Cfrtjryk

	; Bourgogne;
	; ;
	;
; ;	; ;
; Herb;	; Flaga;
; Państwo;	; Francja;
Siedziba;	; Dijon;
; Prezydent;	; François Patriat;
Powierzchnia;	31 582 km²;
Populacja (2012); • liczba ludności;	; ; 1 646 600;
• gęstość;	52 os./km²;
	Szczegółowy podział administracyjny;
Liczba departamentów;	4;
Liczba okręgów;	15;
Liczba kantonów;	174;
Liczba gmin;	2045;
	; Położenie na mapie Francji; ;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;
	; Portal Francja;

Ten artykuł dotyczy regionu administracyjnego. Zobacz też: inne znaczenia słowa Burgundia.

Burgundia (fr. Bourgogne)) – kraina historyczna w centralnej Francji. W przeszłości prowincja i region administracyjny.

W systemie administracyjnym z lat 1972-2015 region Burgundia graniczyła z sześcioma regionami: Centre-Val de Loire – od zachodu, Île-de-France i Szampania-Ardeny – od północy, Franche-Comté – od wschodu, a Rodan-Alpy i Owernia – od południa. Sam region dzieli się na 4 departamenty: Côte-d’Or, Nièvre, Saona i Loara i Yonne. Do historycznej krainy należał też region Franche-Comté, z którym połączono region Burgundia w ramach reformy z przełomu lat 2015/2016 w region Burgundia-Franche-Comté.

Poza Dijon (147,2 tys. mieszk.), które stanowi główny ośrodek tego regionu, większymi miastami są: Chalon-sur-Saône (49,0), Nevers (39,6), Auxerre (37,6), Mâcon (33,6), Sens (26,8), Le Creusot (25,6) oraz Beaune (21,5).

Nazwa krainy wywodzi się od nordyckiego plemienia Burgundów.

Spis treści

1 Historia regionu
- 1.1 Państwa Burgundów
- 1.2 Księstwo Burgundii
- 1.3 I wojna światowa

2 Gospodarka
- 2.1 Produkcja winiarska w Burgundii

3 Zobacz też

4 Przypisy

5 Bibliografia

6 Linki zewnętrzne

Historia regionu |

Osobne artykuły: Burgundowie, Władcy Burgundii, Królestwo Burgundii, Księstwo Burgundii i Hrabstwo Burgundii.

Państwa Burgundów |

Burgundowie, od których nazwę wziął ten region, byli jednym z nordyckich plemion, które przyczyniły się do upadku Cesarstwa Rzymskiego Zachodniego. Pochodziliby z wyspy Bornholm a Pliniusz Starszy lokalizuje ich w dorzeczu Odry w pierwszym wieku naszej ery, w okolicach spływu Nysy Łużyckiej^[2] a w drugim wieku, Klaudiusz Ptolemeusz^[3] – między Odrą a Wisłą^[4] – gdzie mieszkali jeszcze w połowie trzeciego wieku według Jordanesa^[5], ale pokonani przez Gepidów przemieścili się w dorzecze Łaby. Pod koniec wieku przesuneli się dalej na zachód, w dolinę Menu, gdzie weszli w kontakt z Alamanami. Retor i orator Mamertinus z Trewiru w panegiryku do cesarza Maksymiana wspomina o obecności Burgundów w tych okolicach^[6]. Ammianus Marcellinus przynosi informacje o wyprawie za Ren Juliana Apostaty przeciwko Alamanom w latach 379-390 a potem, według tegoż, cesarz Walentynian I w walce z tymi ostatnimi zwrócił się o pomoc do Burgundów, którzy wysłali 80 000 wojowników na czele elity na spotkanie z Rzymianami nad Renem, ale ci byli nieobecni. Oburzeni i wściekli Burgundowie wrócili na swoje ziemie^[7].

Jako lud sfederowany mieli rolę obrońców granicy cesarstwa na Renie, ale ich bracia pozostali po drugiej stronie byli bardziej wyeksponowani na nacisk Hunów. W latach 428/429 król obu brzegów, Gundahar, pokonał Oktara, wuja Attyli według Sokratesa Scholastyka^[8] i w 435 roku postanowił zaatakować Belgię (Belgica Prima), ale opór Rzymian i ich huńskich sojuszników spowodował klęskę burgundzką, wskutek której o mało nie doszło do unicestwienia najeźdźców w 436/437 roku. To by była zemsta Hunów po ich porażce 10 lat wcześniej. Przegrana i śmierć Gundahara stanowią kres pierwszemu królestwu burgundzkiemu (Rzymianie znów zapanowali nad tymi terenami).

Burgundowie wzięli udział w bitwie na Polach Katalaunijskich w 451 roku po stronie Rzymian (choć niektóre grupy Burgundów prawdopodobnie walczyły po stronie Hunów)^[9].

Rozpad Cesarstwa zachodniego przyśpieszyło zabójstwo Walentyniana III oraz walka o, i tak osłabiony, tron. Królowie burgundzcy potrafili to wykorzystać sprzymierzając się z Wizygotami. W 472 roku część z Burgundów wraz z nimi za przyzwoleniem Rycymera złupiła Rzym.

Po upadku cesarstwa rzymskiego państwo Burgundów zostało mocno osłabione przez sąsiednich Ostrogotów. Burgundowie zostali podbici przez Franków w 534 roku i ulegli romanizacji.

Księstwo Burgundii |

Na terenie państwa Franków powstało Księstwo Burgundii. Do 1477 roku w skład państwa burgundzkiego weszły ziemie obecnej Holandii, Belgii, Luksemburga, Artois, Pikardii, Alzacji, Franche-Comté i Burgundii. W roku 1477 wszystkie ziemie księstwa, z wyjątkiem jego samego, odziedziczył Dom Habsburgów na podstawie małżeństwa Maksymiliana I Habsburga z Marią Burgundzką. Była to córka Karola Zuchwałego, który zginął w bitwie pod Nancy w Lotaryngii. Samo księstwo Burgundii włączono do Francji jako jedną z prowincji.

I wojna światowa |

Burgundia straciła w I wojnie światowej od 3,6% do 3,9% ludności (średnia dla całej Francji to 3,35%).^[10]

Gospodarka |

Klimat umiarkowany ciepły, morski. Region rolniczy, jeden z większych w kraju obszarów uprawy winorośli (zwłaszcza na obrzeżeniu Rowu Saony). Ponadto uprawa pszenicy, kukurydzy, buraków cukrowych, roślin oleistych, warzyw i owoców. Hodowla bydła. Eksploatacja złóż węgla kamiennego. Przemysł słabo rozwinięty, głównie spożywczy, a także metalurgiczny, włókienniczy i skórzany^{[potrzebny przypis]}.

Produkcja winiarska w Burgundii |

Wina burgundzkie

Osobny artykuł: Burgundia (region winiarski).

Region Burgundii słynie z produkcji win. Winnice ciągną się wąskim pasem od Dijon na północy po Lyon na południu, obejmując obszar około 45.000 hektarów. Rejon ten, w odróżnieniu od innych rejonów winiarskich we Francji, nie posiada wspólnej dla całego rejonu apelacji ogólnej^{[potrzebny przypis]}.

Zobacz też |

Flaga Burgundii

Przypisy |

↑ INED: Régions et départements (fr.). [dostęp 6 sierpnia 2013].

↑ Favrod, s. 18 (nazwa wyspy pochodziłaby od Burgundarholm czyli wyspa Burgundów)

↑ Ptolémée, Géographie, II, 11.

↑ Favrod, s. 18.

↑ Jordanès, Histoire des Goths, rozdz. IV.

↑ (Panégyrique II [10], 5) cytowany przez Katalin Escher, Les Burgondes, s. 10.

↑ Ammianus Marcellinus pisze : « Za trzeciego konsulatu Walentyniana I-go

↑ Socrate, Historia Ecclesiastica 7, 30.

↑ Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica, 2010, s. 188. ISBN 978-83-88737-69-5.

↑ Françoise Vignier, Madeleine Blondel, Gérard Taverdet, Jean-Pierre Collinet, Robert Chapuis: Bourgogne. Cadre naturel, Histoire, Art, Littérature, Langue, Economie, Traditions populaires. Le Puy-en-Velay: Christine Bonneton, 1985, s. 61.

Bibliografia |

Katalin Escher: Les Burgondes: Ie-VIe siècle apr. J-C. coll. « Civilisations et cultures », 2006, seria: Éditions Errance. ISBN 2-87772-325-9.

Katalin Escher: Genèse et évolution du deuxième royaume burgonde (443-534): les témoins archéologiques. Oxford: British Archaeological Reports Ltd, 15 Sep 2005, s. 1101, seria: British Archaeological Reports British Series. ISBN 1-84171-841-6.

Justin Favrod: Les Burgondes. Un royaume oublié au cœur de l’Europe, Presses polytechniques et universitaires romandes. 2002. ISBN 2-88074-596-9.

Émilienne Demougeot: La Formation de L’Europe et les invasions barbares. Paris: Aubier Montaigne, 1979, s. 615, seria: Historique. ISBN 978-2700701463..

Linki zewnętrzne |

Bourgogne.net – turystyka, wina, gospodarka itp. (fr.)

Wszystko o burgundzkich winach (fr.)

[1] INED: Régions et départements (fr.). [dostęp 6 sierpnia 2013].

[2] Favrod, s. 18 (nazwa wyspy pochodziłaby od Burgundarholm czyli wyspa Burgundów)

[3] Ptolémée, Géographie, II, 11.

[Favrod_p18-4] Favrod, s. 18.

[5] Jordanès, Histoire des Goths, rozdz. IV.

[6] (Panégyrique II [10], 5) cytowany przez Katalin Escher, Les Burgondes, s. 10.

[7] Ammianus Marcellinus pisze : « Za trzeciego konsulatu Walentyniana I-go

[8] Socrate, Historia Ecclesiastica 7, 30.

[9] Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica, 2010, s. 188. ISBN 978-83-88737-69-5.

[10] Françoise Vignier, Madeleine Blondel, Gérard Taverdet, Jean-Pierre Collinet, Robert Chapuis: Bourgogne. Cadre naturel, Histoire, Art, Littérature, Langue, Economie, Traditions populaires. Le Puy-en-Velay: Christine Bonneton, 1985, s. 61.

搜尋此網誌