Cfrtjryk

Ten artykuł dotyczy twórcy utworu. Zobacz też: Autor – trzeci album zespołu Strachy na Lachy.

Autor (łac. auctor ‘sprawca, twórca’), in. twórca – osoba fizyczna, która stworzyła dzieło (utwór w rozumieniu prawa autorskiego). W ramach pojęcia autora wyróżnia się pojęcie współautora, czyli osoby, która wniosła twórczy wkład do utworu we współpracy z innymi (współtworzyła utwór), a także twórcy wykonawcy, któremu przysługują prawa pokrewne.

Koncepcje autorstwa |

Pojęcie autorstwa nie jest jednoznaczne i podlegało znacznej ewolucji. W średniowiecznej Europie nie przykładano wagi do autorstwa i teksty były rozpowszechniane jako anonimowe, a w klasycznej literaturze Wschodu uznaniem cieszyły się utwory składające się z cytatów zaczerpniętych z innych dzieł.

Współcześnie prawo autorskie jest jednym z najważniejszych zagadnień w udostępnianiu twórczości, w tym również w tych dziedzinach życia, w których dzieło jest zwykle wynikiem pracy wielu osób (np. kod źródłowy programu w informatyce lub formy współpracy przez Internet takie jak Wikipedia; przykładem wspólnym dla obu zjawisk jest chociażby Linux).

Polskie prawo autorskie |

Autorem jest osoba fizyczna, która wniosła twórczy wkład do utworu. Jest to kwestia faktu (a nie prawa), innymi słowy – istnienia więzi osoby z utworem. Więź tę chroni prawo do autorstwa, jedno z autorskich praw osobistych^[1]. Prawa te powstają na rzecz autora, tak więc nie można zrzec się statusu autora ani przenieść go na inną osobę. Co do zasady na rzecz autora powstają też majątkowe prawa autorskie, które podlegają obrotowi^[2].

Na oznaczenie autora w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych^[3] ustawodawca posługuje się także (niekonsekwentnie) pojęciem „twórca”^[2]. Status współautorów mają osoby, które w procesie tworzenia utworu (jako całości) współpracowały ze sobą, a ich twórcze wkłady są możliwe do oznaczenia^[4].

W zależności od kategorii dzieła różne osoby są odpowiedzialne za nadanie mu cech utworu. Twórcami utworów zależnych są tłumacze, autorzy opracowań edytorskich, aktorzy i wykonawcy muzyczni. W wypadku przedstawień autorem jest osoba odpowiadająca za nadanie dziełu wyrazu artystycznego i szczególnego charakteru. Współautorami utworu audiowizualnego są w szczególności: reżyser, operator obrazu, twórca adaptacji utworu literackiego, twórca tworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórca scenariusza^[5].

Zobacz też |

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów o autorze

• atrybucja


• ghostwriter


• dzieło osierocone


• 
  autor nazwy (zoologia), autor nazwy (botanika)
  

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Anna Nasiłowska. Wstęp. Kim jest Twórca?. „Teksty Drugie”. 1/2 2012 (pierwsze), s. 6-10, 2012. Warszawa: IBL PAN. ISSN 0867-0633. 
  


• Janusz Barta, Ryszard Markiewicz: Prawo autorskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010. ISBN 978-83-264-0671-3.


• Marlena Jankowska: Autor i prawo do autorstwa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2011. ISBN 978-83-264-1345-2.

p • d • e System prawa autorskiego Pojęcia prawne copyright domena publiczna • fair use droit d’auteur autorskie prawa majątkowe • autorskie prawa osobiste • droit de suite pojęcia wspólne autoplagiat • autor • dzieło osierocone • plagiat • pole eksploatacji • prawa pokrewne • umowa licencyjna • umowa o przeniesienie praw autorskich • wyjątki i ograniczenia (prawo cytatu • test trójstopniowy • wolność panoramy) • utwór polskie pojęcia dozwolony użytek (prywatny • publiczny: prawo cytatu, dozwolony użytek biblioteczny, dozwolony użytek szkolny) Licencje pojęcia licencje otwartego oprogramowania • licencja otwarta • copyleft • wszelkie prawa zastrzeżone wzorce licencji Creative Commons (uznanie autorstwa • użycie niekomercyjne • bez utworów zależnych • na tych samych warunkach • sampling) • GNU (GNU General Public License • GNU Lesser General Public License • GNU Free Documentation License) • Licencja Wolnej Sztuki • Design Science License • Affero General Public License • BSD (BSD-old • BSD-new) • licencja X10 • licencja MIT Ekonomia cyfrowy znak wodny • Open Music Model • organizacja zbiorowego zarządzania • piractwo medialne • royalty free • tantiema • utracona sprzedaż • wideo na życzenie • zarządzanie prawami cyfrowymi Akty prawne konwencja z Buenos Aires • konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych • Public Lending Right • ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych