Cfrtjryk

Ten artykuł dotyczy miasta w Polsce. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Lubin
— miasto i gmina —
Ratusz w Lubinie
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lubiński
Prawa miejskie	1295
Prezydent	Robert Raczyński
Powierzchnia	40,77 km²
Wysokość	121-155 m n.p.m.
Populacja (31.12.2017) • liczba ludności • gęstość	72 892[1] 1789,3 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 76
Kod pocztowy	59-300
Tablice rejestracyjne	DLU
Położenie na mapie powiatu lubińskiego Lubin
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Lubin
Położenie na mapie Polski Lubin
51°23′51″N 16°12′34″E/51,397500 16,209444
TERC (TERYT)	0211011
SIMC	0954142
Urząd miejski ul. Kilińskiego 10 59-300 Lubin
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Lubin (niem. Lüben) – miasto w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu lubińskiego i gminy wiejskiej Lubin. Leży na Wysoczyźnie Lubińskiej, nad rzeką Zimnicą.

Lubin leży w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. W Lubinie swoją siedzibę ma założony w roku 1961 KGHM Polska Miedź, jeden z czołowych producentów miedzi i srebra na świecie.

Struktura powierzchni |

Według danych z 1 stycznia 2015 roku, Lubin ma obszar 40,77 km²^[2], w tym:

• użytki rolne: 53%


• użytki leśne: 11,5%

Miasto stanowi około 5,73% powierzchni powiatu^[2].

Demografia |

 Osobny artykuł: Ludność Lubina.

• Wykres liczby ludności miasta Lubin

Największą populację Lubina odnotowano w 1996 roku – według danych GUS 83490 mieszkańców.

Dane z 31 grudnia 2011^[3]

Według danych z roku 2008^[4] średni dochód na mieszkańca powiatu lubińskiego wynosił 5432,4 zł brutto, według statystyk z 2018 było tu już około 7200 zł^[5]. Jest to najwyższy wynik w Polsce^[6]

Piramida wieku mieszkańców Lubina w 2014 roku^[7]:

Nazwa |

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości pochodzi od polskiego słowa „lubić” – określenia pozytywnej ludzkiej emocji „lubienia czegoś”^[8]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on pierwotną nazwę jako Lobyn oraz „Lubyn” podając jej znaczenie „Lieblingsort” czyli tłumacząc na język polski „Miejscowość miłości lub ulubiona, ukochana miejscowość”^[8]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Lüben^[8] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Miejscowość wymieniona została w staropolskiej, zlatynizowanej formie Lubyn w łacińskim dokumencie wydanym w 1246 roku w Lubinie przez kancelarię księcia Bolesława II Rogatki^[9]. W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Lubyn^[10][11]. Nazwa miejscowości w obecnie używanej formie Lubin wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1312 roku wydanym w Głogowie^[12]. Miejscowość została wymieniona w łacińskim dokumencie wyd. w 1332 roku w Lubinie w zlatynizowanej staropolskiej formie Lobyn^[13].

Polską nazwę Bukowa oraz niemiecką Luben w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[14].

Historia |

Prehistoria ziem Lubina |

W obrębie granic administracyjnych dzisiejszego Lubina i jego najbliższych okolicach udokumentowano kilka cmentarzysk ciałopalnych pochodzących z III–V okresu epoki brązu oraz wczesnego okresu epoki żelaza tzw. halsztackiego, a więc związanych z kulturą łużycką, która na terenie niemal całej dzisiejszej Polski rozwijała się przez ok. 1000 lat (1300–400 lat p.n.e.). Jednak najstarszym, jest grób szkieletowy odkryty w 1941 roku tuż za rogatkami miasta, przy drodze do Ścinawy. Jego powstanie umiejscowiono w młodszym okresie epoki kamiennej – neolicie, czyli około 4000 lat temu^[15].

Powstanie pierwszej osady na terenie dzisiejszego Lubina (osiedle Stary Lubin) związane jest z przecięciem się w tym miejscu ważnych szlaków kupieckich (np. z Magdeburga poprzez Wrocław do Kijowa i z południa przez Wielkopolskę nad Morze Bałtyckie) w związku z czym była zapewne miejscem odpoczynku wędrujących kupców, a także handlu ich towarami. Nie do końca wiadomo, czy Lubinem władali wówczas^{[potrzebny przypis]}Dziadoszanie czy Trzebowianie, gdyż leżał on w połowie drogi między ich głównymi grodami.

Panorama miasta na rycinie z 1738 roku wg rysunku Friedricha Bernharda Wernera

Okres średniowieczny |

Pierwsze wzmianki o Lubinie pochodzą z drugiej połowy XII wieku. Bulla papieska wydana prawdopodobnie w 1155 roku wymienia Lubin wśród 13 śląskich kasztelanii, a ok. 1178 roku książę Bolesław Wysoki osadę na Starym Lubinie podnosi do rangi miasta na prawie polskim. Nowe miasto, leżące między kasztelanią (tereny dzisiejszego Parku Wrocławskiego) a Starym Lubinem mogło zostać ufundowane przez Jadwigę Śląską i Henryka I Brodatego ok. 1205 roku. Na tych terenach ok. 1288 roku książę Przemko ścinawski lokuje miasto na prawie magdeburskim^{[potrzebny przypis]}.

Od roku 1349 Lubin był księstwem. Pierwszym jego władcą był Ludwik I Brzeski, fundator „Kodeksu lubińskiego” z ilustrowaną legendą o św. Jadwidze Śląskiej. Ostatnim była Anna Pomorska, która rządzi miastem do swojej śmierci w 1550.

Lubin po wojnach śląskich |

Rzeczywistość okolic Lubina zaczęła zmieniać się po podboju Śląska przez Prusy, Księstwo Legnickie którego Lubin był znacznym miastem stało się miastem zarządzanym z Berlina. Zmiana przynależności politycznej miasta, jaka była efektem podboju spowodowała, że na miasto mieć wpływ zaczęli biurokraci berlińscy, a nie jak za Habsburgów urzędnicy miejscowi zasiadający na zamku legnickim.

Luterańscy pastorzy składający raporty o swoich parafiach jeszcze w przededniu XIX w. pisali o Autochtonach z lubińskich okolic, którzy na co dzień posługiwali się dialektem języka polskiego^[16]. Prusy w założeniach miały być zmilitaryzowanym więc z konieczności jednorodnym krajem; to pociągnęło za sobą planową akcję germanizacyjną trwające zasadniczo do lat 30tych XX wieku^[17], akcja ta doprowadziła do całkowitego już zgermanizowania Lubina wraz z okolicami.

Lubin po II wojnie światowej |

Wojska hitlerowskie zostały wyparte z miasta przez oddziały radzieckie 9 lutego 1945 roku (ku czci poległych żołnierzy radzieckich postawiono pomniki na ul. Curie - Skłodowskiej i na ul. Odrodzenia)^[18]. Po II wojnie światowej niemieckojęzyczna ludność miasta została wysiedlona do Niemiec^[19]. Miasto było zniszczone w 80 procentach^[20]. W 1946 r. włączono je do nowo powstałego województwa wrocławskiego. Dopiero 7 maja 1946^[21] ustalono obecną nazwę, wcześniej używano form „Lubień” i „Lubiń”.

W 1957 inż. Jan Wyżykowski odkrył pokłady rudy miedzi w okolicach Lubina i Polkowic. 28 grudnia 1959 decyzją ministerstwa przemysłu ciężkiego powołano przedsiębiorstwo państwowe Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi, któremu powierzono wydobycie i przetwórstwo rud miedzi z nowoodkrytych złóż.

Jednocześnie rozpoczęto budowę pierwszych nowych osiedli:

• osiedle Centrum, 5 tys. mieszkańców w latach 1961-1965,


• osiedle Staszica, 18 tys. mieszkańców w latach 1967-1968^[22].

Pierwszych 17 bloków mieszkalnych z 522 mieszkaniami dla 1200 osób, które powstały już w 1960.

Do końca lat 60 KGHM sfinansował połowę infrastruktury Lubina (osiedla, hotele robotnicze, szkoły, ulice, przedszkola, pawilony usługowe).

Miasto w latach 70. i 80. XX wieku |

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa legnickiego.

Wznoszono kolejne osiedla mieszkaniowe:

• osiedle Zwycięstwa, 5 tys. mieszkańców w r. 1975,


• os.Świerczewskiego, 5 tys. mieszkańców w r. 1976,


• os.Przylesie, 28 tys. mieszkańców w r. 1982,


• os.Ustronie od roku 1975, w 1984 r. 7 tys. mieszkańców,


• os.Wyżykowskiego, od roku 1983, w 1984 r. 5 tys. mieszkańców^[22].

Pomnik Pamięci Ofiar Lubina '82

31 sierpnia 1982 r. miała miejsce zbrodnia lubińska – wydarzenia, podczas których Milicja Obywatelska wraz z ZOMO stłumiła demonstrację przeciwko stanowi wojennemu. Od ostrej amunicji zginęły wówczas 3 osoby (Michał Adamowicz, Andrzej Trajkowski i Mieczysław Poźniak), kilkadziesiąt zostało rannych^[23].

W dziesiątą rocznicę Zbrodni Lubińskiej w centrum miasta odsłonięto pomnik Pamięci Ofiar. Ponadto w miejscach, gdzie padły śmiertelne strzały, ustawiono mniejsze pomniki.

Zabytki |

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[24]:

• ośrodek historyczny miasta


• 
  kościół par. pw. Matki Bożej Częstochowskiej, ul. Kołłątaja, z drugiej poł. XIV, XV/XVI w.


• dzwonnica, z drugiej poł. XV/XVI w.


• kościół cmentarny ewangelicki, ob. rzym.-kat. kościół par. pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, szachulcowy, ul. Stary Lubin, z 1683 r., 1959 r.


• 
  ruiny zamku, ul. Piastowska, z XIV w., XVIII w., XIX w.

Iluminacja kaplicy zamkowej i kościoła pw. NSPJ

• kaplica zamkowa


• 
  mury miejskie, pozostałości z XIV w., XV w., XIX w.


• wieża bramy – baszty głogowskiej
  


• 
  ratusz, Rynek, z 1768 r., k. XIX w.


• zespół koszar 4 Pułku Dragonów, ul. Kościuszki, z l. 1884-86
  
  
  
  • gmach komendantury, ob. szkoła, ul. Kościuszki 9,
  
  
  • stajnie I, ul. Księcia Ludwika
  
  
  • stajnie II, ul. Armii Krajowej
  
  
  • odwach, ul. Składowa
  
  
  • dwa budynki administracyjno-gospodarcze, ul. Składowa
  
  
  
  


• dom towarowy, ul. Odrodzenia 3 A, z pierwszej poł. XIX w. w ciągu kamienic
  


• dom, ul. Piastowska 15, z k. XIX w.


• dom, pl. Wolności 7, z drugiej poł. XVIII w.


• wieża ciśnień, ul. Parkowa, z l. 1905-1906


• kościół filialny pw. Marii Dominiki Mazzarello, ul. Przemysłowa

inne zabytki

• budynek poczty


• kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa


• 
  cerkiew prawosławna pw. Świętej Trójcy (parafialna)

Gospodarka |

Szyb „Bolesław” KGHM Lubin

Stanowiący jeden z ośrodków Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego Lubin jest związany z przemysłem wydobywczym i przetwórczym rudy miedzi, której najbogatsze złoża w Europie znajdują się właśnie pod tym miastem. W lubińskich kopalniach należących do KGHM Polska Miedź SA wydobywa się również w sporych ilościach srebro. Celem rozwoju alternatywy gospodarczej wobec zakładów prowadzących przetwórstwo i wydobycie miedzi, powołana została w mieście podstrefa Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Kultura |

Kina:

• Muza – ul. Armii Krajowej 1 (kino studyjne)


• 
  Centrum Filmowe Helios – Galeria Cuprum Arena
  

Ośrodki kultury:

Centrum Kultury Muza

• Centrum Kultury „Muza” – ul. Armii Krajowej 1


• Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe” – ul. Mikołaja Pruzi 7 i 9


• Młodzieżowy Dom Kultury – ul. Komisji Edukacji Narodowej 6a

Biblioteki:

• Miejska Biblioteka Publiczna – ul. Skłodowskiej 6
  
  
  
  • Multimedialna Biblioteka Łącznik – Filia nr 1 – ul. Odrodzenia 24
  
  
  • Filia nr 2 – ul. Kilińskiego 14B/2
  
  
  • Filia nr 3 – ul. Żurawia 17
  
  
  • Filia nr 4 – ul. Jastrzębia 6
  
  
  • Multimedialna Biblioteka Czytnik – Filia nr 5 – ul. C. K. Norwida 10
  
  
  
  


• Biblioteka Pedagogiczna – ul. Szpakowa 1

Podział administracyjny |

Podział miasta na osiedla: Centrum, Przylesie, Zalesie, Polne, Ustronie, Małomice, Stary Lubin, Krzeczyn, Wyżykowskiego, Staszica, Zwycięstwa, Świerczewskiego, osiedle „D”.

Sport i rekreacja |

Cuprum Arena

Lubin jest miastem dość silnie zaangażowanym sportowo, istnieją tu różnorodne sekcje i ośrodki sportu. Oprócz piłki nożnej, która najbardziej rozsławiła miasto, można w Lubinie odnaleźć kluby zajmujące się piłką ręczną, czy też lekkoatletyką, kręglami, sportami walki (karate, boksem, taekwondo), wspinaczką.

• 
  Zagłębie Lubin – piłka nożna mężczyzn (mistrzostwo Polski: 1990/1991 i 2006/2007, wicemistrzostwo Polski: 1989/1990, finał Pucharu Polski: 2004/2005 i 2005/2006, finał Pucharu Ligi: 2000/2001)


• 
  Zagłębie Lubin – piłka nożna kobiet (wicemistrzostwo Polski: 2014/2015)


• 
  Zagłębie Lubin – piłka ręczna kobiet (mistrzostwo Polski: 2010/2011)


• 
  Zagłębie Lubin – piłka ręczna mężczyzn (mistrzostwo Polski: 2006/2007, występ w Lidze Mistrzów: 2007/2008)


• 
  Cuprum Lubin – piłka siatkowa mężczyzn (debiut w PlusLidze: 2014/2015)

Obiekty sportowe i rekreacyjne |

• 
  Hala widowiskowo-sportowa RCS w Lubinie – otwarta w 2014


• Baseny
  
  
  
  • Basen kryty OSiR „Centrum 7” przy Zespole Szkół Sportowych
  
  
  • Basen kryty Zespołu Szkół nr 2
  
  
  • Basen kryty Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących - nieczynny
  
  
  • Basen kryty OSiR „Ustronie” przy Gimnazjum nr 4
  
  
  • Basen odkryty przy RCS (otwarty tylko w wakacje)^{[potrzebny przypis]}
    
  
  
  
  


• 
  Kielich – najwyższa w Polsce (34 m) wieża wspinaczkowa. Powstała w 1996 roku poprzez dostosowanie nieużywanej wieży ciśnień. Posiada 6 dróg wspinaczki o zróżnicowanych poziomach trudności, włącznie z wyjątkowo trudnym. Czasem jest udostępniana dla zwiedzających i po wejściu przez wewnętrzne schodki na szczyt można podziwiać panoramę miasta.


• Korty tenisowe


• Kręgielnia – jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w kraju do kręgli klasycznych. 6 torów do gry, stoły bilardowe, dart, Air Hockey, kawiarnia.


• Lodowisko oraz tor do jazdy szybkiej – czynne w miesiącach jesienno-zimowych


• Lotnisko Sportowe Aeroklubu Zagłębia Miedziowego


• Pole do gry w paintball (Kłopotów)


• Skate Park


• Stadiony
  
  
  
  • Stadion piłkarski (wcześniej Dialog Arena) klubu Zagłębie Lubin. Pojemność stadionu wynosi 16 300 miejsc^[25].
  
  
  • Stadion Górniczy – pierwotny stadion wybudowany w 1972 roku, położony obok Dialog Areny, wykorzystywany jako boisko do rozgrywania spotkań drużyn młodzieżowych.
  
  
  • Stadion OSIR – zmodernizowany i nowoczesny lekkoatletyczny stadion miejski z murawą i bieżnią tartanową. Organizowane są tutaj imprezy sportowe oraz inne imprezy masowe.
  
  
  • Stadion lekkoatletyczny przy V Liceum Ogólnokształcącym Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących (os. Sikorskiego – ul. Komisji Edukacji Narodowej 6)
  
  
  • Stadion GOS Lubin.
  
  
  • Stadion POSTiW Lubin.
  
  
  
  


• Stadnina koni (Krzeczyn Wielki)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Szkole Podstawowej nr 8 (Osiedle Polne)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Szkole Podstawowej nr 5 (Osiedle Zwycięstwa)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Szkole Podstawowej nr 14 (Osiedle Ustronie IV)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Gimnazjum nr 1 (Osiedle Przylesie)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Zespole Szkół Specjalnych (Osiedle Staszica)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Gimnazjum nr 3 (Osiedle Wyżykowskiego)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Gimnazjum nr 5 (Osiedle Staszica)


• Osiedlowe Centrum Sportowe przy Zespole Szkół nr. 2 (Osiedle Przylesie)

Ścieżki rowerowe |

Miasto posiada rozbudowaną sieć ścieżek rowerowych łączących poszczególne osiedla i będących częścią turystycznych szlaków rowerowych powiatu lubińskiego:

Ścieżka rowerowa za osiedlem Ustronie

• Rowerowy Szlak Zielony: na terenie miasta Lubina trasa biegnie
  
  
  
  • z kierunku wsi Obora wzdłuż ul. Jana Pawła II
  
  
  • przez os. Ustronie (Przy trasie: Park im. Jana Pawła II)
  
  
  • przez os. Wyżykowskiego (za ul. Szybową, wzdłuż ul. Krupińskiego i ul. Hutniczej)
  
  
  • przez os. Polne (wzdłuż Alei Niepodległości. Przy trasie: Park Jesionowy, następnie Park Aliantów)
  
  
  • przez Centrum Miasta (wzdłuż Alei Niepodległości. Przy trasie: Tereny Rekreacyjne, Park im. marszałka J. Piłsudskiego, następnie przejazd przez: Park im. J. Wyżykowskiego. Za Rondem im. Ofiar Zbrodni Lubińskiej jest skrzyżowanie z Rowerowym Szlakiem Czerwonym. Następnie jazda wzdłuż ul. Paderewskiego. Przejazd przez: Park Wrocławski)
  
  
  • przez os. Przylesie (wzdłuż ul. Piłsudskiego, i ul. Wyszyńskiego. Przejazd przez: Skwer im. prymasa S. Wyszyńskiego. Dalej jazda głównym deptakiem największego w Lubinie osiedla mieszkaniowego, następnie wzdłuż ul. Szpakowej i ul. Gajowej do Parku Leśnego „Strzelnica"
  
  
  • z miasta wyjeżdża się leśnym duktem w kierunku Chróstnika i Gorzelina
  
  
  
  


• Rowerowy Szlak Czerwony: na terenie miasta Lubina trasa biegnie
  
  
  
  • z kierunku wsi Gola ul. Spacerową i wiaduktem drogowym
  
  
  • przez os. Staszica (wzdłuż Obwodnicy. Przy trasie: Osiedlowe Centrum Sportowe przy Szkole Podstawowej nr 5)
  
  
  • przez os. Zwycięstwa (wzdłuż ul. Paderewskiego. Przy trasie: Park Słowiański. Za Rondem im. Ofiar Zbrodni Lubińskiej jest skrzyżowanie z Rowerowym Szlakiem Zielonym
  
  
  • z miasta wyjeżdża się wzdłuż ul. Ścinawskiej, mija Obwodnicę i skręca w ul. Zieloną w kierunku wsi Kłopotów)
  
  
  
  

Zieleń miejska |

Parki |

• Park im. marszałka J. Piłsudskiego
  
  • obejmuje tereny w Centrum między Al. Niepodległości, ul. Armii Krajowej (taras Centrum Kultury „Muza”), Murami miejskimi i ul. Mieszka I (sąsiaduje z Parkiem im. J. Wyżykowskiego)
  
  

Pomnik Jana Wyżykowskiego w parku nazwanym jego imieniem

• Park im. J. Wyżykowskiego
  
  • położony w Centrum między Al. Niepodległości, ul. Mieszka I (sąsiaduje z Parkiem im. marszałka J. Piłsudskiego), rzeką Zimnicą, Wzgórzem Zamkowym z Kaplicą Zamkową, błoniami i ul. I. Paderewskiego (sąsiaduje z Parkiem Wrocławskim)
  
  


• Park im. M. Kopernika
  
  • położony w Centrum. Jego granice stanowią ul. M. Kopernika, ul. H. Kołłątaja oraz Mury miejskie (tuż obok Kościoła pw. Matki Bożej Częstochowskiej)
  
  


• Park Wrocławski
  
  • znajduje się w nieopodal Centrum, między rzeką Zimnicą, Al. Komisji Edukacji Narodowej, ul. Wrocławską i ul. I. Paderewskiego (sąsiaduje z Parkiem im. J. Wyżykowskiego)
  
  


• Park Słowiański
  
  • obejmuje tereny obok os. Zwycięstwa, ograniczone ul. Rzemieślniczą, ul. Słowiańską i ul. I. Paderewskiego
  
  


• Park Aliantów
  
  • położony między Centrum a os. Polnym, między Al. Niepodległości, ul. Bolesławiecką, ul. Parkową i liniami kolejowymi do Polkowic i Gwizdanowa.
  
  


• Park Jesionowy
  
  • obejmuje tereny na os. Polne. Jego granice stanowią Al. Niepodległości, ul. Hutnicza i ul. Jodłowa.
  
  


• Park Leśny (Strzelnica)
  
  • znajduje się na os. Przylesie, między ul. Kwiatową, ul. Wrzosową i ul. Gajową, nieopodal biegnie ul. Legnicka
  
  


• Park im. Jana Pawła II
  
  • położony na os. Ustroniu IV, między ul. Jana Pawła II a ul. M. Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej
  
  


• Park Solidarności
  
  • obejmuje tereny na os. D, ograniczone ul. M. Skłodowskiej – Curie, linią kolejową do Polkowic i linią kolejową do Gwizdanowa
    
  
  

Oświata |

Szkoły podstawowe:

Budynek Zespołu Szkół Integracyjnych

• Szkoła Podstawowa nr 1 Zespół Szkół Integracyjnych (Centrum – ul. Skłodowskiej 4)


• Szkoła Podstawowa nr 3 (os. Wyżykowskiego – ul. Gwarków 93)


• Szkoła Podstawowa nr 5 (os. Zwycięstwa i os. Staszica – ul. Kilińskiego 12)


• Szkoła Podstawowa nr 6 im. Marii Konopnickiej dla Dzieci Niepełnosprawnych Intelektualnie (os. Staszica – ul. Składowa 3)


• Szkoła Podstawowa nr 7 Zespół Szkół Sportowych (os. Sikorskiego – ul. Sybiraków 11)


• Szkoła Podstawowa nr 8 (os. Polne – ul. Parkowa 2)


• Szkoła Podstawowa nr 9 im. Stefanii Sempołowskiej (os. Przylesie – ul. Legnicka 1)


• Szkoła Podstawowa nr 10 (os. Przylesie – ul. Wyszyńskiego 3)


• Salezjańska Szkoła Podstawowa im. św. Dominika Savio


• (os. Przylesie – ul. Sowia 7)


• Szkoła Podstawowa nr 14 (os. Ustronie – ul. Norwida 10)


• Społeczna Szkoła Podstawowa Zespołu Szkół Społecznych im. Rady Europy (os. Przylesie – ul. Pawia 41)

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 1 (os. Przylesie – ul. Szpakowa 2)


• Gimnazjum nr 2 Zespołu Szkół Sportowych (Centrum – ul. Sybiraków 11)


• Gimnazjum nr 3 Zespołu Szkół nr 3 (os. Wyżykowskiego – ul. Gwarków 93)


• Gimnazjum nr 5 (os. Staszica- ul. Szkolna 25)


• Gimnazjum Integracyjne Zespołu Szkół Integracyjnych (Centrum – ul. Skłodowskiej 4)


• Gimnazjum dla Dzieci i Młodzieży Upośledzonych Umysłowo (os. Staszica – ul. Składowa 3)


• Salezjańskie Gimnazjum im. św. Dominika Savio (os. Polne – ul. Jana Pawła II 58)


• Społeczne Gimnazjum Językowe przy Zespole Szkół Społecznych im. Rady Europy (os. Przylesie – ul. Pawia 41)

Licea ogólnokształcące:

• 
  I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika (Centrum – ul. Kopernika 7)


• II Liceum Ogólnokształcące (Centrum – ul. Niepodległości 31)


• III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II (os. Ustronie – ul. Konopnickiej 5)


• V Liceum Ogólnokształcące Zespołu Szkół Sportowych (os. Sikorskiego – ul. Sybiraków 11)


• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych (ul. Marii Skłodowskiej Curie 72)


• Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im. św. Jana Bosco (Centrum – ul. Prusa 4)

Technika:

• Technikum nr 1 im. prof. Bolesława Krupińskiego (ul. Kościuszki 9)


• Technikum nr 2 im. Jana Wyżykowskiego (ul. Szpakowa 1)

Szkoły wyższe:
Uczelnia Jana Wyżykowskiego (dawniej UZZM)

Szkoły języków obcych:

• Szkoła Języków Obcych Royal College (Centrum – ul. Odrodzenia 34)


• Szkoła Języków Obcych MCKK (Centrum – ul. Odrodzenia 21)

Inne:

• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia (ul. Kilińskiego)


• Szkoła Policealna TEB Edukacja (ul. Kopernika 16)


• Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Royal College (ul. Odrodzenia 34)


• Studium Zawodowe dla Dorosłych Royal College (ul. Odrodzenia 34)


• Ośrodek Kształcenia „Cogito” (ul. Kopernika 8)


• Bezpłatne Szkoły „Edukacja” (al. Niepodległości 31)

Religia |

Lubin Kościół Matki Bożej Częstochowskiej

Kościół pw. Najświętszej Marii Panny

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Katolicyzm |

• 
  Kościół Rzymskokatolicki:
  
  
  
  • Parafia pw. św. Barbary
  
  
  • Parafia pw. św. Jana Bosko
  
  
  • Parafia pw. św. Jana Sarkandra
  
  
  • Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego
  
  
  • Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej
  
  
  • Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
  
  
  • Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny
  
  
  • Parafia pw. Matki Bożej Bolesnej w Chróstniku - kościół pw. Świętej Marii Dominiki Mazzarello w Lubinie
  
  
  
  

Prawosławie |

• 
  Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny:
  
  • Parafia pw. Świętej Trójcy
  
  

Protestantyzm |

• 
  Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa:
  
  • zbór w Lubinie
  
  


• 
  Kościół Chrześcijan Baptystów w RP:
  
  • zbór w Lubinie
  
  


• 
  Kościół Adwentystów Dnia Siódmego:
  
  • zbór w Lubinie
  
  


• 
  Kościół Zielonoświątkowy w RP:
  
  • zbór w Lubinie
  
  


• 
  Kościół Boży w Chrystusie:
  
  • zbór w Lubinie
  
  

Inne |

• 
  Świadkowie Jehowy
  
  • 5 zborów: Lubin-Polne, Lubin-Ustronie, Lubin-Wschód, Lubin-Przylesie, Lubin-Nadzieja; 2 Sale Królestwa^[26]
    
  
  

Transport |

Transport kolejowy |

Stacje kolejowe:

• 
  Lubin Górniczy (ruch pociągów pasażerskich do 31 VIII 2010 i zawieszenie z powodu źle utrzymanej przez PKP infrastruktury kolejowej, wprowadzenie zastępczej komunikacji autobusowej do 11 XII 2010. Planowana budowa węzła przesiadkowego – połączenie komunikacji autobusowej PKS z komunikacją kolejową PKP i KD do 2012 r.)


• Lubin Kopalnia (przez lubinian zwana „Katanga”, towarowa stacja górnicza)

Linie kolejowe:

• 
  Legnica-Lubin Górniczy-Rudna Gwizdanów
  
  
  
  • numer tabeli w rozkładzie jazdy: 289©
  
  
  • elektryfikacja: 30 sierpnia 1986 r.
  
  
  • ruch towarowy
  
  
  
  


• Lubin Górniczy-Polkowice
  
  
  
  • ruch towarowy firmy Pol-Miedź Trans S.A.
  
  
  • elektryfikacja w 1986 r. tylko na odcinku Lubin Górniczy – Lubin Kopalnia
  
  
  
  


• Lubin Górniczy-Chocianów
  
  
  
  • numer tabeli w rozkładzie jazdy: 268
  
  
  • brak trakcji elektrycznej
  
  
  • ruch pasażerski do 1985 r.
  
  
  • ruch towarowy do 1987 r.
  
  
  • linia rozebrana do 1992 r.
  
  
  
  

Komunikacja miejska |

 Osobny artykuł: Komunikacja miejska w Lubinie.

Po Lubinie kursują autobusy powiatowych przewozów pasażerskich^[27]. Komunikacja miejska w Lubinie obecnie jest w całości finansowana z budżetu samorządów – skorzystanie z komunikacji miejskiej nie wymaga zakupu biletu^[28].

Obecnie Lubin obsługuje 17 (w tym 1 sezonowo) linii:

Komunikacja międzymiastowa i lokalna |

• Dworce i przystanki dla kursów międzymiastowych i lokalnych:
  
  
  
  • Dworzec PKS Lubin (Centrum – przy skrzyżowaniu ul. M. Skłodowskiej-Curie i Alei Niepodległości) – Dworzec obsługują autobusy PKS Lubin (linie lokalne i międzymiastowe do Chocianowa, Chojnowa, Polkowic i Wrocławia), a także przelotowe autobusy przewoźników kursujących do Gorzowa Wielkopolskiego, Jeleniej Góry, Kamiennej Góry, Kielc, Kołobrzegu, Kudowy-Zdroju, Poznania, Przemyśla, Słupska, Ustki, Zakopanego i Zielonej Góry.
  
  
  • Przystanek „Niepodległości – Centrum” – Przystanek obsługują przewoźnicy kursujący do Chocianowa, Częstochowy, Głogowa, Karpacza, Kłodzka, Legnicy, Leszna, Polkowic, Poznania, Szklarskiej Poręby, Ścinawy, Wałbrzycha, Warszawy, Wrocławia, i Żar, a także przewoźnicy kursujący na liniach lokalnych.
  
  
  • Pętla „Ustronie” – (os. Ustronie – skrzyżowanie ul. Jana Pawła II i ul. J. Tuwima) – Przystanek obsługują przewoźnicy kursujący do Ścinawy, Wrocławia, Legnicy, a także przewoźnicy kursujący na liniach lokalnych.
  
  
  • Ponadto lokalni przewoźnicy (w tym kursujący do Chocianowa, Legnicy, Polkowic, Ścinawy i Wrocławia) zatrzymują się na wybranych przystankach komunikacji miejskiej wzdłuż ich tras.
  
  
  
  

Transport samochodowy |

Krzyżują się tu drogi krajowe:

• 
  nr 3: (planowana droga ekspresowa S3), E65 Szklarska Poręba-Lubin-Szczecin,


• 
  nr 36: Prochowice-Lubin-Rawicz-Krotoszyn-Ostrów Wielkopolski,

drogi wojewódzkie:

• 
  nr 323: Lubin-Leszno,


• 
  nr 335: Lubin-Chojnów
  

Transport lotniczy |

W mieście Lubin funkcjonuje lotnisko Lubin. Lotnisko to posiada pas (1000m x 30m) o utwardzonej nawierzchni a także oświetlenie pasa startowego. Dzięki odprawie celnej są możliwe odloty do sąsiednich krajów. Na lotnisku kilka razy odbywały się festyny zorganizowane z okazji Dni Lubina. Lotnisko nie ma żadnego stałego połączenia z innym miastem.

Najwyższe budowle w mieście |

Najwyższą budowlą miasta jest komin WPEC w Legnicy S.A. mierzący 230 m. Komin w Lubinie jest na 44 miejscu wśród najwyższych wolno stojących budowli w Polsce.

Miasta partnerskie |

• 
  Bad Ems – Niemcy
  


• 
  Böblingen – Niemcy
  

Zobacz też |

• Cmentarz żydowski w Lubinie

Przypisy |

Bibliografia |

• Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.


• Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.22 Regesten zur schlesischen Geschichte 1327-1333. Breslau: E. Wohlfarth's Buchhandlung, 1903.

Linki zewnętrzne |

• Oficjalny portal miasta


• Strona Urzędu Miejskiego w Lubinie


• Lubin przed 1945


• Dokumentacja Zbrodni Lubińskiej


• 
  Lubiń w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa 1884.

p • d • e Miasta województwa dolnośląskiego Miasta powiatowe Bolesławiec • Dzierżoniów • Głogów • Góra • Jawor • Jelenia Góra • Kamienna Góra • Kłodzko • Legnica • Lubań • Lubin • Lwówek Śląski • Milicz • Oleśnica • Oława • Polkowice • Strzelin • Środa Śląska • Świdnica • Trzebnica • Wałbrzych • Wołów • Wrocław • Ząbkowice Śląskie • Zgorzelec • Złotoryja Miasta gminne Bardo • Bielawa • Bierutów • Bogatynia • Boguszów-Gorce • Bolków • Brzeg Dolny • Bystrzyca Kłodzka • Chocianów • Chojnów • Duszniki-Zdrój • Głuszyca • Gryfów Śląski • Jaworzyna Śląska • Jedlina-Zdrój • Jelcz-Laskowice • Karpacz • Kąty Wrocławskie • Kowary • Kudowa-Zdrój • Lądek-Zdrój • Leśna • Lubawka • Lubomierz • Mieroszów • Międzybórz • Międzylesie • Mirsk • Niemcza • Nowa Ruda • Nowogrodziec • Oborniki Śląskie • Olszyna • Piechowice • Pieńsk • Pieszyce • Piława Górna • Polanica-Zdrój • Prochowice • Prusice • Przemków • Radków • Siechnice • Sobótka • Stronie Śląskie • Strzegom • Syców • Szczawno-Zdrój • Szczytna • Szklarska Poręba • Ścinawa • Świebodzice • Świeradów-Zdrój • Świerzawa • Twardogóra • Wąsosz • Węgliniec • Wiązów • Wleń • Wojcieszów • Zawidów • Ziębice • Złoty Stok • Żarów • Żmigród Portal:Województwo dolnośląskie • Wikiprojekt:Dolny Śląsk

p • d • e Powiat lubiński Miasta Lubin • Ścinawa Gminy miejskie Lubin Gminy miejsko-wiejskie Ścinawa Gminy wiejskie Lubin • Rudna