Komisariat Straży Granicznej „Gdynia”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}




































Komisariat Straży Granicznej „Gdynia”

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Chylonia”
Organizacja
Dyslokacja

Gdynia

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 5

Inspektorat Graniczny nr 5 Gdynia.png

Komisariat Straży Granicznej „Gdynia” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy państwowej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 2 Służba graniczna


  • 3 Kierownicy/komendanci komisariatu


  • 4 Struktura organizacyjna


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Formowanie i zmiany organizacyjne |


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1].
Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Gdynia” do Inspektoratu Granicznego nr 5 „Gdynia” i określił jego strukturę organizacyjną[2].
Już 29 kwietnia 1929 komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski rozkazem nr 1 w sprawie zmian w organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego zmieniał częściowo organizację komisariatu. Komisariat miał strzec odcinka ówczesnych placówek w Orłowie i Oksywiu, a zamiast placówek nakazał utworzyć wartownie[3].
Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił nową organizację komisariatu[4].


W 1934 roku gdyńskiemu komisariatowi powierzono odcinek granicy morskiej od styku granicy polsko-gdańskiej do ujścia Redy. W styczniu tego roku ustalono jego nową organizację i etat. Kierownik komisariatu do dyspozycji miał dwóch oficerów młodszych oraz 106 szeregowych. Komisariatowi podlegała placówka portowa Gdynia i trzy placówki pierwszej linii: „Mechelinki”, „Obłuże” i „Orłowo”. Istniejące dotąd placówki pierwszej linii „Gdynia” i „Oksywie” zostały zniesione. Placówka portowa organizacyjnie odpowiadała placówce II linii. Zasięgiem obejmowała port handlowy i wojenny, strefę wolnocłową oraz kontrolę nad ruchem kolejowym.
Komisariat wyposażony został w łódź motorową, dwa motocykle oraz psa służbowego[5].


Rozkazem nr 3 z 23 czerwca 1934 roku w sprawach [...] tworzenia i zniesienia posterunków informacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył placówkę I linii „Wielki Kack” z komisariatu Straży Granicznej „Kartuzy” i włączył w skład komisariatu Straży Granicznej „Gdynia”[6].
Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł placówkę I linii „Obłuże” do Podgórza[7].
Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski wydzielił z komisariatu „Gdynia” placówkę II linii „Gdynia” i przydzielił ją do Komendy Odwodu „Gdynia” jako placówkę „Gdynia Port”[8], przemianował placówkę I linii „Gdynia I” na placówkę II linii „Gdynia Miasto” i przydzielił ją do Komendy Obwodu „Gdynia”[8]. Odcinek placówki „Gdynia I” podzielono pomiędzy placówkę „Orłowo“ i „Gdynia III”. Placówki Gdynia III, IV i V otrzymały numery I, II i III[8].
Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował posterunek „Chylonia” na placówkę II linii[9].
Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma wydzielił komisariat „Wejherowo” z Odwodu SG „Kościerzyna” i przydzielił go do Odwodu SG „Gdynia”[10].



Służba graniczna |


Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 roku udokładnił linie rozgraniczenia inspektoratu. Granica południowa: granica WM Gdańska (podkomisariat Hel - od m. Chałupy); granica północna: m. Nowe Obłuże (wył.)[11].


Sąsiednie komisariaty


  • komisariat Straży Granicznej „Szprudowo” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Puck” − 1928


Kierownicy/komendanci komisariatu |















stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
aspirant
Jerzy Gostyński[12]
1928 – 1929
do IG Opalenica


Struktura organizacyjna |


Organizacja komisariatu w maju 1928[2]:



  • komenda − Gdynia

  • podkomisariat Straży Granicznej „Hel”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Orłowo”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Gdynia”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Oksywie”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Hel”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Jastarnia”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Gdynia”


Organizacja komisariatu w styczniu 1930[4]:



  • komenda − Gdynia

  • placówka Straży Granicznej I linii „Orłowo”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Gdynia”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Oksywie”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Mechelinki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Gdynia”


Organizacja komisariatu w 1936:



  • komenda − Gdynia

  • placówka Straży Granicznej II linii Gdynia (II)

  • placówka Straży Granicznej I linii Wielki Kack

  • placówka Straży Granicznej I linii Orłowo

  • placówka Straży Granicznej I linii Gdynia (I)

  • placówka Straży Granicznej I linii Gdynia (III)

  • placówka Straży Granicznej I linii Gdynia (IV)

  • placówka Straży Granicznej I linii Gdynia (V)

  • placówka Straży Granicznej I linii Pogórze

  • placówka Straży Granicznej I linii Mechelinki

  • posterunek SG Chylonia



Przypisy |




  1. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  2. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 19.


  3. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 39.


  4. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 74.


  5. Goryński 2012 ↓, s. 240.


  6. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 96.


  7. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 98.


  8. abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 136.


  9. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 173.


  10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 182.


  11. Kopie rozkazów PIOSG ↓, s. 45.


  12. Kozłowski 2015 ↓, s. 100.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].

  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.

  • Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.





Popular posts from this blog

Morgemoulin

Scott Moir

Souastre