Marian Ignacy Morawski
.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz td.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup td.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha td.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal td.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez td.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil td.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz tr.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup tr.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha tr.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal tr.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez tr.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil tr.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}
| ||
Data i miejsce urodzenia | 1845-08-1515 sierpnia 1845 Gräfenberg | |
Data i miejsce śmierci | 1901-05-066 maja 1901 Kraków | |
Wyznanie | katolickie | |
Kościół | rzymskokatolicki | |
Inkardynacja | Towarzystwo Jezusowe | |
Odznaczenia | ||
brązowy Krzyż Zasługi (Francja) |
Marian Ignacy Morawski herbu Dzierżykraj (ur. 15 sierpnia 1845 w Gräfenbergu, zm. 6 maja 1901 w Krakowie) – jezuita, filozof. Najwybitniejszy na polskim gruncie neoscholastyk[1].
Spis treści
1 Życiorys
2 Niektóre publikacje
3 Inne pisma
4 Przypisy
5 Bibliografia
Życiorys |
Jego ojcem był Wojciech, który owdowiawszy później sam został kapłanem, a matką siostrzenica Ks.Stanisława Chołoniewskiego, Marianna z Grocholskich.[2] Był stryjem swego imiennika, zamęczonego przez Niemców, Mariana Morawskiego.
Kształcił się w kolegium jezuitów w Metzu. W 1863 wstąpił do zakonu jezuitów. W 1870 był jednym z redaktorów Tygodnika Soborowego. W 1871 był kapelanem jeńców francuskich w Poznaniu. Wykładał filozofię (1873-1879). Był pionierem i jednym z najwybitniejszych przedstawicieli neoscholastyki w Polsce. W 1879 został dyrektorem konwiktu w Tarnopolu, a potem rektorem tej uczelni. Będąc zwolennikiem szkoły wyznaniowej i humanistycznej, ukazującej wzory postępowania, wskrzeszał koła i rozwinął teatr szkolny. Wspierał nowy zakład naukowo-wychowawczy powstały w Bąkowicach w pobliżu Chyrowa.
Ksiądz Morawski był pierwszym redaktorem Przeglądu Powszechnego i przełożonym Kolegium Pisarzy. Od 1887 wykładał dogmatykę szczegółową na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie od 1891 był profesorem zwyczajnym, a także dziekanem Wydziału (1894-1895). W 1891 powstała z jego inicjatywy pierwsza w Polsce Sodalicja Akademików.
Ogólne jego stanowisko filozoficzne jest zgodne z neoscholastyką, szczegółowo zajął się kwestią stosunku rozumu do wiary, między którymi według Morawskiego nie może być niezgody, ale wzajemna pomoc.
Został odznaczony brązowym Krzyżem Zasługi rządu francuskiego.
Niektóre publikacje |
Filozofia i jej zadanie (Lwów 1877)
Celowość w naturze 1887, 3 wyd. 1891)
Ostatni dzień Flawiuszów (Kraków 1910, dramat dla teatru szkolnego)
Podstawy etyki i prawa (1891)
Wieczory nad Lemanem (1893)
Katechizm mniejszy (1888)
Katechizm większy (1888)
Świętych obcowanie – Pożycie mieszkańców nieba między sobą – Obcowanie ich z nami (I cz. 1903)
Dogmat łaski – 19 wykładów o porządku nadprzyrodzonym (1924)
Oprócz tego wydał kilka dzieł ascetycznych, wiele artykułów i recenzji.
Inne pisma |
- O nabożeństwie do Najświętszego Serca Jezusowego w stosunku do dogmatu i kultu katolickiego
- Dziewięć nauk o Sercu Jezusowym, jako Sercu Kościoła
- O ofierze krzyża
- O męce Pana Jezusa – Kazanie na Wielki Piątek
O rozmyślaniu i rachunku sumienia podług św. Ignacego, wyd. 4 (1893)- Homilia na niedzielę Wielkanocną
- Kazanie na niedzielę Zielonych Świątek – Czym jest Duch Święty w Kościele?
- O ofierze Serca Jezusowego w Najświętszym Sakramencie
- Kazanie na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- Zarys nauki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny
- Kazanie na uroczystość Serca Maryi
- Kazanie na uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie
- Kazanie na uroczystość Matki Boskiej Różańcowej
- O Mądrości Krzyża. Kazanie na uroczystość św. Katarzyny
- Kazanie na uroczystość św. Franciszka Ksawerego
- Konferencja o poznaniu samego siebie
Skarb duchowny dla Braci Towarzystwa Jezusowego (1894)
Novem officia erga Sacr. Cor Jesu ad mentem B. Margarithae Alacoque concinnata (Tarnopol 1881)- O Kościele jako znaku, któremu się sprzeciwiają
- Asemityzm. Kwestia żydowska wobec chrześcijańskiej etyki
- Podpieracz katolicyzmu
Podstawy etyki i prawa, wyd. 3 (1907)- O pojedynku (1892)
- O związku sztuki z moralnością 1887
Co to jest hipnotyzm (1889)- Niebo nocne a dzienne (1900)
- „Wyznania” liberała
- „Spowiedź” Lwa Tołstoja
- Rezenzja „Bez dogmatu” Henryka Sienkiewicza
W sprawie sztuki z powodu książki Stanisława Witkiewicza „Sztuka i krytyka u nas” (1892)
W czym tkwi siła Renana, wyd. 2 (1896)- Klasycyzm w szkołach średnich
Pielgrzymka życia, wyd. 2 (1892)- U stóp Sfinksa
- Rzym – Koloseum – (Wrażenia z podróży)
- Narodowość wobec filozofii i wobec chrystianizmu
Przypisy |
↑ Andrzej Kazimierz Banach: Młodzież chłopska na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1860/61-1917/18. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1997, s. 86. ISBN 83-7188-188-6.
↑ Tuszewski TJ, Józef (1932). O. Marjan Morawski (1845-1901), Kraków: Wydawnictwo Ojców Jezuitów http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet?mimetype=image%2Fx.djvu&sec=false&handler=djvu_html5&content_url=%2FContent%2F271063%2Findex.djvu&p=64 s.64
Bibliografia |
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564-1995, (red.) Ludwik Grzebień i inni, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1996.
Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1928-1939)
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 1079 7146
VIAF: 101869900
GND: 1023343312
SUDOC: 196462274
NKC: jx20110119010
NTA: 07372923X
Open Library: OL6471532A
- WorldCat