Komisariat Straży Granicznej „Chorzele”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}




































Komisariat Straży Granicznej „Chorzele”

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat SC „Chorzele”
Organizacja
Dyslokacja

Chorzele

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 2
Obwód SG „Przasnysz”

Inspektorat Graniczny nr 2 Przasnysz.png

Komisariat Straży Granicznej „Chorzele” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Geneza


  • 2 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 3 Służba graniczna


  • 4 Funkcjonariusze komisariatu


  • 5 Struktura organizacyjna


  • 6 Przypisy


  • 7 Bibliografia





Geneza |


Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Chorzele”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Chorzele”[4].


1 czerwca 1921 roku w Chorzelach stacjonowała jeszcze 3 kompania celna 1 batalionu celnego. Posiadała ona swoje placówki w miejscowościach: Zaręby I, Zaręby II, Kopiejka, Chorzele, Wasiły, Wólka, Ryki-Borkowo i w Janowie[5]. Na przełomie roku 1921/1922 ochronę granicy państwowej w tym rejonie od pododdziałów 1 batalionu celnego przejęła Straż Celna[5].


W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Chorzele”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[7].



 Osobne artykuły: 1 Batalion Celny i Komisariat Straży Celnej „Chorzele”.


Formowanie i zmiany organizacyjne |


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[8].
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Chorzele” do Inspektoratu Granicznego nr 2 „Przasnysz” i określił jego strukturę organizacyjną[9].
Rozkazem Inspektora Okręgowego z 2 kwietnia 1928 komisariat „Janowo” przekazał placówkę „Wólka Zdziwolska” i „Ryki Borkowe” komisariatowi „Chorzele”[10].
Rozkazem Mazowieckiego Inspektora Okręgowego nr 7 z 25 maja 1928 placówka II linii „Grabowo” przeniesiona została do komisariatu SG „Myszyniec”[11].
Rozkazem nr 9 z 18 października 1929 roku w sprawie reorganizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[12].
Rozkaz komendanta Straży Granicznej płk. Jana Jura-Gorzechowskiego z 10 maja 1938 roku w sprawie terminologii w odniesieniu do władz i jednostek formacji, wydany w związku z rozkazami KSG z 25 i 29 kwietnia 1938 roku, przemianował inspektoraty graniczne na obwody Straży Granicznej z dodaniem nazwy miejscowości, w której jednostka stacjonuje. Jednocześnie nakazał używanie w stosunku do kierowników komisariatów i placówek nowych terminów: „komendant komisariatu” i „dowódca placówki”[13]. Komisariat wszedł w skład struktury Obwodu Straży Granicznej „Przasnysz”.



Służba graniczna |


Sąsiednie komisariaty:




  • komisariat Straży Granicznej „Myszyniec” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Szczepkowo Borowe” − 1928'


  • komisariat Straży Granicznej „Krukowo” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Szczepkowo Borowe” − październik 1929



Funkcjonariusze komisariatu |





























Kierownicy/komendanci komisariatu
stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
wz. aspirant
Marian Stryczniewicz
29 III 1939[14]ODN: pusty argument -

Zastępcy komendanta komisariatu
przodownik
Roman Stuszewski
– 30 IV 1939[15]

starszy strażnik podchorąży
Marian Gollas
1 V 1939[16]



Struktura organizacyjna |


Organizacja komisariatu w marcu 1928[9]:



  • komenda − Chorzele

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sosnówek”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Wasiły-Zygny”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Pełty”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Chorzele”

  • Placówka Straży Granicznej II linii „Grabowo”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Przasnysz”


Komisariat Chorzele.png

Organizacja komisariatu w październiku 1929[12]:



  • 3/2 komenda − Chorzele

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sosnówek”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Wasiły-Zygny”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Przasnysz”


Organizacja komisariatu w 1933 i 1934[17]:



  • komenda − Chorzele

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sosnówek”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Wasiły-Zygny”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Chorzele”


Organizacja komisariatu w 1937[17]:



  • komenda − Chorzele

  • placówka Straży Granicznej I linii „Cupel”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sosnówek”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Chorzele”


Organizacja komisariatu w 1939[18]:



  • komenda − Chorzele

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sosnówek”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Wasiły-Zygny”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Chorzele”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Przasnysz”



Przypisy |




  1. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.


  2. Piekarz 2017 ↓, s. 28.


  3. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.


  4. Kozłowski 2012 ↓, s. 25.


  5. ab OdeB batalionów celnych ↓, s. 1bc.


  6. Kula 1994 ↓, s. 40.


  7. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 134.


  8. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  9. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.


  10. Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 1.


  11. Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 12.


  12. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 56.


  13. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 120-122.


  14. Rozkazy Maz. IO ↓, s. 49/39.


  15. Rozkazy Maz. IO ↓, s. 60/39.


  16. Rozkazy Maz. IO ↓, s. 59/39.


  17. ab Polak 1998 ↓, s. 65.


  18. Sobczak 2014 ↓, s. 10.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-00.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].

  • Antoni Krzysztof Sobczak: Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej w Ciechanowie w latach 1928–1939. Przyczynek do historii. 2014. [dostęp 2017-03-14].

  • Rozkazy organizacyjne Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

  • Rozkazy Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.





Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre