Cfrtjryk

Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Grousherzogdem Lëtzebuerg Großherzogtum Luxemburg Grand-Duché de Luxembourg Wielkie Księstwo Luksemburga
Flaga Luksemburga Herb Luksemburga
Dewiza: (luks.) Mir wëlle bleiwe wat mir sin (Chcemy pozostać tym, czym jesteśmy)
Hymn: Ons Hémécht – hymn państwowy (Nasza Ojczyzna) Wilhelmus – hymn monarszy (Wilhelm)
Konstytucja	Konstytucja Luksemburga
Język urzędowy	luksemburski, niemiecki, francuski
Stolica	Luksemburg
Ustrój polityczny	demokratyczny
Typ państwa	monarchia konstytucyjna , wielkie księstwo
Głowa państwa	wielki książę Henryk
Następca tronu	książę Wilhelm
Szef rządu	premier Xavier Bettel
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	168. na świecie 2586[1] km² 0%
Liczba ludności (2018)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	164. na świecie 602.005[2] 233 osób/km²
PKB (2017)  • całkowite   • na osobę	62,4 mld[3]USD 105 803[3]USD
PKB (PSN) (2017)  • całkowite   • na osobę	62,7 mld[3]dolarów międzynar. 106 374[3]dolarów międzynar.
Jednostka monetarna	1 euro = 100 eurocentów (EUR, €)[4]
Niepodległość  - autonomia (symboliczna data niepodległości)  - zakończenie unii personalnej z Holandią	od Holandii 19 kwietnia 1839 23 listopada 1890
Strefa czasowa	UTC +1 – zima UTC +2 – lato
Kod ISO 3166	LU
Domena internetowa	.lu
Kod samochodowy	L
Kod samolotowy	LX
Kod telefoniczny	+352
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Wiadomości w Wikinews
Hasło w Wikisłowniku

Luksemburg, Wielkie Księstwo Luksemburga (luks. Lëtzebuerg, Grousherzogdem Lëtzebuerg; niem. Luxemburg, Großherzogtum Luxemburg; fr. Luxembourg, Grand-Duché de Luxembourg) – państwo, położone w Europie Zachodniej. Graniczy z Francją od południa, Niemcami od wschodu i z Belgią od zachodu i północy. Państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz NATO.

Geografia |

 Osobny artykuł: Geografia Luksemburga.

Luksemburg to kraj o powierzchni 2586 km².

• całkowita długość granicy lądowej: 359 km


• długość wybrzeża: 0 km


• długość granic z sąsiadującymi państwami: Belgia 148 km, Francja 73 km, Niemcy 138 km


• najwyższy punkt: Kneiff 560 m n.p.m.
  


• najniższy punkt: rzeka Mozela 133 m n.p.m.

Historia |

 Osobny artykuł: Historia Luksemburga.

Zygfryd I, pierwszy hrabia Luksemburga

Historia Luksemburga sięga X w. Kolejni jego władcy, zaczynając od niewielkiego skrawka ziemi wokół skały luksemburskiej, stopniowo poszerzali granice hrabstwa, położonego na zachodnich peryferiach Niemiec. Sukces osiągnął Henryk VII Luksemburski, który na początku XIV w. został królem niemieckim i cesarzem rzymskim. Dzięki temu jego następcy sięgnęli po trony Czech i Węgier, stopniowo jednak zaniedbali niewielkie hrabstwo, z którego się wywodzili. Było ono zastawiane, a po wygaśnięciu rodu Luksemburgów przechodziło z rąk do rąk.

Z końcem XV wieku znalazł się w rękach Habsburgów, najpierw hiszpańskich, a w XVIII w. austriackich. W 1639 w tzw. I rozbiorze Luksemburga południowe fragmenty księstwa z miastem Thionville zajęła Francja. Całe księstwo zostało włączone do Francji przez Napoleona. Według ustaleń kongresu wiedeńskiego w 1815 Wielkie Księstwo Luksemburga uzyskało niezależność, jednakże w okrojonym kształcie po zajęciu ziem północno-wschodnich przez Prusy (II rozbiór), i zostało związane unią personalną ze Zjednoczonym Królestwem Niderlandów. Mimo niepodległości stacjonowały w nim garnizony pruskie. W 1839 w efekcie ustaleń konferencji londyńskiej utraciło znaczną (zamieszkaną głównie przez Walonów) część terytorium na rzecz nowo utworzonej Belgii^[5] (III rozbiór). Od 1842 w unii celnej ze Związkiem Niemieckim, po I wojnie światowej z Belgią. Kraj zyskał pełną niepodległość w 1867, w 1890 zerwano unię personalną z Holandią.

Na początku I wojny światowej okupowany przez Cesarstwo Niemieckie. Traktat wersalski (art. 40) i Traktat pokojowy z Austrią 1919 (art. 84) zniosły wieczystą neutralność Luksemburga.

Zajęty przez III Rzeszę w 1940, stał się częścią tzw. „Wielkich Niemiec”. Działał tu jeden z najbardziej prężnych ruchów oporu. Jego dziełem był m.in. fala masowych strajków przeciwko poborowi Luksemburczyków do wojska niemieckiego. Wyzwolony przez siły alianckie w grudniu 1944 i styczniu 1945.

Po wojnie najpierw w unii celnej (1944) Benelux (razem z Belgią i Holandią), potem od 25 marca 1957 w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej jako członek założyciel. Obecnie jedno z najbogatszych państw kontynentu, skutecznie przyciągające kapitał zagraniczny (siedziby ponad 100 banków) i imigrantów z innych krajów.

Demografia |

Liczba ludności Luksemburga (w tysiącach) w okresie 1961–2003

Według danych Luksemburskiego Urzędu Statystycznego w 2018 r^[6]. 52,1% ludności stanowili Luksemburczycy (dla porównania według spisu z 2000 roku odsetek ludności autochtonicznej wynosił 63,1%), 16% Portugalczycy, 7,6% Francuzi, 3,6% Włosi, 3,4% Belgowie, 2,2% Niemcy, 6,1% mieszkańcy pozostałych krajów Unii Europejskiej i 7.3% pozostali. Bardzo szybki wzrost liczby ludności w ciągu ostatniego ćwierćwiecza (382 tys. – 1990, 439,5 tys. – 2001, 537,0 tys. – 2013), spowodowany dużą imigracją (w 1991 r. imigranci stanowili 26,4%, od tego czasu ich liczba wzrosła o ponad połowę)^[6]. Średnia gęstość zaludnienia to 233 mieszkańców na km² (2018). W miastach mieszka 86% ludności (2000). Główne miasta (poza stolicą): Esch-sur-Alzette, Differdange. W usługach pracuje ok. 67% ludności zawodowo czynnej, w przemyśle i budownictwie – 29%, pozostała część – w rolnictwie. Poziom bezrobocia wynosi 6,1% (2013).

Gospodarka |

Mapa topograficzna Luksemburga

Kraj bardzo wysoko rozwinięty o dominującej roli usług (70% produktu krajowego brutto), zwłaszcza sektora finansowego w gospodarce. Rozwój gospodarczy w integracji z Belgią (od 1921), krajami Beneluksu (1960), EWG (1958). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosi 112 472 dolarów amerykańskich (2013). Luksemburg jest jednym z głównych ośrodków finansowych świata. Siedziba 166 banków, w tym Europejskiego Banku Inwestycyjnego Unii Europejskiej. Podatki stanowią 37% PKB Luksemburga. Luksemburg ma drugie, najwyższe na świecie po Liechtensteinie PKB per capita. Codziennie do pracy w Luksemburgu przyjeżdża około 157 tys. ludzi z Francji, Belgii i Niemiec^[7].

Przemysł |

Rozwinięte hutnictwo żelaza (importowane rudy żelaza i złom), głównie w Esch-sur-Alzette i Differdange. Największa na świecie produkcja stali na 1 mieszkańca – 8,7 t (1991). Przemysł metalowy, maszynowy, chemiczny (tworzyw sztucznych, gumowych), spożywczy (głównie piwowarski), skórzany, cementowy. Około 60% energii elektrycznej dostarczają hydroelektrownie. Produkcja energii elektrycznej na 1 mieszkańca 3,6 tys. kWh (1990).

Rolnictwo |

Podstawą intensywnego rolnictwa jest uprawa zbóż (pszenica, jęczmień), ziemniaków, buraków cukrowych i winorośli w dolinie rzeki Mozeli. Hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu. Produkcja żywności nie pokrywa zapotrzebowania krajowego.

 Osobny artykuł: Wina luksemburskie.

Turystyka |

Duże znaczenie ma turystyka. Luksemburg w 1991 odwiedziło ok. 860 tys. turystów zagranicznych. W 2015 roku kraj ten odwiedziło 1,090 mln. turystów (4,9% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 4,161 mld dolarów^[8]. Głównie ośrodki turystyczne: miasto Luksemburg, Vianden oraz dolina rzeki Mozeli i Ardeny.

Transport |

Port lotniczy Luksemburg

Transport drogowy |

 Osobny artykuł: Autostrady w Luksemburgu.

Transport kolejowy |

Pierwsza spółka kolejowa w Luksemburgu została powołana w styczniu 1857 roku. Pierwszy odcinek został oddany do użytku 11 sierpnia 1859 roku. Ostatnia linia kolejowa została wybudowana w 1950 roku. Początkowo linie obsługiwały firmy prywatne oraz operatorzy z krajów ościennych. Przewoźnik państwowy Société Nationale des Chemins de Fer Luxembourgeois (CFL) został powołany 14 maja 1946^[9].
W 2009 roku na terenie Luksemburga znajdowało się 271 km linii kolejowych, z czego 201 zelektryfikowanych w systemie 25kV/50 Hz i 19 prądem stałym 3kV. W szczytowym momencie w 1952 na terenie państwa znajdowało się 554 km linii, wyłącznie niezelektryfikowanych. Elektryfikacja odbyła się w latach 1954–1981^[9].

Transport lotniczy |

 Osobny artykuł: Lista portów lotniczych w Luksemburgu.

Siły zbrojne |

 Osobny artykuł: Siły Zbrojne Luksemburga.

Od 1967 roku armia luksemburska jest ochotnicza. Składa się tylko z wojsk lądowych. W jej skład wchodzi 450 (rok 2011) zawodowych żołnierzy, około 340 rekrutów i 100 pracowników cywilnych.

Religia |

Katedra Notre Dame w Luksemburgu – katedra rzymskokatolickiej archidiecezji luksemburskiej oraz miejsce spoczynku władców Luksemburga

 Osobne artykuły: Archidiecezja luksemburska, Świadkowie Jehowy w Luksemburgu i Historia Żydów w Luksemburgu.

Większość mieszkańców Luksemburga to chrześcijanie. Brakuje natomiast rzetelnych danych na temat przynależności religijnej. Luksemburg jest państwem laickim, a od 1979 roku rząd, jak i państwowe ośrodki badawcze i statystyczne nie zbierają i nie publikują danych na temat stanu religii w państwie. W 2002 roku Kościół rzymskokatolicki ocenił, że około 380 tys. było ochrzczonych w tym Kościele, co stanowiło ok. 86% populacji. Wyznawców różnych odłamów protestantyzmu jest 5 – 15 tys. (1 – 3,2%). Mniejszościowym wyznaniem w Luksemburgu są także prawosławie, judaizm, islam. Większość Luksemburczyków jest słabej religijności. Udział w praktykach religijnych waha się w granicach 10 – 15%^[10]. Według przeprowadzonego sondażu Eurobarometr na zlecenie Komisji Europejskiej w 2005 roku 44% badanych przyznało się do wiary w Boga, 28% określiło się jako osoby, które wierzą w nieokreśloną siłę wyższą, 22% zdeklarowało ateizm, agnostycyzm lub brak wyznania, a 6% odmówiło deklaracji religijnej.
Podział wyznaniowy^[11]:

• Chrześcijanie – 80,1% w tym:
  
  
  
  • 
    Katolicyzm – 91,3%
  
  
  • 
    Protestantyzm – 5,7%
  
  
  • 
    Prawosławie – 1,5%
  
  
  • 
    Anglikanizm – 0,6%
  
  
  • Pozostali – 1,0%
  
  
  
  


• Bezwyznaniowi – 17,2%


• 
  Islam – 2,0%


• Inni – 0,7%

Języki |

W Luksemburgu w użyciu są trzy języki. Język luksemburski (dawniej uważany za jeden z dialektów języka niemieckiego) jest językiem, którego większość Luksemburczyków uczy się od wczesnego dzieciństwa w domu. W szkołach podstawowych naucza się przede wszystkim po niemiecku i francusku. Rozpoczynając szkołę średnią uczniowie powinni już znać luksemburski, niemiecki i francuski. W szkołach średnich uczy się zaś po francusku i niemiecku, wprowadzany jest także język angielski. Luksemburczycy znają luksemburski i francuski na poziomie języka ojczystego, większość zna także w mniejszym lub większym stopniu niemiecki. Gazety drukują artykuły przede wszystkim po francusku, czasem jednak także po niemiecku i luksembursku. Luksemburskie kanały telewizyjne nadają prawie wyłącznie po luksembursku, chociaż dostępne są także kanały zagraniczne po francusku i niemiecku. Według licznych badań, 75% Luksemburczyków mówi na co dzień po luksembursku, również młodzież pisze do siebie wiadomości tekstowe w tym języku, odbywają się w nim także obrady parlamentu, chociaż wszystkie ustawy spisywane są po francusku. Do uzyskania obywatelstwa niezbędne jest zdanie egzaminu państwowego z języka luksemburskiego. Dodatkowo 13% mieszkańców (głównie imigrantów portugalskich) zna język portugalski, powszechna jest też znajomość języka angielskiego. Język luksemburski został ustandaryzowany dopiero w latach siedemdziesiątych i od tamtej pory przeżywa renesans, także wśród młodego pokolenia, gdyż wcześniej był przede wszystkim mówionym dialektem języka niemieckiego, używanym tylko w sferze prywatnej.

Kultura |

Guy Rewenig jest autorem pierwszej powieści po luksembursku; jest on uważany obok Rogera Manderscheida za prekursora pisania prozy artystycznej w tym języku.

Polityka |

Pałac Wielkich Książąt w Luksemburgu

 Osobny artykuł: Ustrój polityczny Luksemburga.

Według konstytucji uchwalonej w 1868 (zmiany 1919, 1948, 1956) dziedziczna monarchia konstytucyjna (wielkie księstwo). Głową państwa jest wielki książę, który powołuje rząd z premierem na czele, odpowiedzialny przed jednoizbowym parlamentem. Władza ustawodawcza należy do wielkiego księcia i Izby Deputowanych (60 członków o kadencji 5-letniej), wybieranej w 4 okręgach w głosowaniu powszechnym i proporcjonalnym. Organem doradczym wielkiego księcia jest powoływana przez niego (dożywotnio) Rada Stanu (21 członków). Luksemburg należy do Beneluksu.

Podział administracyjny |

 Osobny artykuł: Podział administracyjny Luksemburga.

Luksemburg jest podzielony na 3 dystrykty, te zaś na 12 kantonów:

p • d • e Podział Luksemburga na kantony Dystrykt Diekirch Clervaux Diekirch Redange Vianden Wiltz Dystrykt Grevenmacher Echternach Grevenmacher Remich Dystrykt Luksemburg Capellen Esch-sur-Alzette Luksemburg Mersch

Galeria |

Zobacz też |

• Luksemburgowie


• Władcy Luksemburga


• Wielcy Książęta Luksemburga

Przypisy |

p • d • e Państwa Europy Państwa Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kazachstan Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia[1] Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Turcja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy Terytoria zależne Gibraltar (Wielka Brytania) Guernsey (Wielka Brytania) Jan Mayen (Norwegia) Jersey (Wielka Brytania) Svalbard (Norwegia) Wyspa Man (Wielka Brytania) Wyspy Owcze (Dania) Podmioty o ograniczonym uznaniu międzynarodowym Naddniestrze[2] Kosowo[3] ↑ Państwo o nazwie będącej przedmiotem sporu (patrz: spór o użycie nazwy Macedonia). ↑ Naddniestrzańska Republika Mołdawska nie jest uznawana przez żadne w pełni suwerenne państwo. ↑ Republika Kosowa jednostronnie ogłosiła niepodległość, która jest uznawana przez 112 ze 193 państw członkowskich ONZ. Obecnie działa tam specjalna misja Unii Europejskiej – EULEX.

p • d • e Monarchie na świecie Absolutne Arabia Saudyjska Brunei Watykan Oman Konstytucyjne Andora Bahrajn Belgia Bhutan Dania Eswatini Hiszpania Holandia Japonia Jordania Kambodża Katar Kuwejt Lesotho Liechtenstein Luksemburg Malezja Maroko Monako Norwegia Szwecja Tajlandia Tonga Zjednoczone Emiraty Arabskie Commonwealth realms Antigua i Barbuda Australia Bahamy Barbados Belize Grenada Jamajka Nowa Zelandia Papua-Nowa Gwinea Saint Kitts i Nevis Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Kanada Tuvalu Wielka Brytania Wyspy Salomona Elekcyjne Kambodża Malezja Watykan Zjednoczone Emiraty Arabskie Plemienne Ghana Aszanti Dagomba Uganda Ankole Buganda Bunyoro Busoga Rwenzururu Toro Wallis i Futuna Alo Sigave Uvea Inne Maorysi (Nowa Zelandia) Jogjakarta (Indonezja) Zululand (RPA)

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych p • d • e Unia Europejska Państwa członkowskie Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Węgry Wielka Brytania Włochy Terytoria specjalne wchodzące w skład Unii na podst. art. 349 TFUE Azory (port.) Gujana Francuska (fr.) Gwadelupa (fr.) Madera (port.) Majotta (fr.) Martynika (fr.) Reunion (fr.) Saint-Martin * (fr.) Wyspy Kanaryjskie (hiszp.) Oficjalni kandydaci Albania Czarnogóra Islandia Macedonia Serbia Turcja Potencjalni i stowarzyszeni kandydaci Bośnia i Hercegowina Gruzja Kosowo Mołdawia Ukraina Terytoria, które wchodziły w skład EWG/UE Algieria (1958-1962 jako de iure część Francji) Grenlandia (1973-1985) Saint-Pierre i Miquelon (1976-1985 jako departament zamorski Francji) Saint-Barthélemy ** (1.12.2009-31.12.2011) * do 22 lutego 2007 wchodził w skład UE jako integralna część Gwadelupy, ponownie jako część Unii od 1 grudnia 2009 ** do 22 lutego 2007 wchodził w skład UE jako integralna część Gwadelupy Portal:Unia Europejska Wikiprojekt:Unia Europejska p • d • e Strefa euro Członkowie UGiW i UE Austria Belgia Cypr Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Portugalia Słowacja Słowenia Włochy Członkowie UGiW spoza UE Andora Monako San Marino Watykan Pozostałe państwa i terytoria spoza UE Czarnogóra Kosowo p • d • e Rada Europy Państwa członkowskie Albania Andora Armenia Austria Azerbejdżan Belgia Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Cypr Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Gruzja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Turcja Ukraina Węgry Wielka Brytania Włochy Kandydaci Białoruś Obserwatorzy Izrael Japonia Kanada Meksyk Stany Zjednoczone Stolica Apostolska p • d • e Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) Albania Andora Armenia Austria Azerbejdżan Białoruś Belgia Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Czarnogóra Dania Estonia Finlandia Francja Gruzja Grecja Holandia Hiszpania Irlandia Islandia Kanada Kazachstan Kirgistan Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Stany Zjednoczone Szwajcaria Szwecja Tadżykistan Turcja Turkmenistan Ukraina Uzbekistan Węgry Wielka Brytania Włochy p • d • e Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego Państwa członkowskie Albania Belgia Bułgaria Czarnogóra Chorwacja Czechy Dania Estonia Francja Grecja Hiszpania Holandia Islandia Kanada Litwa Luksemburg Łotwa Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Stany Zjednoczone Turcja Węgry Wielka Brytania Włochy Kandydaci Bośnia i Hercegowina Macedonia Potencjalni kandydaci Finlandia Gruzja Serbia Szwecja Ukraina Struktura Rada Północnoatlantycka Grupa Planowania Nuklearnego Sekretarz Generalny Sekretariat Międzynarodowy Zgromadzenie Parlamentarne Komitet Wojskowy Międzynarodowy Sztab Wojskowy p • d • e Światowa Organizacja Handlu (WTO) Albania Angola Antigua i Barbuda Arabia Saudyjska Argentyna Armenia Australia Bahrajn Bangladesz Barbados Belize Benin Boliwia Botswana Brazylia Brunei Burkina Faso Burundi Chile Chiny Czad Czarnogóra Demokratyczna Republika Konga Dominika Dominikana Dżibuti Egipt Ekwador Eswatini Fidżi Filipiny Gabon Gambia Ghana Grenada Gruzja Gujana Gwatemala Gwinea Gwinea Bissau Haiti Honduras Hongkong Indie Indonezja Islandia Izrael Jamajka Japonia Jordania Kambodża Kamerun Kanada Katar Kazachstan Kenia Kirgistan Kolumbia Kongo Korea Południowa Kostaryka Kuba Kuwejt Lesotho Liechtenstein Macedonia Madagaskar Makau Malawi Malediwy Malezja Mali Maroko Mauretania Mauritius Meksyk Mjanma Mołdawia Mongolia Mozambik Namibia Nepal Niger Nigeria Nikaragua Norwegia Nowa Zelandia Oman Pakistan Panama Papua-Nowa Gwinea Paragwaj Peru Południowa Afryka Republika Środkowoafrykańska Republika Zielonego Przylądka Rwanda Rosja Saint Kitts i Nevis Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Salwador Senegal Sierra Leone Singapur Sri Lanka Stany Zjednoczone Surinam Szwajcaria Tanzania Tajlandia Tajwan Togo Tonga Trynidad i Tobago Tunezja Turcja Uganda Ukraina Urugwaj Wenezuela Wietnam Wybrzeże Kości Słoniowej Wyspy Salomona Zambia Zimbabwe Zjednoczone Emiraty Arabskie Unia Europejska, w tym poszczególne państwa członkowskie: Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Węgry Wielka Brytania Włochy p • d • e Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Państwa członkowskie Australia Austria Belgia Chile Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Izrael Japonia Kanada Korea Południowa Litwa Luksemburg Łotwa Meksyk Niemcy Norwegia Nowa Zelandia Polska Portugalia Słowacja Słowenia Stany Zjednoczone Szwajcaria Szwecja Turcja Węgry Wielka Brytania Włochy Unia Europejska (Komisja Europejska bierze udział w pracach OECD) Kandydaci Kolumbia Kostaryka Rosja Obserwatorzy Tajwan Współpracujący Brazylia Chiny Indie Indonezja Południowa Afryka Organizacje afiliowane Międzynarodowa Agencja Energetyczna Agencja Energii Nuklearnej Europejska Konferencja Ministrów Transportu Klub Sahelu

p • d • e Państwa członkowie Związku Niemieckiego (1815–1866) Cesarstwa Austria[1] Królestwa Prusy[1] Bawaria Saksonia Hanower Wirtembergia Elektoraty Hesja-Kassel Wielkie księstwa Badenia Hesja Luksemburg Meklemburgia-Schwerin Meklemburgia-Strelitz Oldenburg Saksonia-Weimar-Eisenach Księstwa (Herzogtum) Anhalt[2] Anhalt-Bernburg[3] Anhalt-Dessau[3] Anhalt-Köthen[4] Brunszwik Holsztyn Limburgia[5] Nassau Saksonia-Lauenburg Szlezwik[6] Saksonia-Altenburg[7] Saksonia-Coburg-Saalfeld[8] Saksonia-Coburg-Gotha[7] Saksonia Gotha-Altenburg[8] Saksonia-Hildburghausen[8] Saksonia-Meiningen Księstwa (Fürstentum) Hohenzollern-Hechingen[9] Hohenzollern-Sigmaringen[9] Liechtenstein Lippe Reuss linia starsza Reuss linia młodsza Schaumburg-Lippe Schwarzburg-Rudolstadt Schwarzburg-Sondershausen Waldeck-Pyrmont Landgrafostwa Hesja-Homburg[10] Wolne miasta Brema Frankfurt Hamburg Lubeka ↑ ab W części terytorium poza związkiem. ↑ Od 1863. ↑ ab Połączone z Księstwem Anhalt od 1863. ↑ Do 1847. ↑ Od 1839. ↑ Od 1864 pod okupacją związku. ↑ ab Od 1826. ↑ abc Do 1826. ↑ ab Do 1850. ↑ Od 1817.