Komisariat Straży Granicznej „Herby”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}




































Komisariat Straży Granicznej „Herby”

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Kamińsko”[1]
Organizacja
Dyslokacja

Herby

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 14
Obwód SG „Częstochowa”

Inspektorat Graniczny nr 14 Lubliniec.jpg

Komisariat Straży Granicznej „Herby” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Geneza


  • 2 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 3 Służba graniczna


  • 4 Kierownicy komisariatu


  • 5 Struktura organizacyjna


  • 6 Przypisy


  • 7 Bibliografia





Geneza |


Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3].
Komisariat Straży Celnej „Kamińsko”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Praszka”[4].


W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.


Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Herby”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[6]. W rzeczywistości komisariat Straży Celnej „Kamieńsko” z dniem 4 maja 1928 został przeniesiony do Herb[1][7].



 Osobny artykuł: komisariat Straży Celnej „Kamińsko”.


Formowanie i zmiany organizacyjne |


W 1921 roku w Herbach stacjonował sztab 2 kompanii 4 batalionu celnego. 2 kompania celna jedną ze swoich placówek wystawiła w Herbach[8].


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[9].
Do 1828 roku funkcjonował komisariat Straży Celnej „Kamieńsko”[7]. Z dniem 4 maja 1928 został przeniesiony do Herb[1].
Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Herby” do Inspektoratu Granicznego nr 14 „Lubliniec” i określił jego strukturę organizacyjną[6].
Rozkazem nr 10 z 5 listopada 1929 roku w sprawie reorganizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[10].
Rozkazem nr 4 z 11 października 1932 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego i niektórych inspektoratów granicznych', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski utworzył placówkę II linii „Częstochowa”[11].
Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zniósł posterunek SG „Węglowice”[12].



Służba graniczna |


Sąsiednie komisariaty:




  • komisariat Straży Granicznej „Jaworzno” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Lubecko” − 1928


  • komisariat Straży Granicznej „Panki” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Lubliniec” − listopad 1929



Kierownicy komisariatu |







































stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
pkom.
Stefan Leśniak
3 IX 1928 – 15 X 1930
kierownik komisariatu „Linia”[13]
pkom.
Władysław Pszonka
3 XI 1930 – 15 II 1932
oficer wywiadowczy [14]
pkom.

Tadeusz Nowiński[15]
4 II 1932 – 15 I 1934
kwatermistrz IG „Wielkie Hajduki”[16]
kom.
Karol Kowalski
13 I 1934 – 14 VI 1934
przeniesiony w stan nieczynny[17]
kom.
Jarzy Kaczanowski
19 VII 1934[18] – był XI 1937[19]



Struktura organizacyjna |


Komisariat SG Herby.png

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[6]:



  • komenda − Herby

  • podkomisariat Straży Granicznej „Panki”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Podłęże Szlacheckie”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Stany”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kod?”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kluczno”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kamińsko”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Braszczok”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Panki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Herby”


Organizacja komisariatu w listopadzie 1929[10]:



  • 2/14 komenda − Herby

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kamińsko”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łebki”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Braszczok”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Pawełki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Herby”



Przypisy |




  1. abc Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 6.


  2. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.


  3. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.


  4. Kozłowski 2012 ↓, s. 25.


  5. Kula 1994 ↓, s. 40.


  6. abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 25.


  7. ab Gulczyński 2011 ↓, wstęp.


  8. OdeB batalionów celnych ↓, s. 4bc.


  9. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  10. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 58.


  11. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 86.


  12. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 174.


  13. Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 9 i 17.


  14. Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 17 i 22.


  15. Tadeusz Nowiński, ur. 19 maja 1895, porucznika rezerwy piechoty Wojska Polskiego ze starszeństwem z 1 czerwca 1919, w ewidencji wojskowej II Rzeczypospolitej był określany jako Tadeusz Nowiński I dla odróżnienia od innego oficera, Tadeusza Nowińskiego II, ur. 25 października 1900, rotmistrza kawalerii Wojska Polskiego, zob. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 297, 492 Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 18, 898


  16. Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 22.


  17. Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 31 i 33.


  18. Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 34.


  19. Wykazy imienne Śl. IO ↓, s. 333.



Bibliografia |



  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.

  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.

  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].


  • Zbigniew Gulczyński. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”. , 2011. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 

  • Szkic historyczny z działalności Inspektoratu Straży Granicznej „Częstochowa“ z lat 1928-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.





Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre