Cfrtjryk

Ten artykuł dotyczy anatomii zwierząt. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Przebieg linii nabocznej

Linia boczna^[1], linia naboczna^[1] – występujący u niektórych zwierząt zespół ciałek zmysłowych (neuromastów) wrażliwych na ruchy wody. Neuromasty odbierają wszelkie zmiany ciśnienia w wodzie, a nawet jej skład chemiczny. Zmiany te mogą być spowodowane np. przez prądy wodne, poruszające się zwierzęta (jakikolwiek ruch), fale odbite od przeszkód. Dzięki nim zwierzę ma doskonałą orientację w wodzie, również w ciemności.

Linia naboczna pełni niektóre funkcje narządu słuchu i dotyku. Rybom ławicowym linia naboczna pozwala synchronizować ruchy – cała grupa porusza się w skoordynowany sposób dzięki temu, że ryby płynące obok błyskawicznie reagują na zmianę kierunku ruchu sąsiadek rejestrując tę zmianę jako zmianę ciśnienia wody.

Neuromasty występują u kręgoustych, płazów, ryb. U kręgoustych, płazów oraz niektórych ryb pojedyncze neuromasty umieszczone są na powierzchni ciała. U większości ryb system tych ciałek czuciowych jest lepiej rozwinięty. Są one liczniejsze i znajdują się w zamkniętych kanalikach pod powierzchnią skóry. Ze środowiskiem zewnętrznym łączą się poprzez otworki przebijające łuski. Przeważnie umieszczone są w jednej linii, na bocznych powierzchniach ciała ryby i u wielu ryb są wyraźnie widoczne, jako linia boczna. Zwykle biegnie ona regularnie od pokrywy skrzelowej, aż do nasady płetwy ogonowej. Na głowie bardzo często rozgałęzia się. Neuromasty umieszczone na głowie ryby wykrywają falę wytworzoną przez poruszającą się rybę i odbitą od przeszkody, co pozwala rybie poruszać się w ciemnościach.
U bardziej wyspecjalizowanych gatunków odpowiednio długa linia boczna pozwala rybie odczuć przedmiot poruszający się w pobliżu i określić kierunek jego ruchu, w skrajnych przypadkach nawet z odległości 30 metrów.

U niektórych gatunków ryb (np. różanka) linia boczna widoczna jest tylko na kilku łuskach, u niektórych (np. śledź) jest w ogóle niewidoczna.

Zobacz też |

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Linia boczna

• 
  elektroreceptor,


• ampułki Lorenziniego

Przypisy |

Bibliografia |

1. Andrzej Rudnicki: Ryby wód polskich. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1989. ISBN 83-02-01071-5.


2. Stanisław Chudoba: Zoologia. Warszawa: PWN, 1972.