Jard
Jard (yd) (Yard) – anglosaska jednostka długości. Jednostka podstawowa angielskiego i amerykańskiego układu miar. Jest on równy trzem stopom lub 36 calom, jego długość w jednostkach SI różni się w zależności od układu. Najpowszechniej używanym jardem jest jard międzynarodowy, mierzący dokładnie 0,9144 metra.
Odpowiednio, stosuje się też pochodzące od jarda jednostki powierzchni i objętości: jard kwadratowy i jard sześcienny. Niekiedy jednostki te także oznacza się po prostu jako jardy.
Odpowiadające jednostki |
1 jard międzynarodowy odpowiada:
- 3 stopom
- 36 calom
- 0,9144 metra (1 metr zaś to około 1,093613 międzynarodowego jarda)
Pochodzenie nazwy |
W języku angielskim, słowo yard wywodzone jest od określenia na prosty patyk lub pręt, jednakże dokładne pochodzenie samej jednostki nie jest pewne. Niektóre osoby uważają, że stanowi ona podwojenie łokcia czy też wywodzi się od jednostki objętości, inni twierdzą, ze jard jest miarą kroku. Innym pomysłem jest to, iż jard ma pochodzić od obwodu osoby w pasie.
Historycznie występują dwie wersje jednostki:
- angielska (Imp. yd) oparta na fizycznym wzorcu wykonanym ze spiżu, przechowywanym w Londynie w gmachu parlamentu – starsza, której wartość w 1934 wynosiła 0,91440186 m
- amerykańska (U.S. yd) oparta na metrze – określona w 1866 jako = 0,9144018288 m
Różnica między nimi jest niemożliwa do zaobserwowania bez specjalistycznego sprzętu pomiarowego, gdyż wynosi zaledwie 0,0000312 milimetra. Obecnie obydwie określa się na podstawie metra.
Po wprowadzeniu układu SI został zastąpiony metrem, jednak w krajach anglosaskich ciągle się go używa w życiu codziennym i literaturze.
Zobacz też |
- pozaukładowe jednostki miary