Cfrtjryk

Ten artykuł dotyczy miasta w Hiszpanii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Valencia
Herb Flaga wspólnoty autonomicznej Walencji
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Walencja
Prowincja	Walencja
Gmina	Walencja
Alkad	Joan Ribó i Canut (Compromís)
Powierzchnia	134,65 km²
Wysokość	15 m n.p.m.
Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość	790 201[1] 5869 os./km²
Nr kierunkowy	96
Kod pocztowy	46000–46099
Tablice rejestracyjne	V
Położenie na mapie Hiszpanii Valencia
Położenie na mapie Europy Valencia
Położenie na mapie Walencji Valencia
39°29′N 0°22′W/39,483333 -0,366667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Hiszpania

Walencja (hiszp. Valencia, wym. [ba.ˈlen.θja]; kat. València, wym. walencja [va.ˈlen.si.a]) – miasto w środkowo-wschodniej Hiszpanii, nad Morzem Śródziemnym. Stolica prowincji i wspólnoty autonomicznej o tej samej nazwie. Trzecie co do wielkości miasto Hiszpanii, z liczbą mieszkańców wynoszącą 800 tysięcy w granicach administracyjnych. Zespół miejski liczy 1 561 000 mieszkańców^[2].

Jest to drugi co do wielkości port w Hiszpanii oraz węzeł kolejowy szybkiej kolei, drogowy i lotniczy. Główne atrakcje to gotycka Lonja de la Seda, katedra, Święto Ognia oraz nowoczesne Ciudad de las Artes y las Ciencias. W rankingu opublikowanym przez Globalization and World Cities Research Network, Walencja została sklasyfikowana jako miasto o znaczeniu globalnym w III kategorii (gamma+)^[3]. W mieście działa Giełda Papierów Wartościowych Bolsa de Valencia.

Historia |

Kolonia rzymska Valentia Edetanorum nazwa pochodzi od łac. valens „silny”, na znak zwycięstwa nad Luzytanami; została założona w 138 roku p.n.e. i zamieszkana przez rzymskich żołnierzy. Od 712 do 1238 roku Walencja znajdowała się pod panowaniem arabskim. W latach 778–779 miasto zostało zniszczone przez Abd ar-Rahmana I. Nieustabilizowana sytuacja po śmierci Abd al-Aziza w 1061 roku, spowodowała, że w 1094 miasto zostało zdobyte przez Cyda. Jednak 8 lat później, w 1102 roku, Walencja wróciła znów pod panowanie arabskie. W 1238 roku, po pięciu miesiącach oblężenia miasto zdobył król Aragonii Jakub I Zdobywca. Spowodowało to, że muzułmanów zaczęli w mieście zastępować chrześcijanie, jednak był to długotrwały proces trwający jeszcze w XIV wieku. W XV wieku w Walencji przybyło wielu mieszkańców, w połowie wieku było ich około 75 000. Wówczas również w mieście miał miejsce duży rozwój gospodarki i kultury. Wiele znanych budynków powstało w tym okresie. Do 1707 miasto było stolicą królestwa pozostającego pod zwierzchnictwem Aragonii. W latach 1812–1813 zajęte zostało przez wojska francuskie. Podczas hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939), od listopada 1936 do października 1937 znajdowała się tu siedziba rządu republikańskiego. W 1957 roku wylała rzeka Turia, wskutek czego miasto nawiedziła straszliwa powódź.

Flaga Walencji |

Flaga Walencji jest niemal identyczną kopią chorągwi przyznanej w 1238 roku miastu Walencji przez króla Aragonii Jakuba I Zdobywcę. Przyjęta 1 lipca 1982 roku. Proporcje 2:3.

Geografia |

Położenie |

Walencja znajduje się na środkowo-wschodnim wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego i Hiszpanii, nad Morzem Śródziemnym, przy ujściu rzeki Turia. Położona jest około 300 km na wschód od Madrytu, około 300 km na południe od Barcelony, około 250 km na zachód od Majorki oraz około 200 km na północ od Kartageny. Od południa graniczy z parkiem naturalnym Albufera o powierzchni 21 120 ha. Wzdłuż wybrzeża regionu Walencji rozciągają się plaże Costa del Azahar (w prowincji Castellón) na północ od miasta oraz jeden z głównych regionów wypoczynkowych Europy – Costa Blanca (w prowincji Alicante) na południe od miasta.

Klimat |

Walencja zimą

Walencja znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego^[4][5] typu śródziemnomorskiego^[6], z bardzo łagodnymi zimami i długimi ciepłymi, miejscami gorącymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi prawie 23 °C w dzień i 13 °C w nocy^[7].

Średnia temperatura najchłodniejszych miesięcy – grudnia, stycznia i lutego wynosi 16,8 °C w dzień i 7,7 °C w nocy^[7]. W najzimniejszym miesiącu roku – styczniu, temperatury wynoszą zwykle od 10 do 21 °C w ciągu dnia, od 2 do 12 °C w nocy, a średnia temperatura morza wynosi 14 °C^[8]. Opady śniegu, jak i mróz generalnie nie występują. Okres z letnimi temperaturami trwa 7-8 miesięcy, zaczyna się w kwietniu i trwa do połowy listopada^[7]. Marzec pod względem temperatury i nasłonecznienia przypomina maj w Polsce. W najcieplejszym miesiącu roku – sierpniu, temperatury wynoszą zwykle od 25 do 33 °C w ciągu dnia, około 22 °C w nocy, a średnia temperatura morza wynosi 26 °C^[8]. Temperatury powyżej 30 °C występują w kilkudziesięciu dniach rocznie, głównie w lipcu i sierpniu^[7]. Najwyższa odnotowana temperatura w mieście to 43 °C, która miała miejsce 20 sierpnia 2010 roku, natomiast najniższą zanotowaną temperaturą było –7,2 °C w nocy 11 lutego 1956 roku^[9].

Walencja ma tylko nieco ponad 40 dni deszczowych rocznie przy opadach ≥1mm, 70 dni deszczowych rocznie przy opadach ≥0,1mm, ze średnią kilka dni deszczowych w miesiącu. Opady wahają się średnio od 1–2 dni w lipcu do 5–8 dni deszczowych w październiku. Średnia roczna wilgotność wynosi 65%, od 62% w kwietniu do 68% w sierpniu. Miasto ma około 2700 godzin czystej słonecznej pogody rocznie, od 155 h (średnio 5 godzin dziennie, około 5 razy więcej niż w Polsce) w grudniu do około 320 h (średnio 10 godzin czystego słońca na dobę, 1/4 więcej niż w Polsce) w lipcu^[7].

Demografia |

Walencja

Walencja liczy 809 267 mieszkańców wewnątrz centrum administracyjnego na powierzchni zaledwie 134,65 km². Strefa miejska Walencji (ang. Urban Zone) ma 1 564 145 mieszkańców według danych Eurostatu^[11]. Zespół miejski liczy 1 561 000 mieszkańców^[2]. Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju tzw. Wielki Zespół Miejski (hiszp. Grande Área Urbana) ma 1 551 585 mieszkańców na powierzchni 628,81 km², w latach 2001-2011 nastąpił wzrost ludności o 191 842 osoby, co stanowi wzrost o 14,1%^[12]. Cała metropolia miejska Walencji (obszar metropolitalny) ma wokół 2 milionów mieszkańców, liczba waha się od 1,5 do 2,5 miliona mieszkańców w zależności od źródeł: według Ajuntament de Valencia – 1 550 885 na obszarze 628,9 km² obejmującym Walencję i trzy sąsiadujące comarki: Huerta Norte, Huerta Oeste i Huerta Sur^[13][14] (tzw. Huerta de Valencia); według World Gazetteer – 2 513 965^[15]; według CityPopulation.de – 1 790 000^[16]; według Brookings Institution ma 1 864 600 mieszkańców^[17], według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD – 2 300 000^[18]; według Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat) – 2 523 040 mieszkańców^[19].

Bezrobocie w Walencji w grudniu 2017 roku wynosiło 15,95%^[20].

Rozwój populacji Walencji (1787-2012)

Atrakcje turystyczne |

Nowoczesna architektura w Walencji autorstwa syna miasta, Santiago Calatravy, fragment kompleksu Ciudad de las Artes y las Ciencias (Miasto Sztuki i Nauki). Na pierwszym planie kino IMAX / planetarium / lazerium L’Hemisfèric, w głębi gmach opery / teatralno-koncertowy El Palau de les Arts Reina Sofía

Muzeum Sztuk Pięknych w Walencji

Paella Valenciana słynna hiszpańska potrawa z Walencji

• 
  Katedra w Walencji – budowana od 1262 roku, wielokrotnie modernizowana. Zaczęto ją budować w stylu gotyckim, lecz jej różne części są zbudowane również w innych stylach. Jej 3 portale prezentują styl romański, gotycki i barokowy. Główna kaplica – Capilla Mayor – styl baroku, dwie późniejsze kaplice są neoklasycystyczne. Według starej tradycji znajduje się w niej Święty Graal, udostępniony do oglądania wiernym.


• 
  El Micalet – charakterystyczna ośmioboczna dzwonnica – symbol miasta. Na szczyt tej ponad 50 metrowej wieży prowadzi 207 stopni. Jest częścią katedry.


• 
  Basilica de la Virge dels Desamparats – barokowy kościół usytuowany na tyłach katedry.


• 
  Jardí Botánic – ogród botaniczny założony w XVI wieku.


• 
  Jardins de l’Alameda i Jardins de Monfort – XVIII-wieczne parki.


• Klasztor Monasterio de San Miguel de los Reyes
  


• 
  Convento de Santo Domingo (1300-1640)


• Pałac Marqués de Dos Aguas


• Świątynia Iglesia de Santa Catalina (1688-1705)


• 
  Lonja de la Seda (UNESCO) – giełda jedwabiu została zbudowana pod koniec XV wieku, jest to jedna z najpiękniejszych gotyckich budowli świeckich w Europie. Słynie z Sali kolumnowej, w której sklepienie podpierają spiralne, starannie wykonane kolumny.


• 
  Mercado Central – hala targowa wybudowana między 1910 a 1926 r. Jest to nieregularna, ośmioboczna konstrukcja z żelaza i szkła, w której znaleźć można liczne stoiska z mięsem, warzywami, rybami czy owocami. Na zewnątrz zaś znajdują się stoiska oferujące różnej wielkości paellę.


• 
  Mercado de Colón - hala targowa (1914-1916)


• 
  Real Colegio Seminario del Corpus Christi (1586-1615)


• 
  Iglesia de los Santos Juanes - gotycki kościół budowany od XIV do XVIII w.


• 
  Museo Nacional de Cerámica mieszczące się w Palacio del Marqués de dos Aguas, znajdują się tu setki różnorodnych płytek ceramicznych azulejos.


• 
  La Ciudad de las Artes y las Ciencias – Miasto Sztuki i Nauki – „dzielnica przyszłości”, zaprojektowana przez pochodzącego z Walencji Santiago Calatravę. Na miejsce to składa się: gmach opery/spektakli teatralno-taneczno-muzycznych, oceanarium, delfinarium, kino IMAX/planetarium, muzeum nauki, restauracje itp.


• 
  Museo Provincial de Bellas Artes – znajdują się tu obrazy m.in.: El Greca, Goi i Velàzqueza, a także zbiór dzieł walencjańskiej sztuki XV wieku.


• 
  Las Fallas – 15 marca na ulicach całego miasta wystawia się dziesiątki konstrukcji-rzeźb wykonanych z mieszanki papieru i wosku, które w nocy z 19 na 20 marca są spalane; w międzyczasie na ulicach i w klubach trwa zabawa 24 godziny na dobę (ludzie zasypiają na ulicach i w parkach by odpocząć chwilę przed dalszą zabawą).


• 
  Serrano i Quart to dwie wieże z czasów, kiedy umocnienia obronne były niezbędne.


• 
  El Carmen – stara dzielnica w pobliżu bazyliki słynąca z bardzo intensywnego życia nocnego. W piątek i sobotę bary i dyskoteki zapełniają się do granic możliwości, tłumy wypełniają też uliczki dzielnicy, bardzo utrudniając poruszanie się.


• 
  L’Oceanogràfic – oceanarium

Transport |

Tramwaje (Metrovalencia) w Walencji

Walencja jest obsługiwana przez dwa międzynarodowe porty lotnicze: port lotniczy Walencja, który w 2017 roku obsłużył ponad 6,7 mln pasażerów oraz oddalony o 133 km na południe port lotniczy Alicante (główny port lotniczy regionu), który w 2017 roku obsłużył ponad 13,7 mln pasażerów^[21]. Znajduje się tu siedziba hiszpańskich regionalnych linii lotniczych Air Nostrum.

Port Walencja to drugi co do wielkości port morski Hiszpanii i szósty port Europy; obsłużył w 2016 roku 4,7 mln kontenerów TEU.

Walencję przecinają trasy europejskie: E15 (Wielka Brytania ↔ Francja ↔ Hiszpania) i E901, jak również autostrady A-3 (Madryt-Walencja), A-7 (Francja-Barcelona-Walencja-Alicante-Murcja-Almeria-Malaga), A-23 (Walencja-Pireneje-Francja) oraz kilka autostrad lokalnych.

Komunikacja miejska w Walencji obejmuje:

• metro i tramwaje „Metrovalencia”


• autobusy dwóch operatorów obsługujących Walencję i jej obszar metropolitalny:
  
  
  
  • Empresa Municipal de Transportes de Valencia (EMT Valencia): 59 linii^[22]
    
  
  
  • Autobuses Metropolitanos de Valencia (MetroBus): 33 linie^[23]
    
  
  
  
  


• 
  kolej aglomeracyjna Cercanías Valencia
  

Miasto ma połączenie koleją dużych prędkości AVE z Madrytem na zachodzie oraz częściowo z Barceloną na północy (przebudowa linii wciąż trwa). Głównymi stacjami kolejowymi są: València Norte oraz València-Joaquín Sorolla.

W mieście funkcjonuje usługa publicznego systemu wypożyczania rowerów pod nazwą Valenbisi. System obejmuje 2750 rowerów i 275 stacji^[24].

Edukacja |

Biblioteka Uniwersytetu Walenckiego

W Walencji istnieją cztery uczelnie. Dwie z nich są państwowe i dwie publiczne. Największe z nich to Universidad Politecnica de Valencia (UPV) i Universidad de Valencia założony w 1499 roku. Ciekawostką jest to, że UPV jest uczelnią o największej liczbie studentów zagranicznych w Europie.

Sport |

W mieście gra jedna z najbardziej utytułowanych drużyn ligi hiszpańskiej Valencia CF oraz inny pierwszoligowy klub Levante UD.

W 2001 w Walencji odbyły się po raz pierwszy największe zawody FMX – Red Bull X-Fighters.

Od 2008 r. miasto gości Grand Prix Europy Formuły 1. Wyścig wykorzystuje infrastrukturę wokół portu, w którym obecnie rezydują ekipy startujące w Pucharze Ameryki. Tor wyścigowy Formuły 1 korzysta częściowo z ulic miasta i jest to jedyny na świecie tor, którego fragment biegnie nad morzem.

Miasto jest również ośrodkiem kolarskim - od 1929 roku, z niewielkimi przerwami, odbywa się Wyścig Dookoła Walencji (hiszp. Volta a la Comunitat Valenciana)^[25].

W 2011 roku miasto to otrzymało tytuł Europejskiej Stolicy Sportu^[26].

Ciekawostki |

W Buñol, na przedmieściach Walencji co roku odbywa się Tomatina, święto znane z obrzucania się pomidorami. W mieście odbywa się również Święto Ognia, podczas którego palone są różnorodne konstrukcje. W mieście znajduje się arena walk byków Plaza de Toros de Valencia.

Miasta partnerskie |

• 
  Moguncja, Niemcy
  


• 
  Bolonia, Włochy
  


• 
  Veracruz, Meksyk
  


• 
  Sacramento, Stany Zjednoczone
  


• 
  Valencia, Wenezuela
  


• 
  Odessa, Ukraina
  


• 
  Cartagena, Kolumbia^{[potrzebny przypis]}
  


• 
  Chengdu, Chiny
  

Galeria |

• 
  

  

  
  

  
  

  Dworzec kolejowy
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ulice Walencji
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Pociąg metra w Walencji
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Hotel Hilton w Walencji
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Plaża „Malvarrosa"
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Jardí del Túria
  

  
  

  
  

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• 
  Oficjalna strona internetowa miasta Walencji (hiszp. • ang. • fr. • kat.)
  

p • d • e Okręgi Walencji Alicante Alacantí • Alcoià • Alt Vinalopó • Baix Segura • Baix Vinalopó • Comtat • Marina Alta • Marina Baixa • Vinalopó Mitjà Castellón Alcalatén • Alt Maestrat • Alt Millars • Alt Palància • Baix Maestrat • Ports • Plana Alta • Plana Baixa Walencja Camp de Morvedre • Camp de Túria • Canal de Navarrés • Costera • Foia de Bunyol • Horta Nord • Horta Oest • Horta Sud • Plana d'Utiel • Ribera Alta • Ribera Baixa • Rincón de Ademuz • Safor • Serrans • València • Vall d'Albaida • Vall de Cofrents •

p • d • e Gminy prowincji Walencja Ademuz • Ador • Agullent • Aielo de Malferit • Aielo de Rugat • Alaquàs • Albaida • Albal • Albalat de la Ribera • Albalat dels Sorells • Albalat dels Tarongers • Alberic • Alborache • Alboraya • Albuixech • Alcàntera de Xúquer • Alcàsser • Alcublas • L’Alcúdia • L’Alcúdia de Crespins • Aldaia • Alfafar • Alfara de Algimia • Alfara del Patriarca • Alfarp • Alfarrasí • Alfauir • Algar de Palancia • Algemesí • Algimia de Alfara • Alginet • Almàssera • Almiserà • Almoines • Almussafes • Alpuente • L’Alqueria de la Comtessa • Alzira • Andilla • Anna • Antella • Aras de los Olmos • Atzeneta d’Albaida • Ayora • Barx • Barxeta • Bèlgida • Bellreguard • Bellús • Benagéber • Benaguasil • Benavites • Beneixida • Benetússer • Beniarjó • Beniatjar • Benicolet • Benicull de Xúquer • Benifaió • Benifairó de la Valldigna • Benifairó de les Valls • Beniflá • Benigánim • Benimodo • Benimuslem • Beniparrell • Benirredrà • Benisanó • Benissoda • Benisuera • Bétera • Bicorp • Bocairent • Bolbaite • Bonrepòs i Mirambell • Bufali • Bugarra • Buñol • Burjassot • Calles • Camporrobles • Canals • Canet d’En Berenguer • Carcaixent • Càrcer • Carlet • Carrícola • Casas Altas • Casas Bajas • Casinos • Castelló de Rugat • Castellonet de la Conquesta • Castielfabib • Catadau • Catarroja • Caudete de las Fuentes • Cerdà • Chella • Chelva • Chera • Cheste • Chiva • Chulilla • Cofrentes • Corbera • Cortes de Pallás • Cotes • Cullera • Daimús • Domeño • Dos Aguas • L’Eliana • Emperador • Enguera • L’Ènova • Estivella • Estubeny • Faura • Favara • Foios • La Font de la Figuera • La Font d’En Carròs • Fontanars dels Alforins • Fortaleny • Fuenterrobles • Gandia • Gátova • Gavarda • Genovés • Gestalgar • Gilet • Godella • Godelleta • La Granja de la Costera • Guadasequies • Guadassuar • Guardamar de la Safor • Higueruelas • Jalance • Jarafuel • Llanera de Ranes • Llaurí • Llíria • Llocnou de la Corona • Llocnou de Sant Jeroni • Llocnou d’En Fenollet • Llombai • La Llosa de Ranes • Llutxent • Loriguilla • Losa del Obispo • Macastre • Manises • Manuel • Marines • Masalavés • Massalfassar • Massamagrell • Massanassa • Meliana • Millares • Miramar • Mislata • Mogente/Moixent • Moncada • Montaverner • Montesa • Montitxelvo/Montichelvo • Montroy • Montserrat • Museros • Náquera • Navarrés • Novelé/Novetlè • Oliva • L’Olleria • Olocau • Ontinyent • Otos • Paiporta • Palma de Gandía • Palmera • El Palomar • Paterna • Pedralba • Petrés • Picanya • Picassent • Piles • Pinet • La Pobla de Farnals • La Pobla de Vallbona • La Pobla del Duc • La Pobla Llarga • Polinyà de Xúquer • Potríes • Puçol • Puebla de San Miguel • Puig • Quart de les Valls • Quart de Poblet • Quartell • Quatretonda • Quesa • Rafelbunyol • Rafelcofer • Rafelguaraf • Ráfol de Salem • Real • Real de Gandía • Requena • Riba-roja de Túria • Riola • Rocafort • Rotglà i Corberà • Rótova • Rugat • Sagunto • Salem • San Antonio de Benagéber • Sant Joan de l’Ènova • Sedaví • Segart • Sellent • Sempere • Senyera • Serra • Siete Aguas • Silla • Simat de la Valldigna • Sinarcas • Sollana • Sot de Chera • Sueca • Sumacàrcer • Tavernes Blanques • Tavernes de la Valldigna • Teresa de Cofrentes • Terrateig • Titaguas • Torrebaja • Torrella • Torrent • Torres Torres • Tous • Tuéjar • Turís • Utiel • Vallada • Vallanca • Vallés • Venta del Moro • Vilamarxant • Villalonga • Villanueva de Castellón • Villar del Arzobispo • Villargordo del Cabriel • Vinalesa • Walencja • Xàtiva • Xeraco • Xeresa • Xirivella • Yátova • La Yesa • Zarra