Godło państwowe
Godło państwowe – symbol reprezentujący dane państwo, niebędący herbem państwowym.
Spis treści
1 Geneza
2 Alfabetyczny spis godeł i symboli narodowych
2.1 Drzewa
2.2 Ludzie
2.3 Obiekty
2.4 Rośliny
2.5 Symbole
2.6 Zwierzęta
3 Zobacz też
4 Przypisy
Geneza |
Określenie to ma dwa podstawowe znaczenia:
1. Symbol państwa niebędący herbem w myśl zasad heraldyki, ale pełniący jego funkcje.
W państwach dawnego bloku wschodniego z przyczyn ideologicznych (niechęć do tradycji szlacheckiej) tworzono godła państwowe wzorowane na godle ZSRR. Charakterystycznymi cechami tych symboli były wieńce z kłosów lub liści, przewiązane wstęgami, czerwonymi lub w barwach narodowych. Otoczone tymi wieńcami symbole państwa umieszczane były niekiedy na tarczy herbowej, częściej bez, niejako luzem zawieszone w tle. Najczęściej były związane z symbolami rewolucyjnymi i komunistycznymi, rzadziej z tradycyjną narodową symboliką. Niekiedy godła państw socjalistycznych były częściowo zmienionymi heraldycznymi herbami (np. godło PRL). Oficjalna nomenklatura unikała słowa herb, co być może wynikało ze skojarzeń ze szlacheckością i społeczeństwem klasowym. Spuścizną tego nazewnictwa jest obecnie powszechne w języku polskim nazywanie herbu państwowego – godłem. Taka zmiana znaczeniowa pojęcia godło, jakkolwiek sprzeczna z tradycyjnym, przyjętym przez heraldykę rozumieniem tego słowa, przyjęła się w społeczeństwie do tego stopnia, iż pojawia się także w aktach prawnych, jak np. Konstytucja RP.
Dyskusyjną kwestią są godła niektórych państw pozaeuropejskich. Niektóre z nich (godło Japonii, godło Indii) nie są herbami w myśl europejskich zasad heraldyki, ale są symbolami o niekiedy bardzo starej tradycji. Te symbole państwowe, ukształtowane według określonych reguł mogą być również nazywane herbami, tak jak przyjęto nazywać herbami godła samurajskich rodów Japonii.
2. Symbol państwa niebędący herbem, a rodzajem logo.
Stosowany bywa w sytuacjach gdy użycie herbu, jako bardziej uroczystego, byłoby nadużyciem lub nie jest potrzebne. Zazwyczaj wywodzi się on z tradycji historycznej kraju. Najczęściej jest to zwierzę, roślina, postać lub inny obiekt charakterystyczny dla danego kraju. Zazwyczaj godło państwowe jest związane z herbem państwa, wyodrębniając jego niektóre elementy. Czasem pochodzi od herbów dawnych dynastii panujących lub jest związane z wydarzeniami historycznymi lub legendami. W krajach Wspólnoty Brytyjskiej, zgodnie z tamtejszą tradycją heraldyczną takie godła podobnie jako herby i flagi są zatwierdzane przez heroldię. Tego typu godło bywa np.stosowane jako oznaka wojskowa, na czapkach, guzikach i pojazdach wojskowych. Polski Orzeł Biały, umieszczony bez tarczy, samoistnie, na guzikach munduru jest godłem. Specyficzną grupą tego typu godeł państwowych stanowią oznaczenia wojskowych samolotów.
Alfabetyczny spis godeł i symboli narodowych |
Drzewa |
Anglia – dąb
Finlandia – brzoza
Liban – cedr
Madagaskar – baobab
Ludzie |
Francja – Marianna
Niemcy – Michel
Stany Zjednoczone – Kolumbia, Wuj Sam, Bogini Wolności
Szwecja – Matka Svea
Wielka Brytania – Britannia, John Bull
Obiekty |
Arabia Saudyjska – miecz
Argentyna – yerba mate
Chorwacja – szachownica
Indie – kapitel z lwami
Irlandia – harfa
Szwecja – trzy korony
ZSRR – sierp i młot
Rośliny |
Australia – złoty laur
Anglia – czerwona róża
Chile – różaniec górski
Chińska Republika Ludowa – piwonia
Cypr – cyklamen perski
Estonia – chaber bławatek
Finlandia – konwalia majowa, biała róża
Francja – lilia
Hiszpania – goździk ogrodowy
Holandia – tulipan
Hongkong – złota bauhinia
Iran – tulipan
Irlandia – koniczyna
Japonia – chryzantema
Kanada – liść klonu
Korea Południowa – ketmia syryjska
Korea Północna – Kimjongilia
Malezja – ketmia róża chińska
Meksyk – dalia
Nepal – różanecznik
Niemcy – chaber bławatek
Nowa Zelandia – srebrna paproć
Republika Chińska (Tajwan) – kwiat śliwy
Południowa Afryka – protea królewska
Stany Zjednoczone – róża
Szkocja – oset
Turcja – tulipan
Walia – żonkil
Węgry – tulipan
Symbole |
Algieria – gwiazda i półksiężyc
Anglia – krzyż świętego Jerzego
Etiopia – pentagram
Izrael – gwiazda Dawida
Korea Południowa – yin yang
Libia – gwiazda i półksiężyc
Litwa – krzyż lotaryński
Maroko – pentagram
Pakistan – gwiazda i półksiężyc
Słowacja – krzyż lotaryński
Szkocja – krzyż świętego Andrzeja
Tunezja – gwiazda i półksiężyc
Turcja – półksiężyc
Węgry – krzyż lotaryński
Zwierzęta |
Albania – czarny dwugłowy orzeł
Anglia – lew
Australia – kangur
Austria – czarny orzeł
Belgia – lew
Bułgaria – lew
Chile – kondor i huemul
Czarnogóra – lew
Czechy – lew
Dania – łabędź niemy
Egipt – orzeł
Erytrea – wielbłąd
Finlandia – lew, łabędź, niedźwiedź brunatny
Francja – kogut
Indie – paw
Indonezja – Garuda
Japonia – zielony bażant
Kanada – bóbr
Korea Południowa – tygrys
Laos – słoń
Malezja – tygrys
Meksyk – karakara czarnobrzucha
Nepal – krowa
Niemcy – czarny orzeł (Bundesadler)
Nowa Zelandia – kiwi
Polska – orzeł[1]
Portugalia – kogut
Południowa Afryka – springbok, żuraw rajski
Rumunia – złoty orzeł
Rosja – złoty dwugłowy orzeł, niedźwiedź
Serbia – biały dwugłowy orzeł
Sudan Południowy – bielik afrykański
Stany Zjednoczone – bielik amerykański
Szkocja – jednorożec
Szwecja – lew
Tajlandia – Garuda, słoń
Timor Wschodni – krokodyl
Uganda – koronnik szary
Walia – czerwony smok
Wybrzeże Kości Słoniowej – słoń
Zobacz też |
- Herb państwowy
- Godło
- Herb
- Herby i godła państw świata
Przypisy |
↑ Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483