Cfrtjryk

	; Ivrea;
	; ;
; Państwo;	; Włochy;
; Region;	; Piemont;
; Prowincja;	; Turyn;
Kod ISTAT;	001125;
Powierzchnia;	30 km²;
Populacja (2004); • liczba ludności;	; ; 23 507;
• gęstość;	783,6 os./km²;
; Nr kierunkowy;	0125;
; Kod pocztowy;	10015;
	; ; Położenie na mapie Włoch; ; ; ; Ivrea; ; ; ;
	; 45°28′N 7°53′E/45,466667 7,883333;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
	; Strona internetowa;

Ivrea – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Turyn.

Ivrea położona jest nad rzeką Dora Baltea, lewym dopływem Padu. Jest stolicą geograficzno-historycznej krainy Canavese. Przed Ivreę przechodzi historyczny, transalpejski szlak komunikacyjny w Europie Via Francigena.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 23 507 osób, 783,6 os./km².

Patronem miasta jest św. Sabin ze Spoleto. W mieście odbywa się corocznie słynna bitwa na pomarańcze.

Historia |

Po raz pierwszy Ivrea pojawiła się na kartach historii jako stacja kawalerii przy strategicznym szlaku przez Alpy w 100 p.n.e. W czasach antycznych nosiła nazwę Eporedia.

Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego miasto stało się siedzibą Longobardów i stolicą jednego z ich księstw (VI-VIII w.).

Pod władzą Franków (IX w.) Ivrea była stolicą hrabstwa (od 888). Ostatnim hrabią był Arduin z Ivrei, a po jego śmierci zlikwidowano hrabstwo, a miasto dostało się pod rządy biskupa. W ciągu następnego wieku Ivrea była wolnym miastem.

W 1238 miasto zdobył cesarz Fryderyk II. Później o władzę nad Ivreą spierali się: biskup, hrabia Monferrato oraz dynastia sabaudzka.

W 1356 nabył Ivreę Amadeusz VI hrabia Sabaudii. Z wyjątkiem krótkiego epizodu pod koniec XVI w., kiedy miasto zdobyli Francuzi, Ivrea znajdowała się pod władzą hrabiów, później książąt, a w końcu królów z dynastii sabaudzkiej do 1800.

26 maja 1800 miasto zostało zdobyte przez Napoleona, który nim władał do 1814.

W latach 1814-1861 miasto wróciło pod władzę królów Sardynii, a później Królestwa Włoch.