Cfrtjryk

Ocean Indyjski
Kontynent	Azja, Afryka, Australia
Państwa	Południowa Afryka,  Mozambik,  Madagaskar,  Mauritius,  Komory,  Tanzania,  Seszele,  Kenia,  Somalia,  Dżibuti,  Erytrea,  Sudan,  Egipt,  Izrael,  Jordania,  Arabia Saudyjska,  Jemen,  Oman,  Zjednoczone Emiraty Arabskie,  Katar,  Bahrajn,  Kuwejt,  Irak,  Iran,  Pakistan,  Indie,  Malediwy,  Sri Lanka,  Bangladesz,  Mjanma,  Tajlandia,  Malezja,  Singapur,  Indonezja,  Timor Wschodni,  Australia
Terytoria	Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne,  Reunion,  Majotta,  Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego,  Wyspy Kokosowe,  Wyspa Bożego Narodzenia,  Wyspy Ashmore i Cartiera,  Wyspy Heard i McDonalda
Powierzchnia	68 556 000[1] km²
Średnia głębokość	3890 m
Największa głębia	Rów Sundajski, 7258[1] m
Objętość	264 000 000[2] km³
Zasolenie	34,8‰
Części morza	Morze Andamańskie Morze Arabskie Morze Arafura Morze Czerwone Morze Lakkadiwskie Morze Timor Wielka Zatoka Australijska Zatoka Bengalska Zatoka Perska
Wyspy	Madagaskar, Sumatra, Jawa, Cejlon
Multimedia w Wikimedia Commons

Mapa batymetryczna Oceanu Indyjskiego

Ocean Indyjski (Indyk^[3]) – trzeci pod względem wielkości zbiornik wodny na świecie, zajmujący około 20% powierzchni Wszechoceanu. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Indyjski^[4].

Położenie i obszar |

Ocean od północy ograniczony jest przez Azję, od zachodu przez Półwysep Arabski i Afrykę, od wschodu przez Półwysep Malajski, Wyspy Sundajskie oraz Australię, a od południa przez Antarktydę (Ocean Południowy). Umownymi granicami są południki: 20° i 147° długości geograficznej wschodniej.

Ocean ten ma powierzchnię 73 556 000 km² (włączając Morze Czerwone i Zatokę Perską); przybliżona objętość wynosi 292 130 000 km³. Rozciągłość południkowa i równoleżnikowa dochodzi do 10 000 km. Średnia głębokość 3890 m, maksymalna 7258 m (Rów Sundajski)^[1]. Linia brzegowa o długości 66 526 km jest słabo rozwinięta. Ocean Indyjski jest bardzo ciepły, w północnej części temperatura wód powierzchniowych rzadko spada poniżej 25 °C, natomiast w pobliżu Antarktydy obniża się do ok. 0 °C, co daje średnią na poziomie 17 °C. Zasolenie wynosi 34,8 promila.

Morza układu oceanicznego – Ocean Indyjski^[5][6] |

• Morze Andamańskie


• Morze Arabskie


• Morze Arafura


• Morze Czerwone


• Morze Lakkadiwskie


• Morze Timor

Wyspy i archipelagi |

Większe wyspy i archipelagi:

• Madagaskar


• Komory


• Seszele


• Sokotra


• Malediwy


• Mauritius


• Cejlon


• Zanzibar


• Andamany i Nikobary


• oraz część Indonezji
  

Ukształtowanie dna |

Ocean Indyjski podzielony jest przez grzbiety śródoceaniczne na kilka mniejszych części – basenów oceanicznych.

Grzbiety śródoceaniczne |

Przez środek Oceanu Indyjskiego biegną grzbiety śródoceaniczne, będące fragmentem globalnej sieci grzbietów. Są to: Grzbiet Adeński, Arabsko-Indyjski, Środkowoindyjski, Afrykańsko-Antarktyczny, Zachodnioindyjski, Zachodnioaustralijski, Australijsko-Antarktyczny.

Baseny oceaniczne |

Na Oceanie Indyjskim znajdują się następujące baseny oceaniczne: Basen Arabski, Somalijski, Madagaskarski, Maskareński, Mozambicki, Crozeta, Środkowoindyjski, Kokosowy, Zachodnioaustralijski, Północnoaustralijski i Południowoaustralijski. W obrębie basenów widoczne są oceaniczne strefy spękań, leżące na przedłużeniu uskoków transformacyjnych.

Wiek skorupy ziemskiej |

Wiek najstarszej skorupy oceanicznej na Oceanie Indyjskim określono jako jurajski. Występuje ona w dwóch rejonach: na krańcu wschodnim, między Australią a Indonezją oraz w części zachodniej – pomiędzy Afryką a Madagaskarem (pod Basenem Mozambickim, Madagaskarskim i Kanałem Mozambickim).

Wiek pozostałej skorupy ziemskiej jest kredowy i kenozoiczny, przy czym im bliżej szczeliny ryftowej, tym jest młodszy. Większość grzbietów śródoceanicznych pochodzi z ery kenozoicznej.

Klimat |

Warunki klimatyczne Oceanu Indyjskiego kształtują się pod wpływem wzajemnego oddziaływania kontynentu i oceanu. Silne, północno-wschodnie wiatry wieją od października do kwietnia; od maja do października dominują wiatry południowe i wschodnie. Na półkuli południowej wiatry są raczej łagodniejsze, ale letnie sztormy w pobliżu Mauritiusa mogą być niebezpieczne. Cyklony występują u wybrzeży Morza Arabskiego i Zatoki Bengalskiej w miesiącach wymiany monsunów zimowego i letniego.

Prądy oceaniczne |

Prądy powierzchniowe |

W części północnej oceanu prądy morskie są zależne od monsunów i mają charakter sezonowy (Prąd Somalijski, Monsunowy i Równikowy Wsteczny). Ciepłe prądy stałe to: Prąd Południoworównikowy, Prąd Madagaskarski, Prąd Mozambicki, natomiast zimne: Prąd Zachodnioaustralijski oraz Prąd Wiatrów Zachodnich.

Gospodarka |

Ocean Indyjski jest ważną drogą łączącą Bliski Wschód, Afrykę, południową Azję i Australię. Jest szlakiem przewozu ropy naftowej oraz produktów ropopochodnych pochodzących z rejonu Zatoki Perskiej i Indonezji. Rybołówstwo jest dość słabo rozwinięte i zaspokaja głównie potrzeby lokalne. Poławia się przeważnie tuńczyki i krewetki.

Zobacz też |

• Wyspy Oceanu Indyjskiego


• Piraci somalijscy


• Przylądek Igielny


• Ocean Południowy

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

• 
  Strona edukacyjna – wirtualny podręcznik do oceanografii. Źródło informacji o środowisku mórz i oceanów [dostęp 2010-05-24] (ang.)