Komisariat Straży Granicznej „Czarny Dunajec”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}




































Komisariat Straży Granicznej „Czarny Dunajec”

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Witów”
Organizacja
Dyslokacja

Czarny Dunajec

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 18
Obwód SG „Nowy Targ”

Komisariat SG Czarny Dunajec.png

Komisariat Straży Granicznej „Czarny Dunajec” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Geneza


  • 2 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 3 Służba graniczna


  • 4 Struktura organizacyjna


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Geneza |


Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2].
Komisariat Straży Celnej „Witów”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Żywiec”[3].


W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Czarny Dunajec”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].



 Osobny artykuł: komisariat Straży Celnej „Witów”.


Formowanie i zmiany organizacyjne |


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6].
Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Czarny Dunajec” do Inspektoratu Granicznego nr 18 „Nowy Targ” i określił jego strukturę organizacyjną[5]. Już 8 września 1828 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu i ustalał jego granice[7].
Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił nową strukturę komisariatu[8].
Rozkazem nr 4 z 11 października 1932 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego i niektórych inspektoratów granicznych', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł placówkę II linii „Kościelisko” ze składu komisariatu „Czarny Dunajec” do komisariatu „Zakopane”[9].
Rozkazem nr 2 z 24 sierpnia 1933 roku w sprawach zmian etatowych, przydziałów oraz utworzenia placówek', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski nakazał wyłączyć placówkę I linii „Dolina Chochołowska” ze składu komisariatu „Zakopane” i włączyć w skład komisariatu „Czarny Dunajec”[10].
Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zniósł placówkę Straży Granicznej I linii „Dolina Chochołowska” [11].
Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek SG „Chabówka” [12].
Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł placówki I linii „Podczerwone” i „Chochołów”[13].
Rozkazem nr 5 z 3 marca 1939 roku w sprawie zmian organizacyjnych [...], komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma utworzył posterunek SG „Głodówka” w miejscu placówki I linii „Głodówka” [14] i przeniósł ją do m. Sucha Góra[14].



Służba graniczna |


Sąsiednie komisariaty:




  • komisariat Straży Granicznej „Rajcza” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Zakopane” − 1928


  • komisariat Straży Granicznej „Jabłonka” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Zakopane” − 1935[15]



Struktura organizacyjna |




Szkic Obwodu SG „Nowy Targ”


Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[5]:



  • komenda − Czarny Dunajec

  • placówka Straży Granicznej I linii „Roztoki”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Jabłonka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chochołów”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Witów”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Czarny Dunajec”


Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[7]:




  • placówka Straży Granicznej I linii „Lipnica Wielka” (Stara Lipnica)

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chyżne”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chochołów”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Jabłonka”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Czarny Dunajec”


Organizacja komisariatu we wrześniu 1929[8], w 1931:



  • 2/18 komenda − Czarny Dunajec (27 km)

  • placówka Straży Granicznej I linii „Podczerwone”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Chochołów”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Witów”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kościelisko”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Czarny Dunajec”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Nowy Targ”


Organizacja komisariatu w 1935[15]:



  • komenda − Czarny Dunajec


  • placówka Straży Granicznej I linii „Podczerwone” → zniesiona w 1938


  • placówka Straży Granicznej I linii „Chochołów” → zniesiona w 1938

  • placówka Straży Granicznej I linii „Witów”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Dolina Chochołowska”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Czarny Dunajec”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Nowy Targ”


Organizacja komisariatu w grudniu 1938[13]:



  • komenda − Czarny Dunajec


  • placówka Straży Granicznej I linii „Głodówka” przeniesiona do m. Sucha Góra

  • placówka Straży Granicznej I linii „Witów”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kościelisko”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Czarny Dunajec”



Przypisy |




  1. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.


  2. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.


  3. Kozłowski 2012 ↓, s. 34.


  4. Kula 1994 ↓, s. 40.


  5. abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28.


  6. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  7. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.


  8. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.


  9. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 85.


  10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 88.


  11. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 107.


  12. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 129.


  13. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 135.


  14. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 159.


  15. ab Promińska 2011 ↓, s. 5.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].


  • Katarzyna Promińska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”. , 2011. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 





Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre