Ulica Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
 Wrocław | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ulica | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tadeusza Kościuszki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przedmieście Świdnickie, Przedmieście Oławskie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość: | 2,6 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok na wschodnią część ul. Tadeusza Kościuszki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia   ulica Tadeusza Kościuszki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  ulica Tadeusza Kościuszki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Tadeusza Kościuszki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
51,101068°N 17,040715°E/51,101068 17,040715 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu – fragment traktu rokadowego poza obrębem dawnych fortyfikacji miejskich, przecinającego w przybliżeniu równoleżnikowo Przedmieście Świdnickie na południe od miasta, odcinek trasy łączącej Przedmieście Oławskie na wschodzie z Przedmieściem Mikołajskim na zachodzie.
Ul. Tadeusza Kościuszki wytyczona została po likwidacji w roku 1807 murów miejskich; pierwotnie nosiła nazwę Tauentzien Straße[1] i była znacznie krótsza niż obecnie: na zachodzie kończyła się przy koszarach kirasjerów (obecny pl. Muzealny); na wschodzie – przy ul. Dworcowej (dziś przy skrzyżowaniu z tą ulicą stoi charakterystyczny budynek – Trzonolinowiec). W 1823 dołączono na wschodzie odcinek od ul. Dworcowej do ul. gen. Kazimierza Pułaskiego (dawniejszy Kleine Anger, tj. w wolnym tłumaczeniu Mały Wygon, Małe Błonia albo Małe Pastwiska), potem w 1863 kolejny, do zbiegu z przedłużeniem ul. Oławskiej, Klosterstraße (ulicą Klasztorną, obecnie gen. Romualda Traugutta)[2]. W tym miejscu znajdowała się w połowie XIX wieku miejska rogatka, Ohlauer Barriere (Rogatka Oławska). Trójkąt u zbiegu ul. gen. Romualda Traugutta i Tadeusza Kościuszki bywa współcześnie nazywany „Trójkątem Bermudzkim”. W 1945 roku wojska niemieckie, chcąc odsłonić sobie pole ostrzału, wysadziły w powietrze zabudowania po południowej stronie ulicy, co doprowadziło do nieodwracalnej utraty wielu zabytków.
Obecnie po stronie zachodniej ulica zaczyna się na skrzyżowaniu z ul. marsz. Józefa Piłsudskiego przy pl. Legionów i ma blisko 2,4 km długości. Po drodze przecina ul. Świdnicką (w tym miejscu znajduje się obszerny kwadratowy pl. Tadeusza Kościuszki – dawniej Tauentzien Platz – ze skwerem Solidarności Walczącej pośrodku[3], oraz tzw. „Kościuszkowa Dzielnica Mieszkaniowa”, KDM[4]). Imię Tadeusza Kościuszki ulica otrzymała 27 kwietnia 1945 roku[5]. Przy ulicy do roku 2011 znajdowała się charakterystyczna Kamienica pod Pelikanem.
Widok z pl. Tadeusza Kościuszki na zachód
Pomnik Tauentziena przed wojną
Fasada kamienicy nr 51
Trzonolinowiec - ul. Tadeusza Kościuszki 72 (róg ul. Dworcowej)
Przypisy |
↑ Na cześć osiemnastowiecznego generała pruskiego Friedricha von Tauentziena.
↑ Odcinek ten nosił do początku XX wieku osobną nazwę Neue Tauentzien Straße i miał osobną numerację.
↑ Do roku 1945 pośrodku skweru stał pomnik i grób gen. von Tauentziena; po wojnie pomnik został usunięty jesienią 1945 wraz ze szczątkami generała, a na jego miejscu położony został głaz (Kamień pamiątkowy ku czci Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne), na którym znalazł się uroczyście odsłonięty 24 marca 1946 napis poświęcony pamięci „Bojowników o Wolność i Demokrację”; na głazie tym po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce systematycznie malowany był symbol Solidarności Walczącej, systematycznie był także przez władze usuwany; po roku 1989 głaz wraz z całym skwerem poświęcono Solidarności Walczącej.
↑ KDM nazwana została w ten sposób w nawiązaniu do warszawskiej MDM i tak jak tamta powstała na miejscu całkowicie zrujnowanej w wyniku działań wojennych zabudowy XIX-wiecznej.
↑ Zygmunt Antkowiak Wrocław od A do Z wyd. Ossolineum 1991.
Linki zewnętrzne |
- o ul. Tadeusza Kościuszki na starych i współczesnych fotografiach
