Cfrtjryk

Schemat działania rozrządu maszyny parowej

Maszyna parowa dla SS Olza

Maszyna parowa − parowy silnik tłokowy. Czasem do maszyn parowych zalicza się pompy parowe powstałe przed silnikiem tłokowym. Za wynalazcę maszyny parowej uważa się Jamesa Watta, który w 1763 roku udoskonalił atmosferyczny silnik parowy zbudowany wcześniej przez Thomasa Newcomena.

Działanie |

Parowa maszyna wyciągowa kopalni "Królowa Luiza"

Książka Józefa Bema "O machinach parowych" Lwów 1829.

Spalając pod napełnionym kotłem drewno bądź węgiel, doprowadzano wodę do wrzenia. Wytworzona w ten sposób para była doprowadzana przez układ rozrządu^[1] do cylindra. Tłok wprawiany był w ruch poprzez naprzemienne wpuszczanie będącej pod wysokim ciśnieniem pary do przedniej i tylnej części cylindra (rozdzielonych tłokiem). Następnie za pośrednictwem korbowodu przenoszono wytworzoną energię na wał korbowy i koło zamachowe. W celu stabilizacji obrotów w maszynach parowych używany był regulator odśrodkowy.

Sprawność |

Pierwsze silniki były zasilane parą nasyconą, która częściowo skraplała się na chłodniejszych ściankach cylindra – co powodowało znaczne straty cieplne i obniżało sprawność. Dopiero wprowadzenie przegrzewaczy i w ich konsekwencji użycie pary nienasyconej doprowadziło do poprawy sprawności termodynamicznej silnika parowego.

Dalszy wzrost sprawności był możliwy poprzez zastosowanie silnika o podwójnym rozprężaniu. Para, pod dużym ciśnieniem, dopływała do cylindra wysokociśnieniowego, a następnie była źródłem zasilania znacznie większego cylindra niskociśnieniowego. W wyniku podwójnego rozprężania energia pary odlotowej była znacznie mniejsza niż przy jednokrotnym rozprężaniu, co zwiększało sprawność.

Zmierzch silnika |

Maszyny parowe w klasycznym ujęciu są od dawna nieprodukowane. Wiąże się to z szeregiem ich nieusuwalnych wad, takich jak:

• niska sprawność konwersji energii cieplnej w pracę mechaniczną,


• duża masa własna,


• niskie obroty pracy,


• konieczność użycia dodatkowego urządzenia (kocioł parowy) do wytwarzania pary.

Budowa |

tłok tłoczysko krzyżulec korbowód wykorbienie wału korbowego wał korbowy koło zamachowe suwak (mechanika) regulator odśrodkowy

Działanie |

Zachowane (działające) |

• 
  Skansen Górniczy Królowa Luiza w Zabrzu – maszyna wyciągowa z 1915 r., zawsze uruchamiana dla zwiedzających^[2],


• 
  Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie koło Poznania – lokomobila uruchamiana podczas pokazów^[3]
  


• 
  Muzeum − Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach – lokomobila uruchamiana przeważnie raz do roku w lipcu w czasie Jarmarku Wdzydzkiego napędza tartak^[4]
  

Zobacz też |

• silnik sprzężony


• silnik bliźniaczy


• turbina parowa

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Maszyna parowa

• 
  Steam Locomotive Engine (ang.) – animacja zasady działania


• 
  Animated Engines – Watt Bean Engine (ang.) – animacja zasady działania