Batalha (Portugalia) – założony przez Jana I jako dar za zwycięstwo nad Hiszpanami pod Aljubarrota, czy kościół kapucynów (Przemienienia Pańskiego) w Warszawie (1683-1694), ufundowany z klasztorem przez Jana III Sobieskiego za zwycięstwa pod Chocimem i Wiedniem.

Zobacz też |

• tabliczka wotywna

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: PWN, 1991, s. 910