Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
| ||
 | ||
| Skrót | ZSL | |
| Lider | Władysław Kowalski (pierwszy) Dominik Ludwiczak (ostatni) | |
| Data założenia | 27 listopada 1949 | |
| Data rozwiązania | 26–27 listopada 1989 | |
| Adres siedziby | ul. Grzybowska 4, 00–131 Warszawa | |
| Ideologia polityczna | agraryzm | |
| Liczba członków | ok. 300 tys. (1989) | |
| Barwy | zieleń | |
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL) – chłopska partia polityczna w Polsce, powstała 27 listopada 1949 z połączenia prokomunistycznego „lubelskiego” Stronnictwa Ludowego[1][2] z resztkami rozbitego przez komunistów „mikołajczykowskiego” Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Spis treści
1 Działalność
1.1 Prezesi NK ZSL
2 Przypisy
3 Linki zewnętrzne
Działalność |
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe jako partia satelicka Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej realizowała jej politykę wobec wsi i akceptowała dominację polityczną PZPR, kolektywizację wsi, jak również sojusz ze Związkiem Radzieckim. Rola ZSL częściowo zmieniła się po wydarzeniach w październiku 1956. Mimo przyjęcia deklaracji regulującej zasady współpracy PZPR i ZSL w styczniu 1957, główne decyzje dotyczące polityki rolnej kraju podejmowały władze PZPR. Partia dzięki sojuszowi z PZPR otrzymała określoną liczbę miejsc w Sejmie oraz stanowisk w Radzie Państwa, rządzie, jak również administracji terenowej. W bardzo podobny sposób weszła również do takich organizacji jak Front Jedności Narodu czy Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego. ZSL przypadało (poza II kadencją, w latach 1952–1957, kiedy posłowie nie byli zrzeszeni w klubach) stanowisko marszałka Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Po wydarzeniach z 1980 i powstaniu NSZZ „Solidarność” polityka prowadzona przez partię uległa częściowej zmianie. Kierownictwo zaczęło upominać się o prawa ekonomiczne i socjalne mieszkańców wsi. Podczas VIII Kongresu przedstawiono stanowisko ZSL w sprawie koniecznych przemian politycznych i społecznych. Delegaci domagali się rehabilitacji Stanisława Mikołajczyka oraz powrotu do koncepcji mikołajczykowskiego PSL i zagwarantowania trwałości gospodarstw.
W 1983 zagwarantowano konstytucyjnie prawo do nienaruszalności indywidualnych gospodarstw rolnych, jednak do końca Stronnictwo popierało utrzymanie ustroju socjalistycznego, kolektywizację wsi oraz uznawanie kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRR. W 1988 w opozycji do ZSL powstał Ogólnopolski Społeczny Komitet Odrodzenia Ruchu Ludowego, a w sierpniu 1989 powołano Polskie Stronnictwo Ludowe (wilanowskie), nawiązujące do tradycji chłopskiej partii Stanisława Mikołajczyka.
ZSL brało udział w obradach Okrągłego Stołu (1989), przedstawiciele stronnictwa weszli w skład rządu Tadeusza Mazowieckiego.
W dniach 26–27 listopada 1989 ogłoszono rozwiązanie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i powołanie Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”. Po połączeniu w maju 1990 PSL „Odrodzenie” z PSL wilanowskim powstało Polskie Stronnictwo Ludowe.
Prezesi NK ZSL |
- 30 listopada 1949 – 20 października 1956: Władysław Kowalski
- 20 października 1956 – 28 maja 1962: Stefan Ignar
- 28 maja 1962 – 10 lutego 1971: Czesław Wycech
- 10 lutego 1971 – 7 maja 1981: Stanisław Gucwa
- 7 maja – 6 listopada 1981: Stefan Ignar
- 6 listopada 1981 – 11 września 1989: Roman Malinowski
- 11 września – 26 listopada 1989: Dominik Ludwiczak
Przypisy |
↑ Józef Szaflik: Dzieje partii i stronnictw chłopskich w Europie: W podzielonej Europie, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2007, s. 272.
↑ Janusz Zemke: ZSL w systemie politycznym Polski Ludowej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 32.
Linki zewnętrzne |
- Historia. Strona Polskiego Stronnictwa Ludowego. [dostęp 2018-10-26].
Kontrola autorytatywna (partia polityczna):
GND: 4007681-7
